Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Η κακοποίηση παιδιών αποτελεί ένα ολοένα και πιο συχνό φαινόμενο στην Ελλάδα, αλλά και ολόκληρο τον κόσμο. Με την ευκαιρία της παγκόσμιας ημέρας κακοποίησης παιδιών, δόθηκαν στη δημοσιότητα αποκαρδιωτικά στοιχεία για την ασκούμενη βία κατά των παιδιών, κάτι που επιβάλλει την εγρήγορση, αλλά και την ετοιμότητά μας. Τα στατιστικά στοιχεία του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού» από 1/1/2015 έως και 31/10/2015 είναι αδιάψευστος μάρτυρας της επικρατούσας κατάστασης στη χώρα μας. Η «Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS 1056», έλαβε συνολικά 784 καταγγελίες σοβαρών περιστατικών κακοποίησης παιδιών. Από αυτές, το 98% ανώνυμες και μόνο 2% επώνυμες. Οι καταγγελίες αφορούσαν στο σύνολό τους 1.545 παιδιά, εκ των οποίων τα 728 (47%) ήταν αγόρια, τα 663 (43%) κορίτσια και τα 150 (10%) ήταν παιδιά, αγνώστου φύλου. Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι σε ποσοστό 40% η ηλικία των παιδιών ήταν από 0 - 6 ετών, σε ποσοστό 48% τα παιδιά υφίσταντο σωματική κακοποίηση, ενώ σε ποσοστό 92% θύτες είναι οι γονείς, και οι δύο ή ένας από τους δύο.

 «Το Χαμόγελο του Παιδιού» πραγματοποίησε 95 επιτόπιες παρεμβάσεις για 137 παιδιά. Μετά την επιτόπια παρέμβαση και τη διενέργεια κοινωνικής έρευνας, διαπιστώθηκε ότι από τα 137 παιδιά τα 112 (82%) είχαν ανάγκη άμεσης απομάκρυνσης από το οικογενειακό περιβάλλον, 14 (10%) είχαν ανάγκη υποστηρικτικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών, ενώ 11 (8%) χρειάζονταν άλλη εξειδικευμένη υπηρεσία. Σε ποσοστό 41,5% τα παιδιά ήταν από 0 έως 6 ετών! Από το σύνολο των παιδιών που είχαν ανάγκη απομάκρυνσης από το οικογενειακό περιβάλλον 7 (5%) παιδιά μένουν σε Σπίτια του Οργανισμού. Στους 9 μήνες λειτουργίας του, «Το Σπίτι του Παιδιού» στήριξε 189 παιδιά, καθώς και τους γονείς ή φροντιστές τους.

Διεθνή Στατιστικά Στοιχεία

Τουλάχιστον 1 στα 5 κορίτσια και 1 στα 10 αγόρια πέφτουν θύματα σεξουαλικής κακοποίησης πριν την ηλικία των 18, αλλά μόνο 1 στα 3 περιστατικά καταγγέλλεται (ICMEC). Ποσοστό μόλις 1% του ανδρικού πληθυσμού σε παγκόσμιο επίπεδο αναπτύσσει παιδοφιλικά κίνητρα. Με παγκόσμιο ανδρικό πληθυσμό στα 3.5 δις το 1% συνεπάγεται 35 εκ. άνδρες. Ακόμα και αν αποκλείσουμε τα παιδιά από αυτό τον αριθμό, το νούμερο είναι τρομακτικό. Τουλάχιστον 20.9 εκατομμύρια είναι θύματα καταναγκαστικής εργασίας, εκ των οποίων 4.5 εκ. (22%) είναι θύματα καταναγκαστικής σεξουαλικής εκμετάλλευσης (στοιχεία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εργασίας). Περίπου 2 εκατομμύρια παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με τη σεξουαλική κακοποίηση σε παγκόσμιο επίπεδο κάθε χρόνο (ICMEC).

Πρώτη η Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες των Βαλκανίων σε ότι αφορά την ψυχολογική κακοποίηση παιδιών

Με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας κατά της Κακοποίησης του Παιδιού, το Σωματείο ΕΛΙΖΑ Εταιρία κατά της Κακοποίησης του Παιδιού, ενημέρωσε την περασμένη Τετάρτη το κοινό για τα σημαντικά ευρήματα της τελευταίας πενταετίας σχετικά με την κακοποίηση των παιδιών στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Μεταξύ των στοιχείων που παρουσιάστηκαν, αναφέρθηκε ότι τα παιδιά κάτω των 3 ετών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για σοβαρές κακώσεις, με το 70% των θανάτων λόγω κακοποίησης να αφορούν σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα. Ειδικότερα, τα παιδιά με προηγούμενη καταγγελία κακοποίησης διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να υποστούν μοιραία κακοποίηση, ενώ τα παιδιά με ειδικές ανάγκες, όπως αυτά που πάσχουν από χρόνιο νόσημα, αναπτυξιακή/ συναισθηματική διαταραχή ή και αναπηρία, διατρέχουν 3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο για κακομεταχείριση σε σχέση με το γενικό πληθυσμό.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία διαβαλκανική έρευνα (2012), είχε τα πρωτεία στην ψυχολογική κακοποίηση. Αναφορικά με τη σεξουαλική κακοποίηση, τα στοιχεία δείχνουν ότι 1 στα 6 με 7 παιδιά θα βιώσει μία τέτοια εμπειρία κάποια στιγμή στη ζωή του, ενώ  ευρωπαϊκή έρευνα του 2012 αύξησε αυτό το ποσοστό σε 1 στα 5 παιδιά. Παράλληλα, παγκόσμιες έρευνες δείχνουν ότι το ποσοστό σεξουαλικής κακοποίησης είναι περίπου 5-10% στους άντρες και 20% στις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των τύπων κακοποίησης χωρίς σωματική επαφή. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παιδιά στις ηλικίες 0-3 και 12-15 θεωρούνται αυξημένου ρίσκου, καθώς τα πρώτα δεν καταλαβαίνουν, ενώ τα δεύτερα μόλις έχουν μπει στη διαδικασία σχηματισμού της σεξουαλικής τους ταυτότητας και την εφηβεία. Μάλιστα, τα ποσοστά αυτά μπορούν να αυξηθούν δραματικά λόγω έλλειψης ενημέρωσης και σιωπηρής αποδοχής ή μη καταγγελίας των περιστατικών αυτών.