Ημερολόγια 2016

 

Ο χρόνος!!!! Έννοια για άλλους καθορισμένη, μετρήσιμη, αυστηρώς οριοθετημένη και για άλλους ακαθόριστη μέσα σ΄ένα σύνολο παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Χρόνος άχρονος, σχετικός που για άλλους «κυλάει», ενίοτε «σταματάει», μας ορίζει, τον ορίζουμε, τον χάνουμε, τον βρίσκουμε  και πάντα σε σχέση καλή ή κακή κινούμαστε μαζί του και υπάρχουμε. Στου χρόνου τα γυρίσματα λοιπόν και το σημερινό σημείωμα στο βιβλιοφάγο με προτάσεις ημερολογίων περί του χρόνου και του νέου έτους...

 

Το ξεκίνημα θα κάνουμε με το θαλασσινό στοιχείο. Λογοτεχνικό Ημερολόγιο - Ημερήσιο,112 σελίδες,   απ΄τις εκδόσεις Πατάκη. «Τα παιδιά του Ποσειδώνα-Πλοία και καπετάνιοι στα ελληνικά γράμματα».

 Οι σελίδες του ταξιδιάρικες, θαλασσινές γεμάτες από πλόες στ' ανοιχτά, που 'ναι πλούσιοι σε εικόνες ψυχής και σε δύναη περιγραφής για τους ανθρώπινους χαρακτήρες. Στα βαθιά, στ' άγρια νερά, στα τόσο επικίνδυνα όσο και συναρπαστικά ταξίδια στις «ακρισένες θάλασσες και στους γαλάζιους πόντους», πάντοτε το ίδιο πράγα απαιτεί η υγρή έκταση από τα παιδιά του Ποσειδώνα και τα πλοία τους: να 'ναι καράβια ζηλευτά, σπουδαίοι καπετάνιοι. Κι αν την έχει κερδίσει η θάλασσα την ψυχή και τη ζωή τους, διαρκώς της πρέπει να την αξιώνουν τα καράβια και οι καραβοκύρηδες. Και ταυτόχρονα να τους αξιώνει κι εκείνη, ε την ώρα, ε τη έρα, ε την κρίσιη απόφαση της στιγής και ε το βάρος ολόκληρου του ταξιδιού.
Από τον Όηρο έχρι το Δηοτικό Τραγούδι και τα έξοχα κείενα εγάλων Νεοελλήνων ποιητών και πεζογράφων (Καραγάτσης, Ρίτσος, Καρκαβίτσας, Καββαδίας, Επειρίκος, Σπ. Μελάς και πολλοί άλλοι σπουδαίοι δηιουργοί) συντίθεται ια αξιανάγνωστη θαλασσοπορία για ό,τι αποτελεί ζωή στο κύα ή στη στεριά.                                                                                                                         Την επιμέλεια έχει ο Σταμάτης Κώστας.

 

Οι εκδόσεις Μίνωας προτείνουν το 12μηνο ημερήσιο ημερολόγιο 2016 365 Ιδέες για μια Υπέροχη Ζωή. Συντροφιά για όλο το χρόνο με ιδέες για υπέροχη ζωή! Έχει οριζόντια διάταξη και εξώφυλλο με αυτιά, το φύλλο με την ημέρα, τις σημειώσεις ή τις ιδέες που κάνουν τη ζωή ξεχωριστή και αισιόδοξη τη σκέψη!

Ο Ιανός στις εκδόσεις του προτείνει το Ανθολόγιο Ημερολόγιο των παροιμιών.  Σημειώνει: «Παροιμία, σύμφωνα με τα λεξικά, είναι ένα σύντομο λαϊκό απόφθεγμα (έμμετρο ή πεζό) που εκφράζει αλληγορικά ή σκωπτικά μια αλήθεια, που αποτελεί προϊόν μακρόχρονης πείρας και λέγεται για να παραδειγματίσει, να διδάξει ή για να σχολιάσει μια κατάσταση.

