H κουλτούρα της βίας και η έλλειψη παιδείας

Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Η βία στην ελληνική κοινωνία έχει βαθιές ρίζες, είτε είναι λεκτική, είτε ψυχολογική, είτε ένοπλη. Ξεκινά από τα πολύ παλιά χρόνια, τότε που οι αποφάσεις για τη σύσταση του ελληνικού κράτους λαμβάνοντας μέσα σε μια νύχτα, μη υπολογίζοντας τις όποιες αξιώσεις των πολιτών. Κατ' επέκταση, μιλούσαμε πάντα για ένα ανύπαρκτο κοινωνικό κράτος που χρησιμοποιούσε κυρίως κατασταλτικές μεθόδους κατά των πολιτών του, με ό,τι αυτό συνεπαγόταν για την αντίδρασή τους. Από σύστασης του ελληνικού κράτους, όλοι αναφέρονταν στις κοινωνικές αδικίες  και στο κράτος φόβητρο, που σε μόνιμη βάση έψαχνε να βρει τρόπους να πλήξει τους χαμηλά αμειβόμενους και τους μη έχοντες στον ήλιο μοίρα.

 Σε ένα τέτοιο ανύπαρκτο κοινωνικό κράτος, επόμενο ήταν να εκδηλώνονται συχνά πυκνά ακραίες λαϊκές αντιδράσεις, που ως ορμητήριο είχαν την κοινωνική αδικία και αποδέκτες τους εκάστοτε κυβερνώντες. Στην χώρα λοιπόν που το κράτος συνεχίζει να είναι φόβητρο και βραχνάς, σε αυτήν ακριβώς την χώρα εκδηλώνονται και τώρα κάθε είδους ακραίες αντιδράσεις, που ξεκινούν από τους εμπρησμούς, τις επιθέσεις κατά μεταναστών και προσφύγων, μέχρι πυροβολισμούς και επιθέσεις με μολότωφ κατά παντός ανεπιθύμητου. Όλες αυτές οι ενέργειες είναι απόρροια αυτής ακριβώς της αποπροσανατολισμένης κοινωνίας, που παραπαίει ανάμεσα στην κρίση και την φτώχεια, μια κοινωνίας που ουδέποτε γαλουχήθηκε με βάση τον πολιτισμό και την κουλτούρα της μάθησης.

Η κουλτούρα της βίας λοιπόν, επικρατεί σε όλους τους χώρους, στους δρόμους, τις γειτονιές, τις πλατείες και τις κάθε είδους συναλλαγές. Η βία στην Ελλάδα έχει πρόσωπο και δη φανερό εδώ και δεκαετίες, με πρώτο και καλύτερο το κράτος που από το σχολείο μέχρι τους χώρους εργασίας και τους δρόμους είναι παντελώς απών. Ένα κράτος που από την μια είναι ασφυκτικά δομημένο από γραφειοκρατικής πλευράς, και από την άλλη τόσο χαλαρό αναφορικά με θέματα, όπως η φοροδιαφυγή, που νομίζει κανείς πως μάλλον τρέφεται από αυτήν και πως το όλο σύστημα της γενικευμένης διαφθοράς το βολεύει.

Με μια τέτοια κατάσταση λοιπόν, όλα αναμένονται να συμβούν, από τις επιθέσεις κατά του απελπισμένου πρόσφυγα, μέχρι τις  ένοπλες αντιπαραθέσεις μεταξύ συμμοριών της νύχτας, από τις στοιχειώδης καταπατήσεις ατομικών δικαιωμάτων μέχρι τις «θεαματικές» ριπές και εμπρησμούς  κατά των γραφείων κομμάτων και πολιτικών. Στο κράτος αυτό λοιπόν έρχονται σήμερα κάποιοι και επενδύουν με γνώμονα το νόμο της σιωπής και λογαριασμό δεν δίνουν για όσα πράττουν. Οι πολίτες, πολύ απλά γιατί δεν έχουν άλλο τρόπο ν' αντιδράσουν, περιμένουν τους από μηχανής Θεούς να τους βοηθήσουν, μην ξέροντας πότε θα βγουν από το αδιέξοδο. Και αυτοί «οι Ρομπέν των Δασών», είναι εξίσου πολλοί και γίνονται ακόμη περισσότεροι όσο το κοινωνικό κράτος απουσιάζει. Το νοσηρό επίσης φαινόμενο, να κατηγορείται ένα κόμμα ότι υποθάλπει την τρομοκρατία, είναι ένα από τα γνωστά τερτίπια της πολιτικής εξουσίας. Κάποτε ήταν το ΠΑΣΟΚ με την 17Ν, σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ με τους όποιους «κουκουλοφόρους» που ανέχεται ή δεν συλλαμβάνει, αύριο δεν ξέρω και εγώ τι άλλο.

Και προχωρά προς την άβυσσο η χώρα, και ο ζητούμενος πολιτισμός γίνεται τσιτάτο στα χείλη των ευρωπαίων εταίρων που τον ψάχνουν εναγωνίως σε εμάς, αλλά δεν τον βρίσκουν, έχοντας βέβαια και αυτοί τις ευθύνες τους για την παρακμιακή πορεία της χώρας μας. Βέβαια και εκεί όμως, έχουμε έτοιμη την απάντηση του τύπου «εμείς είμαστε Έλληνες και δεν σας έχουμε ανάγκη»! Θα περάσουν και άλλα χρόνια ακόμη και η κατάσταση τούτη θα διαιωνιστεί. Και όσα τζάμια και αν σπάσουν και όσες ριπές και αν ριχθούν, αυτό που θα απομείνει δεν θα είναι παρά μια εντελώς αποπροσανατολισμένη κοινωνία που θα παραπαίει από την μια ατασθαλία στην άλλη. Και πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι η βία θα τρίζει τα δόντια της στους νέους χειριστές της εξουσίας. Πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι η παιδεία θα αποτελεί  επιεικώς όνειρο θερινής νυκτός.