Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Οι εποχές όπου οι αξίες έμπαιναν σε πρώτη γραμμή, οι περίοδοι  εκείνες όπου τα κόμματα έδειχναν το πραγματικό τους πρόσωπο από τις απόψεις που πρέσβευαν για την κοινωνία και τους πολίτες πέρασαν ανεπιστρεπτί και αυτό δεν το εκφράζω εν είδει νοσταλγίας για κάτι που πέρασε και δεν θα ξανάρθει με άλλο τρόπο. Εξάλλου, πάντα έτσι γινόταν, η κοροϊδία επικρατούσε ανεξάρτητα από ντουντούκες ή μπροσούρες.

Το λέω αυτό, γιατί σήμερα είναι κάτι παραπάνω από αποκαλυπτική η κατάσταση, όταν ετερόκλητα κομματικά σχήματα αποπειρώνται για μια ακόμη φορά να υφαρπάξουν την ψήφο των πολιτών υπό καθεστώς δημοκρατίας στο εδώλιο. Γιατί ναι, δικάζεται μια ψευδεπίγραφη δημοκρατία, υπό τα όμματα των πρεσβευτών της που δεν θα απολογηθούν ποτέ για την κακοποίηση του όρου.

Αν οι αρχαίοι Έλληνες δεν ανακάλυψαν την Πνύκα ανάμεσα στα λουλούδια και τα δέντρα, αν οι θεσμοί την μακρινή εκείνη εποχή είχαν την αξία και το μέτρο, αν η ύβρις αποτελούσε το όριο μετά το οποίο ακολουθούσαν δεινά στο όνομα του ξεπεράσματος του αξιακού συστήματος, αν με λίγα λόγια η θέσπιση του πολιτεύματος συνοδευόταν από άμεση συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες και τα ψηφίσματα, όλα τούτα που βιώνουμε σήμερα δεν είναι παρά ένα τεράστιο ψέμα ή μια ωμή για την καταδίκη της ελευθερίας αλήθεια.

Μερικές φορές δεν τολμούμε καν να μιλήσουμε για Δημοκρατία. Δεν βγαίνει με κανένα τρόπο από την ψυχή όλη αυτή η ένταση που συσσωρεύεται λόγω της παρατεταμένης κακοποίησης της έννοιας αυτής. Δημοκρατία για την οποία χύθηκαν ωκεανοί αίματος για την κατάκτησή της, που δόθηκαν ατέλειωτες μάχες για την επικράτησή της.

Μια Δημοκρατία, όμως, που δεν κατάφεραν ποτέ να την βιώσουν οι λαοί, παρά το γεγονός ότι θυσιάστηκαν για το μεγαλείο της. Όλος αυτός ο αγώνας για μια λέξη με τεράστια αξία, μια παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, που αν μη τι άλλο θα πρέπει να προσπαθήσουν πολύ για να την βιώσουν στην πράξη.

Σίγουρα, το σημερινό ψέμα δεν αφήνει περιθώρια για άλλες φαντασιακές προσδοκίες, καθώς μια μεγάλη πλειοψηφία του κόσμου σύρεται πίσω από ευχολόγια και προκαταλήψεις για μια Δημοκρατία που πολλοί την πρόφεραν ως λέξη, αλλά ουδείς τόλμησε να την εφαρμόσει, γιατί τότε τα οφίτσια θα πήγαιναν περίπατο.

Αν τα σημερινά ετερόκλητα κόμματα (που και αυτά για Δημοκρατία μιλούν) διδάσκουν στην πράξη τι σημαίνει συνδιαλλαγή και παρασκήνιο, δεν υπάρχουν στην θέση τους άλλοι για να διατρανώσουν το μεγαλείο των αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών μιας Αθηναϊκής Δημοκρατίας, γονιμοποιό σπέρμα που έλεγε και ο Κορνήλιος Καστοριάδης. Και ο λόγος είναι απλός: Η δημοκρατία φυλλοροεί μέσα στα ιστορικά κιτάπια, ασθμαίνει υπό το βάρος των υποθηκευμένων ιδεολογιών που έσβησαν κι αυτές, όπως ξεπρόβαλλαν αιώνες πίσω.

Αν θέλει κανείς να μιλήσει για το σήμερα, θα πρέπει πρώτα να διαβεί την πύλη του γενικευμένου ψεύδους, να σηκώσει το βάρος όλων αυτών των παραπλανητικών υποσχέσεων για ένα πολίτευμα σε αποσύνθεση και μετά να αναφωνήσει το αμίμητο «άνδρες Αθηναίοι, έδοξεν τη Βουλή και τον Δήμον» ως αντίβαρο στην εν ενεργεία συστημική υποκρισία. Δεν ξέρει κανείς από πού να αρχίσει και πού να τελειώσει. Και, όμως, οι Αθηναίοι δεν εφηύραν την Ηλιαία και την Εκκλησία του Δήμου σε κάποιο απομακρυσμένο εργαστήρι ή κλειστό πλατωνικό φιλοσοφικό βασίλειο στην Αττική. Την δημιούργησαν μέσα στους πολίτες για τους πολίτες. Πολλούς αιώνες πίσω αισθάνεται κανείς την κακοποίηση του όρου, αλλά και τα αποτελέσματα μιας επιτηδευμένης πορείας προς την λήθη.

Κάποτε οι αξίες ήταν σε πρώτο πλάνο, άσχετα αν κανείς διαφωνούσε με την όλη διαδικασία, η εικόνα ήταν ξεκάθαρη, οι εμπνευστές γνωστοί με τα ονόματά τους, ώστε να ξέρεις με ποιον ή ποια έχεις να κάνεις. Σήμερα απλά όλοι κρύβονται πίσω από τις ετικέτες της εκάστοτε ανάγκης, για ένα πολίτευμα σε σήψη και μια κοινωνία σε αποσύνθεση. Το σύστημα εξουσίας έχει απέναντί του τους πολίτες που αγνοούν την δυναμική τους. Έχει τον κοινωνικό ιστό αποδυναμωμένο και εκτοπισμένο μέσα στην παρακμή του. Άλλος ένας λόγος που οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν έδωσαν τα σκήπτρα στους λίγους και δεν ανακάλυψαν τυχαία τους νόμους που ψήφιζαν και αναιρούσαν οι ίδιοι.