Σχολικός εκφοβισμός

Το σχολικό εκφοβισμό με αναφορά σε δύο βιβλία περιλαμβάνει το σημερινό σημείωμα στη στήλη του βιβλιοφάγου. Ένα φαινόμενο που μπορεί να υπήρχε ανέκαθεν, αλλά τα τελευταία χρόνια η παρουσία του γίνεται έντονη και γενικευμένη, τόσο που απασχολεί ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας και κυρίως τη σχολική κοινότητα με τις οικογένειες των μαθητών. Σχολικός εκφοβισμός λοιπόν το γνωστό bullying, μια μορφή βίας λεκτικής, συναισθηματικής, ψυχολογικής και σωματικής που εκφράζεται με διακρίσεις, σχόλια, κοροϊδία, χτυπήματα, απομόνωση από την ομάδα, ηλεκτρονικό εκβιασμό κ.α.

Ο ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και συγγραφέας  Νίκος Σιδέρης (γνωστός από το εξαιρετικό βιβλίο του «Τα παιδιά δε θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!!») μαζί με την ομάδα του συνέγραψε το βιβλίο «Bullying: Και όμως νικιέται!».

Ένα βιβλίο με βαθιά προσέγγιση στο θέμα, στρατηγική, για γονείς, παιδαγωγούς και παιδιά. Κυκλοφόρησε πρόσφατα  από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Σίγουρα χρήσιμο εργαλείο για εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων  αφού μπορεί να βοηθήσει και επιχειρεί την αντιμετώπιση αλλά και την πρόληψη περιστατικών σχολικού εκφοβισμού.

Παρά το γεγονός ότι το bullying συζητιέται έντονα και διοργανώνονται συνεχώς σχετικές εκδηλώσεις, ημερίδες και σεμινάρια, η σύγχρονη σχολική καθημερινότητα φανερώνει ότι έχουμε ακόμα πολύ δρόμο για την αποτελεσματική αναχαίτιση και την καταπολέμηση του αρνητικού αυτού φαινομένου. Άρα υπάρχει χώρος -και ανάγκη- για περαιτέρω εμβάθυνση και ανάλυση.

Στο νέο  βιβλίο «Bullying: Και όμως νικιέται!» πραγματοποιείται αρχικά μια κριτική επισκόπηση της βιβλιογραφίας που ασχολείται με το ζήτημα, καθώς και μια εμπειρική ανάλυσή του στο σύγχρονο ελληνικό σχολικό περιβάλλον. Έτσι, επιτυγχάνεται ουσιαστική κατανόηση του bullying και των μηχανισμών του και, συνακόλουθα, διαμορφώνεται μια νέα στρατηγική καταπολέμησής του με συγκεκριμένες, άμεσα εφαρμόσιμες προτάσεις για υλοποίηση στον σχολικό χώρο. 
Όπως επισημαίνει ο Νίκος Σιδέρης στην εισαγωγή του βιβλίου: «Ο πόλεμος ενάντια στο bullying είναι μια μάχη για το φαντασιακό των παιδιών (και όχι μόνο). Πρώτα απ' όλα, μια μάχη για τις λέξεις. Και υπάρχουν λόγοι ώστε το bullying να αποδίδεται ως «ψευτονταηλίκι». Κύριος στρατηγικός σκοπός είναι η αποδόμηση της φαντασιακής αίγλης του ψευτονταηλικιού. Κύρια μέθοδος για την επίτευξή του, η γελοιοποίησή του. Ώστε όσοι αισθάνονται τον πειρασμό να κάνουν ψευτονταηλίκια να αντιλαμβάνονται ότι δεν τους παίρνει». 

Στις σελίδες του βιβλίου παρουσιάζεται η ανάλυση και πρόταση του θέματος σε τέσσερα βήματα:

1. Επισκόπηση της βιβλιογραφίας
2. Η εμπειρία του bullying στο ελληνικό σχολείο
3. Μηχανισμοί του bullying
4. Για μια νέα στρατηγική καταπολέμησης του bullying (Εδώ περιλαμβάνονται και η ανάλυση και το γενικό περίγραμμα, αλλά και συγκεκριμένες, άμεσα εφαρμόσιμες προτάσεις για υλοποίηση στον σχολικό χώρο).

Με αφορμή την Πανελλήνια Ημέρα κατά της Βίας στο Σχολείο που πλησιάζει 6 Μαρτίου -όποιος εκπαιδευτικός ενδιαφέρεται μπορεί να  προγραμματίσει μια συνάντηση με τους συγγραφείς με στόχο την επιμόρφωση πάνω στο θέμα επικοινωνώντας με τις εκδόσεις Μεταίχμιο και συγκεκριμένα  με την κα Ελένη Παπαγεωργίου (Υπεύθυνη Προώθησης Παιδικού Βιβλίου) στο τηλ. 211 3003500 (εσωτ. 546) και στο e-mail: schools@metaixmio.gr ή την κα Δαρεία Τζαννετάκη στο τηλ. 211 3003500 (εσωτ. 268) και στο e-mail: paidiko@metaixmio.gr
Λίγα λόγια για τη συγγραφική ομάδα:

Ο Νίκος Σιδέρης  σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για μεταπτυχιακές σπουδές (ειδικότητα Ψυχιατρικής, Ιστορία, Νευροψυχολογία-Νευρογλωσσολογία). Είναι διδάκτωρ του τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και διδάσκων ψυχαναλυτής, μέλος της Ψυχαναλυτικής Σχολής του Στρασβούργου (ΕPS) και της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ψυχανάλυσης (FEDEPSY). Διδάσκει στη Σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ το μάθημα «Αρχιτεκτονική και Ψυχανάλυση». Εργάζεται στην Αθήνα ως ψυχίατρος, ψυχαναλυτής και οικογενειακός θεραπευτής. Έχει εκδώσει μελέτες, δοκίμια καθώς και ποίηση και πεζογραφία. Είναι μέλος της Επιτροπής Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία.

Από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ κυκλοφορούν τα βιβλία του: Όπως ειπώθηκαν εκεί και ακούστηκαν: Μυστικά και αλήθειες από το ντιβάνι του ψυχαναλυτή, 2008, Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!, 2009, Δεν παίζεις μόνο εσύ. Υπάρχουν κι άλλοι!, 2010, Μιλώ για την κρίση με το παιδί, 2013, καθώς και η μελέτη Ο ερωτισμός στην τέχνη. Εικαστικές φαντασιώσεις, 2010, η ποιητική συλλογή Η τέχνη του κόκκου, 2011, το μυθιστόρημα Ένα τραγούδι για τον Ορφέα, 2011, και η μελέτη Το κατά διαβόλου ευαγγέλιο, 2014.

Η Δήμητρα Γιαννακοπούλου είναι ψυχολόγος, με πλούσια εμπειρία στα προγράμματα  αντι-bullying.

Ο Παύλος Χαραμής είναι φιλόλογος, εκπαιδευτικός και ερευνητής, Πρόεδρος του Κέντρου Μελετών και Τεκμηρίωσης (ΚΕΤΕΜΕ) της ΟΛΜΕ.

Η Σοφία Ανδρεοπούλου ψυχολόγος και οικογενειακή θεραπεύτρια, προσεγγίζει το θέμα του σχολικού εκφοβισμού με λογοτεχνικό τρόπο μέσα από το βιβλίο «Πέτρος και Ράνια» (μυθιστόρημα) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ένα βιβλίο κατάλληλο για παιδιά άνω των 10 ετών.

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε: Ο Πέτρος, 11 χρόνων, και η Ράνια, 13 χρόνων, είναι «ηλεκτρονικοί» φίλοι γνωρίστηκαν και επικοινωνούν μέσα από τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η φιλία τους βοηθά τον Πέτρο να αντιμετωπίσει δύο συμμαθητές του που του φέρονται άσχημα. Και καθώς αρχίζει να νιώθει πιο δυνατός και δεν τους φοβάται πια, διαπιστώνει πως οι «κακοί» αυτοί συμμαθητές περιβάλλονται από ένα μυστήριο. Γιατί δείχνουν και οι ίδιοι τόσο φοβισμένοι; Γιατί έρχονται με μελανιές στο σχολείο; Ποιον συναντάνε κρυφά μετά το σχόλασμα; 

Όταν ο ένας τους εξαφανίζεται, ο Πέτρος και η Ράνια παίρνουν τα πράγματα στα χέρια τους. Οπλισμένοι με θάρρος κι εξυπνάδα αγωνίζονται να λύσουν το μυστήριο και να τον σώσουν. Μέσα από τις περιπέτειές τους, ανακαλύπτουν τη δύναμη που κρύβουν μέσα τους όλα τα παιδιά. Και μαθαίνουν πως, αν συνεργάζονται, μπορούν να αλλάξουν πολλά σ' αυτόν τον παράξενο κόσμο των μεγάλων.

Μαριάνθη Βάμβουρα

vamvouramar@gmail.com