Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Οι πολιτικές για το προσφυγικό αλλά και η παρατεταμένη αδιαφορία για τον ανθρώπινο παράγοντα, δείχνουν ότι οι εποχές που ζούμε όχι απλά έχουν υπερβεί την ιδιώτευση και την σε όλους τους τομείς ασφάλεια της ατομικής «προόδου», αλλά τείνουν προς την αυτοκαταστροφή τους, γιατί πράγματι η συνεχόμενη κονιορτοποίηση της κοινωνίας οδηγεί σε ρηξικέλευθη αναδιάταξη των εξουσιαστικών δυνάμεων, αλλά παράλληλα και αφύπνιση των λαών μπροστά στην επαναλαμβανόμενη φρίκη.

Αδιάφορο αν ο Τσίπρας κυβερνά στην Ελλάδα ή η Μέρκελ στην Γερμανία, ανεξάρτητα από το αν οι Αυστριακοί κλείνουν τα σύνορά τους επειδή δεν επιθυμούν να γίνουν «αίθουσα αναμονής» των Γερμανών ή αν ο Ούγγρος πρωθυπουργός εξακολουθεί να εξοργίζει με την ακροδεξιά του προπαγάνδα, οι λαοί πλέον στην πλειοψηφία τους δεν θέλουν να ζουν κάτω από αυτές τις συνθήκες και αντιδρούν στην αρχή με επιφύλαξη, αλλά στο κατόπι πιο θαρραλέα. Είναι ο τρίτος παγκόσμιος πόλεμος, η ανακατανομή σφαιρών επιρροής και η γεωπολιτική μοιρασιά.

Η επανεμφάνιση της Ρωσίας στην Μεσόγειο, τα παζάρια με την Κύπρο, αλλά και το όψιμο ενδιαφέρον των Ισραηλινών με την Ελλάδα λόγω της επικείμενης θαλάσσιας συνεργασίας στα ανοιχτά της Κύπρου, σε συνδυασμό με την διάλυση χωρών όπως το Ιράκ, η Συρία και το Αφγανιστάν, δημιουργούν νέα δεδομένα στην περιοχή. Αναμένοντας την αντίδραση των λαών, λοιπόν, σε συνδυασμό με την ραγδαία εξέλιξη της ενδοευρωπαϊκής κόντρας για το προσφυγικό, όλα συνηγορούν πως κάπου εδώ κοντά αναμένεται κάποιου είδους κοινωνική έκρηξη.

Και όλα αυτά, παρά το γεγονός ότι η ξενοφοβία, που πριμοδοτείται από πολλές πλευρές, προκαλεί γενικότερη ανάφλεξη στις χώρες υποδοχής και ειδικά στην Ελλάδα, όπου παρά τις συγκινητικές προσπάθειες κάποιων Ελλήνων που σπεύδουν να συμπαρασταθούν  στους πρόσφυγες, η μάζα αναρωτιέται αν και πώς «θα τους ξεφορτωθεί». 

Η κοινωνική αφύπνιση έχει να κάνει με το πώς οι εξουσίες εκμεταλλεύονται την ανοχή των λαών και πώς προσπαθούν με νύχια και με δόντια να κρατήσουν ζωντανό το όραμα της γενικευμένης σιωπής. Αυτή την σιωπή θέλουν να σπάσουν οι λαοί, που αργά αλλά σταδιακά αυτοοργανώνονται δημιουργώντας συλλογικότητες.

Όταν πια το χρηματιστήριο δεν θα καθορίζει τις απολύσεις των εργαζομένων και η περιστασιακή απασχόληση δεν θα αρκεί για να στρατολογηθούν οι μάζες στην υπηρεσία του συστήματος κυριαρχίας, όταν ο κόσμος θα κλείνει τις τηλεοράσεις και θα αποχωρεί μαζικά από τα κατάλληλα διαμορφωμένα από ψυχαγωγικής πλευράς social media, το στοίχημα για τις κατατετμημένες και διαμοιρασμένες εξουσίες ή την ιεραρχική πατέντα σε επιχειρήσεις και κόμματα που πουλούν εκδούλευση, θα έχει οριστικά χαθεί. Μαζί με αυτό και το ποντάρισμα των μεγαλοτραπεζών ή των πολυεθνικών στην πολυδιαφημιζόμενη τεχνητή συλλογικότητα και δράσεις που υπηρετούν αυτήν ακριβώς την διαιώνιση του συστήματος κυριαρχίας μέσα από τα εξ απορρήτων οικονομικά σχέδια της προσήκουσας στις μάζες καταναλωτικής αγοράς.

Αναρωτιέται, βέβαια, κάποιος: «Πώς όταν δεν έχω να ζήσω, θα αρνηθώ το κομμάτι ψωμί που μου πετούν; Πώς θα γυρίσω την πλάτη ακόμη και στο μεροκάματο του τρόμου, όταν η υγεία μου έχει κλονιστεί;» Και όμως, τα ερωτήματα αυτά έχουν απάντηση. Η συνεχιζόμενη αόριστη υπόσχεση των εκάστοτε κυβερνώντων για «ανάπτυξη» και «ευημερία» που πέφτει στο κενό, η επαναλαμβανόμενη κουβέντα για τα δικαιώματα και τις λαϊκές απαιτήσεις, θα αντιπαραβάλλονται από τις εικόνες χάους στα σύνορα των κρατών μελών μιας ψευδεπίγραφα επονομαζόμενης ΕΕ, που σπέρνει τον διχασμό και την κοινωνική αναστάτωση. Έτσι ο πολίτης που θεωρεί πως «δεν μπορεί να κάνει αλλιώς», θα επιλέξει να αξιώσει τα πάντα για τον ίδιο και για τους συνανθρώπους του, που συνωστίζονται στις συνοριακές γραμμές, για τον απλό λόγο ότι αύριο μπορεί να βρίσκεται στην θέση τους.

Αλλάζει, λοιπόν, κάτι, όταν σου πετούν ένα κομμάτι ψωμί; Παύουν οι εικόνες των απελπισμένων ανέργων, αστέγων και προσφύγων; Όχι. Η αδιαφορία για τον ανθρώπινο παράγοντα είναι αυτή που θα ξεσηκώσει τον πολίτη και η ωμή αλήθεια ότι πρόσφυγας ή μετανάστης μπορεί να γίνει ο καθένας από την μια στιγμή στην άλλη. Και τούτο, ανεξάρτητα ποιος κυβερνά στην εκάστοτε πληγείσα χώρα και σε ποιο κόμμα ανήκει. Εξάλλου, το έχουν αποδείξει τελευταία οι εξουσίες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, καταργώντας τις διαχωριστικές γραμμές μεταξύ δεξιών, κεντρώων, αριστερών και σοσιαλιστών. Το όραμά τους είναι κοινό: η διαιώνιση του συστήματος κυριαρχίας. Αυτό που οι πολίτες εγκαταλείπουν αργά αλλά σταθερά, αρνούμενοι να πέσουν για μια ακόμη φορά στην παγίδα της εκ της διαφήμισης  προερχομένης «φιλικής προσέγγισής του».