Από την αρχαιότητα έως και σήμερα έχουν πάντα στόχο να απασχολούν το μυαλό. Τότε, των οδοιπόρων, για να γίνεται πιο εύκολη η πεζοπορία, γι' αυτό και γράφονταν πάνω στις «Ερμές» (προτομές του θεού Ερμή, προστάτη των πεζοπόρων) που βρίσκονταν σε σταυροδρόμια, στις πύλες των τειχών και στις εισόδους των σπιτιών. Σήμερα, «Ερμές» δεν υπάρχουν, όμως η σοφία των παροιμιών ζει και ο αριθμός τους αυξάνεται συνεχώς.
Οι παροιμίες αποτελούν μια ξεχωριστή μορφή λόγου, που αποδίδει όσα θέλουμε να πούμε ή να σχολιάσουμε, με σύντομο, περιεκτικό, διδακτικό και συχνά πνευματώδη τρόπο. Τις περισσότερες φορές έχουν τη μορφή διστίχου και διακρίνονται από ζωηρή και πλούσια σε εικόνες φαντασία, που περικλείει τη λαϊκή σοφία αιώνων. Αυτή τη συσσωρευμένη λαϊκή σοφία, επιδιώκουμε να αναδείξουμε στο Ημερολόγιο 2016. ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ. Σημαντικές αλήθειες, χωρίς πολλά λόγια. Λίγες λέξεις που αλληγορικά περιγράφουν όλη την αλήθεια που ζούμε καθημερινά.

Επιλέξαμε μόλις 50 από τις εκατοντάδες χιλιάδες παροιμίες και παροιμιώδεις φράσεις που υπάρχουν, με την πεποίθηση ότι θα φανούν χρήσιμες στην καθημερινότητά του αναγνώστη και κίνητρο για σκέψη μέσα στο δίσεκτο 2016». Σελίδες 128.

Ο Γιώργος Μονεμβασίτης επιμελήθηκε «ένα Ημερολόγιο για τον Μίκη 2016». Και διαλογίζεται...Χωράει ο Μίκης Θεοδωράκης σε ένα ημερολόγιο; Ασφαλώς δεν χωρά! Η συναρπαστική, ταραχώδης ζωή του, ένα μυθιστόρημα-ποταμός είναι από μόνη της. Το περιούσιο έργο του, πολύμορφο, υπερπολύτιμο και πληθωρικό από κάθε άποψη, φτάνει μέχρι τα πέρατα του ωκεανού της μουσικής. Οι άμεσοι και έμμεσοι συνεργάτες του αποτελούν μια ξεχωριστή ιδιαιτέρως μεγάλη κοινωνία. Πως να χωρέσει, λοιπόν, ο Μίκης Θεοδωράκης σε ένα ημερολόγιο; Παρά ταύτα ο κριτικός και ιστορικός μουσικής Γιώργος Β. Μονεμβασίτης τόλμησε να κλείσει τη ζωή, το έργο και τους συνεργάτες του Μεγάλου του φίλου, σε ένα ημερολόγιο επετείων, που η παράθεσή τους στοιχειοθετεί τη νεότερη μουσική ιστορία της Ελλάδας. Και όχι μόνον τη μουσική ιστορία, αλλά ολόκληρη τη νεότερη Ελλάδα, αφού ο Μίκης Θεοδωράκης αποτελεί το αδιάσπαστο τρισυπόστατο Συνθέτης Πολιτευτής Στοχαστής.

Το ημερολόγιο είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στον Μίκη Θεοδωράκη, με αφορμή τη συμπλήρωση, τον περασμένο Ιούλιο, 90 χρόνων εξαιρετικά γόνιμης, ζηλευτής και άξιας κάθε θαυμασμού ζωής. Μικρό αντίδωρο, «άνθρακες αντί αδαμάντων», όπως λέει ο ίδιος ο συγγραφέας, στον ένα και μοναδικό Μίκη, για τα όσα ανεκτίμητα χάρισε στον Ελληνισμό, αλλά και στην ανθρωπότητα ολόκληρη. Ένα ημερολόγιο που μιλά για τη  σχέση  που έχουν με τον Μίκη Θεοδωράκη ο Giuseppe Verdi, o Al Pacino, οι Beatles, ο Arthur Miller, ο Franois Mitterrand, ο Νικόλας Κληρονόμος, ο Γιάννης Μπέζος, ο Γιώργος Παναγιώτου, ο Διονύσιος Σολωμός.

