Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Δόθηκε στην δημοσιότητα πριν από λίγο καιρό η Έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας «Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς» για το 2015, καταγράφοντας στοιχεία για την διαφθορά παγκοσμίως.

To 2015 έδειξε ότι όταν οι άνθρωποι ενώνουν τις δυνάμεις τους μπορούν να πετύχουν πολλά στη μάχη ενάντια στη διαφθορά, αναφέρει η Διεθνής Διαφάνεια. Αν και όπως σημειώνεται, παραμένει εκτεταμένη σε παγκόσμιο επίπεδο, εντούτοις περισσότερες χώρες βελτίωσαν τη βαθμολογία τους, συγκριτικά με αυτές που έπεσαν στην κατάταξη.

Σε γενικές γραμμές, τα δύο τρίτα από τις 168 συνολικά χώρες στην Έκθεση του 2015 βαθμολογήθηκαν με λιγότερους από 50 βαθμούς, σε κλίμακα από 0 (που θεωρούνται πολύ διεφθαρμένες) μέχρι το 100 (που θεωρούνται αδιάφθορες).

Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες που βελτίωσαν σημαντικά τη βαθμολογία και τη θέση τους στην κατάταξη. Το 2015 κατέλαβε την 58η θέση από την 69η, στην οποία είχε καταταγεί.

Πάραυτα, η διαφθορά κοστίζει στην Ελλάδα τουλάχιστον 14 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως και αυξάνει το κόστος του επιχειρείν κατά 12%. Το 2014 έγιναν 600 καταγγελίες για διαφθορά στην Διεθνή Διαφάνεια-Ελλάς, που αφορούσαν, κατά κύριο λόγο, την τοπική αυτοδιοίκηση, το σύστημα υγείας και την ανασφάλιστη εργασία.

Η Ελλάδα βρισκόταν στις υψηλότερες θέσεις διαφθοράς μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2013 με 22%, ενώ η Κύπρος είχε 19%, η Βουλγαρία 8%, η Ιταλία μόλις 5%, η Πορτογαλία 3% και η Ισπανία 2%.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Διαφθοράς 2013 που συνέταξε και πάλι η Διεθνής Διαφάνεια (μη κυβερνητική οργάνωση που καταρτίζει πίνακα με 176 χώρες ανάλογα με το επίπεδο διαφθοράς τους) η Ελλάδα θεωρείται πιο διεφθαρμένη από την Αργεντινή (13%) και την Αρμενία (18%), από το Ελ Σαλβαδόρ (12%) και το Περού (20%) καθώς και από τη Τζαμάικα (12%) ή τη γειτονική μας ΠΓΔΜ (17%).

Οι χώρες με τις καλύτερες βαθμολογίες μοιράζονται τα εξής βασικά χαρακτηριστικά: Υψηλά επίπεδα της ελευθερίας του Τύπου, πρόσβαση στην πληροφορία για τον κρατικό Προϋπολογισμό, ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν από πού προέρχονται οι πόροι και τον τρόπο με τον οποίον δαπανώνται, υψηλά επίπεδα ακεραιότητας των ανθρώπων σε θέσεις εξουσίας, όπως το δικαστικό σώμα που δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ φτωχών και πλουσίων και είναι απολύτως ανεξάρτητο από την κυβέρνηση.

Αντίθετα, οι συγκρούσεις και ο πόλεμος, η κακή διακυβέρνηση, η ανεπαρκής λειτουργία των θεσμών, όπως η αστυνομία και το δικαστικό σώμα, καθώς και η έλλειψη ανεξαρτησίας του Τύπου, χαρακτηρίζουν τις χώρες με τη χαμηλότερη βαθμολογία.

Η λίστα με τις χώρες που οπισθοχώρησαν στην κατάταξη τα τελευταία 4 χρόνια περιλαμβάνει τη Λιβύη, την Αυστραλία, τη Βραζιλία, την Ισπανία και την Τουρκία. Οι χώρες που βελτίωσαν περισσότερο τη θέση τους είναι η Ελλάδα, η Σενεγάλη και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας «Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς» βασίζεται στην ανάλυση ειδικών για τη διαφθορά στο Δημόσιο Τομέα. Η βαθμολογία των χωρών μπορεί να βελτιωθεί με ανοιχτή διακυβέρνηση, όπου οι πολίτες δύνανται να απαιτούν από τους ηγέτες τους λογοδοσία, ενώ η χαμηλή βαθμολογία μιας χώρας αποτελεί ένδειξη για εκτεταμένη δωροδοκία, ατιμωρησία της διαφθοράς και θεσμούς που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών.