Αυτή η παροιμία «αμαρτία λεγομένη η μισή συγχωρεμένη», συχνάκις μας βολεύει. Ας ξεκινήσω, λοιπόν κι εγώ σήμερα ομολογώντας πρωτίστως την «αμαρτία» μου: Παραμένω καπνιστής. Εις πείσμα των ιατρικών εντολών και των εκκλήσεων των παιδιών μου, που ανήκουν αμφότερα στο στρατόπεδο των φανατικών αντικαπνιστών. Είμαι δηλαδή πολλαπλώς ασυγχώρητος.

Αφού λοιπόν, είμαι καπνιστής, θα έπρεπε να είμαι και ευχαριστημένος από το γεγονός ότι ο νόμος για την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους έχει γίνει κουρέλι. Και στα καφενεία και στα μπαράκια, στα εστιατόρια, τα μεζεδοπωλεία, παντού, μπορεί κανείς να ανάψει το τσιγάρο του και απλώς δεν του φέρνουν κανονικό σταχτοδοχείο αλλά εκείνα τα κουβαδάκια που επινόησαν, ως δήθεν μικρά δοχεία απορριμμάτων. Ακόμη και ...ανθοδοχεία επιστρατεύονται στο ρόλο του σταχτοδοχείου.

Έχει λοιπόν, απόλυτο δίκιο ο Ελληνοαμερικανός καθηγητής Γιώργος Μπεχράκης, που βρίσκεται τούτες τις μέρες στην Αθήνα, για την αναγόρευσή του ως επιτίμου διδάκτορας του Καποδιστριακού. Και όταν τον ρωτούν σε τι αποδίδει το γεγονός ότι οι Έλληνες δεν κόβουμε το κάπνισμα, απαντά αβιάστως: «Καπνίζουν στην Ελλάδα, γιατί ξέρουν ότι δεν υπάρχουν κυρώσεις». Και παραθέτει παραδείγματα για το πώς απέδωσε η αντικαπνιστική εκστρατεία στις ΗΠΑ ή την Αυστραλία και άλλες χώρες όπου, όμως, εφαρμόσθηκε πράγματι με αυστηρότητα.
Πρόκειται για ένα από τα βασικότερα προβλήματα, αλλά και χαρακτηριστικά, του δημόσιου βίου μας. Το να γράφουμε δηλαδή τους νόμους στα παλιά μας παπούτσια και να τους «σεβόμαστε» μόνον όταν μας «τσιμπάνε» και πρόκειται να πληρώσουμε το κόστος της παρανομίας μας. Αυτό που συμβαίνει με τη νομοθεσία για την απαγόρευση του καπνίσματος σε κλειστούς δημόσιους χώρους, είναι ακριβώς η επιτομή των αντιλήψεων, πολιτών αλλά και πολιτικών, για το πώς και πότε πρέπει να γίνονται σεβαστοί οι νόμοι.

Πολύ σωστά ο διακεκριμένος επιστήμονας επισημαίνει την ανάγκη να ξενικά η συστηματική προσπάθεια, για την αντιμετώπιση του φαινομένου, από την εκπαίδευση. Από εκεί πρέπει να ξεκινούν όλα. Από τη διαμόρφωση του χαρακτήρος και της νοοτροπίας των παιδιών μας. Αλλά δυστυχώς, αυτά είναι «ψιλά γράμματα» για τους πολιτικούς μας. Γι' αυτό και επιμένω ότι το μεγαλύτερο έλλειμμα του τόπου μας είναι το έλλειμμα Παιδείας και Πολιτισμού. Που οδηγεί στο κλασικό «έλα μωρέ», έναντι πάσης υποχρεώσεως σεβασμού. Είτε προς τους νόμους, είτε προς τους άλλους.

Γ. Π. ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ

giorgis@massavetas.gr