Και επειδή συνεχίζουμε να διανύουμε τη σχολική χρονιά με όλα όσα αυτή σημαίνει για οικογένειες που έχουν μαθητές, μία ιδιαιτέρως χρήσιμη και ενδιαφέρουσα ημερολογιακή πρόταση κάνουν οι εκδόσεις Πατάκη «σχολικό ημερολόγιο για μαθητές δημοτικού σχολείου 2015-2016» Οι μαθητές στις σελίδες του θα οργανώσουν  το χρόνο τους και έτσι θα βρουν  χρόνο για παιχνίδι!!! 
 Θα σημειώσουν  σωστά τις υποχρεώσεις τους (τέρμα οι φωνές της μαμάς!) 
Θα προγραμματίζουν  χρησιμοποιώντας το πλανόγραμμα (μμμ... πολύ χρήσιμο!)  Θα σημειώνουν ό,τι τους  ενδιαφέρει (βιβλία, ταινίες, εκδρομές, τηλέφωνα συμμαθητών, top 10 και φυσικά... black list!)  Και τι άλλο; Υπάρχει χώρος και για τις σημειώσεις των γονιών και των δασκάλων !!! Αυτά και άλλα πολλά πάμπολλα Ημερολόγια επιδιώκουν να σχετιστούν με το χρόνο, να ορίσουν και να καλωσορίσουν τη νέα έναρξή του. Θέμα γούστου, αισθητικής, αναγκών και χρησιμότητας η επιλογή του καθενός γι' αυτό και η συνέχεια στα βιβλιοπωλεία... Όσο για το σημείωμα αυτό επιλέγω να κλείσει με σκέψεις όχι δικές μου... αλλά του Αγίου Αυγουστίνου «Τι είναι, λοιπόν, ο χρόνος; Αν δε με ρωτά κανείς, γνωρίζω. Αν, όμως,θέλω να το εξηγήσω σε κάποιον που με ρωτά, δε γνωρίζω. Αλλά σε κάθε περίπτωση τολμώ να πω πως τούτο γνωρίζω Αν τίποτε δεν τελείωνε, δε θα υπήρχε παρελθόν. Αν τίποτε δεν πλησίαζε, δε θα υπήρχε μέλλον. Αν τίποτε δεν υπήρχε, δε θα υπήρχε και παρόν. Όμως, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει το παρελθόν και το μέλλον, αφού τo παρελθόν πέρασε και το μέλλον δεν έχει έρθει ακόμη; Από την άλλη, αν το παρόν ήταν πάντα παρόν και δεν κυλούσε, το παρελθόν δε θα ήταν χρόνος αλλά αιωνιότητ. Αλλά, αν ήταν το παρόν μόνο χρόνος, γιατί κυλά στο παρελθόν, πώς μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει; Υπάρχει, μόνον γιατί κάποια στιγμή θα πάψει να υπάρχει. To μόνο, λοιπόν, που μπορούμε να βεβαιώσουμε είναι ότι ο χρόνος οδηγεί στη μη-ύπαρξη».  

Μαριάνθη Βάμβουρα

vamvouramar@gmail.com

= = = = = = == =  = = ==  ==      ==        = = == = = = = = = == = = = = = = = = = = =

Ο Κάφκα στην ακτή

Του Χαρούκι Μουρακάμι

Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Μετάφραση : Αργυρώ Μαντόγλου

Τιμή:18,80ευρώ

Ένα νεαρό αγόρι, ο Κάφκα Ταμούρα, το σκάει από το σπίτι του και για να ξεφύγει από την εκπλήρωση μιας τραγικής οιδιπόδειας προφητείας και για να αναζητήσει τη μητέρα του και την αδελφή του που έχουν εξαφανιστεί από χρόνια.

Ένας αφελής και όχι ιδιαίτερα έξυπνος γέρος, ο Νακάτα, που δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει το σοκ που υπέστη στα παιδικά του χρόνια, αναζητά τον χαμένο εαυτό του. Η αναζήτησή του εν μέρει συμπληρώνει και εν μέρει εξηγεί τη φυγή του Κάφκα.

Καθώς οι δρόμοι τους έρχονται ολοένα και πιο κοντά, και γίνεται σταδιακά ξεκάθαρο το γιατί, ο Χαρούκι Μουρακάμι βυθίζει τους αναγνώστες του σ' έναν κόσμο όπου οι γάτες μιλούν, τα ψάρια πέφτουν απ' τον ουρανό και τα πνεύματα γλιστρούν έξω από τα σώματα για να κάνουν έρωτα ή να διαπράξουν φόνο.

Ένας από τους μεγαλύτερους παραμυθάδες παγκοσμίως στην καλύτερη στιγμή του.

 

Το τέρας κι εγώ

Του Σταμάτη Μαλέλη

Εκδόσεις «Μίνωας»

Το επιτυχημένο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Σταμάτη Μαλέλη «Το τέρας κι εγώ», που αφηγείται την ιστορία της σχέσης του με την κατάθλιψη, επανακυκλοφορεί στις 11 Δεκεμβρίου σε αναθεωρημένη και ανανεωμένη έκδοση αποκλειστικά από τις εκδόσεις Μίνωας. Ο συγγραφέας εμπλουτίζει το βιβλίο με νέο υλικό φέρνοντας την ιστορία μέχρι τις μέρες μας. Επιπλέον στον πρόλογο της νέας έκδοσης ο Σταμάτης Μαλέλης εξηγεί πώς ένα βιβλίο με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία και έχοντας ως θέμα την κατάθλιψη και την προσωπική του περιπέτεια με το «τέρας» βρήκε τόσο μεγάλη απήχηση. Το βιβλίο συνεχίζει να αναζητείται από το αναγνωστικό κοινό αποτελώντας σημείο αναφοράς για ένα τόσο ευαίσθητο και πάντα επίκαιρο θέμα.

Οι εκδόσεις Μίνωας κατά αποκλειστικότητα επανεκδίδουν ένα σημαντικό βιβλίο που αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε την κατάθλιψη στην Ελλάδα. Ένα βιβλίο που θα βοηθήσει όλους όσοι δίνουν τη δική τους μάχη με τα αρνητικά συναισθήματα και θα τους γεμίσει με θάρρος και ελπίδα. Στο επόμενο βιβλίο του Σταμάτη Μαλέλη, «Στη σκιά του Μαύρου Ήλιου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας, ο συγγραφέας πιάνει το νήμα της αφήγησης από «Το τέρας κι εγώ» παραθέτοντας εκτενέστερα τους λόγους για τους οποίους αυτή η μάχη μπορεί να είναι νικηφόρα.

 

** * * ** **                            * * * * * **                               * * * * ** * *

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

«Γιάννης Περγιαλίτης» Ένας λησμονημένος ποιητής

                                                      Του Παύλου Σ. Παρασκευαϊδη

                                     Εκδόσεις πολιτιστικού συλλόγου Σπετσών 2015

     Ένα αξιόλογο, καλαίσθητο βιβλίο σε προσεγμένη έκδοση του Πολιτιστικού Συλλόγου Σπετσών κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό.

        Πρώτα απ΄ όλα αισθανόμαστε υπερήφανοι, που ένας δικός μας, Λέσβιος λογοτέχνης και σπουδαίος ιστορικός, με ήθος και αισθητική, όντας ευαίσθητος από τη φύση του, ο Παύλος Παρασκευαϊδης γέννημα θρέμμα του Μανταμάδου, καταπιάστηκε να ερευνήσει και να μελετήσει τον Σπετσιώτη ποιητή και πεζογράφο Γιάννη Περγιαλίτη (φιλολογικό ψευδώνυμο του Ι. Γ Γιαννούκου). Ένας λησμονημένος ποιητής, ο εντυπωσιακός υπότιτλος που έδωσε στο βιβλίο του.

     Ο Περγιαλίτης γεννήθηκε το 1866 και πέθανε το 1945. Σπούδασε φιλολογία και παιδαγωγικά στο Διδασκαλείο της Αθήνας. Πρωτοεμφανίστηκε στα γράμματα το 1904 εν μέσω του «Νουμά» όπου υπήρξε και βασικός φιλολογικός συνεργάτης, μετέφρασε ξένα ποιήματα και δημοσίευσε δικά του. Συνεργάστηκε με διάφορα έγκυρα περιοδικά όπως η «Διάπλαση των Παιδιών» τα «Νέα Ελληνικά Γράμματα» η «Νέα Εστία». Έγραψε «Παιδαγωγικούς Μύθους» και ποιήματα με λυρικούς χρωματισμούς νοτισμένα απ΄ την αρμύρα της θάλασσας.

       Όπως διαπιστώνουμε απ΄ την προσεγμένη μελέτη του Π.Π, είχε πηγαίο ταλέντο και άφησε παρακαταθήκη έμμετρους μύθους που τον έκαναν γνωστό στους λογοτεχνικούς κύκλους. Η ποίησή του ήταν αναγνωρισμένη όπως το μαρτυρούν οι απόψεις κριτικών της λογοτεχνίας. Όπως του Γ. Καλαματιανού του Δ. Ταγκόπουλου του Κωστή Παλαμά.

