Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε πριν από λίγες ημέρες έκθεση για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Κάνοντας γνωστές τις τάσεις και τις προκλήσεις στην αντιμετώπισή της, εξετάζει την πρόοδο που έχει επιτευχθεί και επισημαίνει τα βασικά προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπίσουν κατά προτεραιότητα η ΕΕ και τα κράτη μέλη της.

Παρότι έχει σημειωθεί πρόοδος, τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την αποτελεσματική καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων. Πραγματικά, το πρόβλημα με την εμπορία ανθρώπων εξακολουθεί να υφίσταται παρά την όποια σημειωθείσα πρόοδο. Γυναίκες, άντρες και παιδιά, πέφτουν θύματα και οι αρχές βρίσκονται αντιμέτωπες με θλιβερά φαινόμενα.

Η έκθεση αναφέρει συγκεκριμένα, ότι την περίοδο 2013-2014 καταγράφηκαν ως θύματα εμπορίας στην ΕΕ 15.846 γυναίκες, άνδρες, κορίτσια και αγόρια. Δεδομένης της πολυπλοκότητας των στοιχείων σχετικά με το φαινόμενο, ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων φαίνεται πιθανό να είναι σημαντικά υψηλότερος από αυτόν που έχει καταγραφεί από τις εθνικές αρχές. Σύμφωνα με την έκθεση, η εμπορία ανθρώπων με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση εξακολουθεί να αποτελεί την πλέον διαδεδομένη μορφή (το 67% των καταγεγραμμένων θυμάτων), ακολουθούμενη από την εμπορία ανθρώπων για εργασιακή εκμετάλλευση (21% των καταγεγραμμένων θυμάτων).

Πάνω από τα τρία τέταρτα των καταγεγραμμένων θυμάτων είναι γυναίκες (76%), ενώ τουλάχιστον το 15% είναι παιδιά. Όπως βλέπουμε λοιπόν, η βιομηχανία του σεξ εξακολουθεί να έχει τα πρωτεία σε ότι αφορά την εμπορία ανθρώπων. Και αυτό διότι αφενός η φτώχεια μεγαλώνει και αφετέρου τα κράτη ουσιαστικά δεν κάνουν και πολλά πράγματα για την καταπολέμησή της. Τα παιδιά είναι η νέα μορφή εμπορίας, καθώς από τις εντονότερα αυξανόμενες τάσεις αφορά το ποσοστό των παιδιών που πέφτουν θύματα εμπορίας ανθρώπων.

Παρατηρήθηκε επίσης, ολοένα μεγαλύτερη αύξηση του αριθμού των θυμάτων με αναπηρίες και των θυμάτων καταγωγής Ρομά. Αυτό το τελευταίο αποτελεί μέγιστη ντροπή για τα οργανωμένα κράτη που θα έπρεπε να μην είχαν επιτρέψει ούτε μία εμφάνιση παρόμοιας περίπτωσης.

Η έκθεση επισημαίνει επίσης, ότι η εμπορία ανθρώπων συνδέεται και με άλλες μορφές εγκληματικότητας, καθώς και με την εκμετάλλευση των πλέον ευάλωτων στο πλαίσιο της σημερινής μεταναστευτικής κρίσης.

Είναι τοις πάσι γνωστό, ποια σκοτεινά κανάλια ωφελεί η μετανάστευση και η εκμετάλλευση ανθρώπων για ένα κομμάτι ψωμί. Το ζούμε έντονα το τελευταίο χρονικό διάστημα. Η εν λόγω έκθεση  επισημαίνει επίσης, την αυξημένη χρήση του διαδικτύου και των νέων τεχνολογιών για την εξαπάτηση των θυμάτων.

Η οδηγία της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, που εκδόθηκε το 2011, εισάγει μια προσέγγιση προσανατολισμένη στο θύμα, λαμβανομένου υπόψη και του φύλου, καλύπτοντας δράσεις σε διάφορους τομείς, όπως η θέσπιση διατάξεων ποινικού δικαίου, η δίωξη των δραστών, η στήριξη των θυμάτων, τα δικαιώματα των θυμάτων στις ποινικές διαδικασίες, η πρόληψη και η παρακολούθηση της εφαρμογής.

Στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων για την περίοδο 2012-2016, καθορίζονται 40 συγκεκριμένα και πρακτικά μέτρα για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, με την προστασία των θυμάτων και τα δικαιώματά τους να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.

Τα πορίσματα της πρώτης έκθεσης για την πρόοδο που σημειώθηκε στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων θα ληφθούν υπόψη κατά τη χάραξη της μετά το 2016 στρατηγικής για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, που θα δημοσιευθεί εντός του 2016.