      Ο Π. Π. για τον Σπετσιώτη ποιητή και το έργο του θα πει στην εισήγησή του στην παρουσίαση του βιβλίου του μεταξύ άλλων: ''Μπορεί ο Περγιαλίτης να μη κατατάσσεται στους μεγάλους και καθιερωμένους ποιητές του περασμένου αιώνα. Μπορεί τα τραγούδια του να μην είχαν πλατιά απήχηση. Είναι όμως ποιητής, ένας αληθινός ποιητής. Ένας ποιητής που διαθέτει ευαισθησία, έμπνευση και πηγαία συμβολιστική διάθεση. Ένας ποιητής που έχει την αίσθηση της μουσικότητας της λέξης της αρμονίας του στίχου. Πάνω απ΄ όλα όμως είναι ένας ποιητής παιδαγωγός, αφού ένα μεγάλο μέρος του ποιητικού του έργου έχει σαν πηγή έμπνευσης τον άκακο κόσμο των παιδιών''.

     Ο Π.Π με την ερευνητική του αναζήτηση και την επίμονη μελέτη του, πληροφορία πάνω στην πληροφορία, διέσωσε το έργο ενός αξιόλογου Σπετσιώτη ποιητή και πεζογράφου. Ο Λέσβιος λογοτέχνης προσέφερε τον καρπό του πνευματικού του μόχθου στους Σπετσιώτες και όχι μόνο. Δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση να αναστήσεις την προσωπικότητα ενός ποιητή και να φθάσεις βαθιά στον ψυχικό του κόσμο. Κι' όμως ο Παύλος ως μελετητής με το λεσβιακό του μεράκι παρουσίασε σε βάθος το έργο του ποιητή. Η μελέτη του έχει επιστημονικό χαρακτήρα. Παραθέτει βιβλιογραφικές παραπομπές και πηγές για όλα όσα γράφει. Κατά θεματική ενότητα το ταξινομεί μαστορικά. Στ' αλήθεια δεν θα μπορούσε καν να το φανταστεί ο ποιητής, ότι 70 χρόνια μετά θα τον ανακάλυπτε ένας Λέσβιος εργάτης των Γραμμάτων και της Τέχνης και θα τον ανέβαζε ξανά στον Παρνασσό του. Ότι θα γινόταν το φιλολογικό του μνημόσυνο μέσα στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα της Καποδιαστριακής Στέγης Σπετσών με τόσο μεγάλη επιτυχία και τόση συγκίνηση. Η μεγαλύτερη συγκίνηση της εκδήλωσης προήλθε και από τη συμμετοχή των μαθητών των σχολείων του νησιού, που απήγγειλαν ποιήματα ή διάβασαν μύθους και πεζά. Κι αυτό γιατί μια νέα γενιά μαθητών του τόπου που αγάπησε, του ανταπόδωσε την αγάπη που πρόσφερε στους δικούς του μαθητές, που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για μεγάλο τμήμα του έργου του. Αξίζει ένα μεγάλο μπράβο στους συντελεστές αυτής της εκδήλωσης, φόρο τιμής στον αγνό σεμνό και ταπεινό Σπετσιώτη δάσκαλο. Αυτό οφείλεται στον ακούραστο πνευματικό Λέσβιο λογοτέχνη και σκηνοθέτη που καταθέτει στις Σπέτσες τη Λεσβιακή του ψυχή.

     Για μένα το βιβλίο αυτό, είναι ένα ανεκτίμητο δώρο αφύπνισης σχολικών αναμνήσεων των χρόνων της αθωότητας. Ας μείνει παρακαταθήκη για μας και για τις επερχόμενες γενιές.

     Το γλυκολάλητο αυτό συλλεκτικό βιβλίο που μυρίζει Άνοιξη θα πρέπει εκτός απ΄ τις Σπετσιώτικες βιβλιοθήκες να κοσμεί και τις Λεσβιακές.

     Ας απολαύσουμε κι' εμείς ένα απ΄ τα ''διαμαντάκια'' του ποιητή

ΤΑ ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ

Από την Ποιητική συλλογή ''Της ζωής και του ονείρου'' 1914

Τρεχαντηράκι ολάρμενο

σκαρώνει η Ενθύμησή μου,

και με πάντ' άγρυπνο το Νου,

επιδέξιο τιμονιέρη

πλέει, του σπιτιού η αμίλητη,

τριγύρω στο νησί μου,

θωρώντας τα όσα εχάρηκε,

τα όσα οι καιροί είχαν φέρει.

Μα ο νους θωρεί το Πέλαγος:

Το αύριο ποθεί να ξέρει!

Πέρθα Καλέμη