Ένας από τους στόχους των αγώνων μέσα στους οποίους ανδρωθήκαμε στη γενιά μου, ήταν η καθιέρωση της «απλής και άδολης αναλογικής». Ιδίως όταν συνέβη, με τον περίφημο «τριφασικό» εκλογικό νόμο του Τάκου Μακρή, επί κυβερνήσεως ΕΡΕ, το 1956, άλλος να κερδίσει την πλειοψηφία στο λαό και άλλος τις έδρες στη Βουλή. Διότι ήλθε μεν πρώτη η «Δημοκρατική Ένωσις», στην οποία μετείχαν όχι μόνον όλα τα σχήματα της Κεντροαριστεράς, (Γ. Παπανδρέου, Σ. Βενιζέλος, ΕΔΑ, Γ. Καρτάλης κ.ά.), αλλά ακόμη και το παραδοσιακό δεξιό κόμμα του Ντίνου Τσαλδάρη, με 48,15%, αλλά λόγω του εκλογικού συστήματος πήρε μόνο 132 έδρες. Ενώ το δεύτερο κόμμα, η ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή, με 47,38, κατάφερε να αποσπάσει 165 έδρες.

Μετά την κατάρρευση της δικτατορίας, ένα από τα βασικά συνθήματα όλων των κομμάτων της κεντροαριστεράς, μηδέ του ΠΑΣΟΚ εξαιρουμένου, ήταν ακριβώς η προβολή του αιτήματος για την καθιέρωση της απλής αναλογικής. Μάλιστα, το ΠΑΣΟΚ είχε υποσχεθεί ότι η καθιέρωσή της θα ήταν ένα από τα πρώτα νομοθετήματα που θα έφερνε, οψέποτε ανελάμβανε την εξουσία.

Παρέμεινα όμως, σταθερώς, υποστηρικτής της απλής αναλογικής, μη αποδεχόμενος τις θεωρίες περί «εθνικής ανάγκης» για τον σχηματισμό «ισχυρών αυτοδύναμων κυβερνήσεων», σκυτάλη την οποία παρέλαβε το ΠΑΣΟΚ από την Νέα Δημοκρατία και συνεχώς την αντήλασσαν μεταξύ τους. Αν και η αλήθεια είναι ότι, από κάποια φαινόμενα, είχαν αρχίσει «να με ζώνουνε τα φίδια».  Φαινόμενα που ενίσχυαν την θέση όλων εκείνων που υποστήριζαν ότι, δυστυχώς, οι Έλληνες δεν έχουμε μάθει να συνεταιριζόμαστε και να συνεργαζόμαστε.

Τυπικότερο τέτοιο φαινόμενο, αυτό που τόσα χρόνια συμβαίνει στην ΕΦΕΕ. Που ήταν άλλοτε ο «μπροστάρης» των φοιτητικών και κοινωνικών κινημάτων. Με την εφαρμογή της απόλυτης αναλογικής στις φοιτητικές αρχαιρεσίες, παρακολουθούμε την κωμωδία να μη μπορούν να συνεννοηθούν για την συγκρότηση διοικητικού συμβουλίου. Σύνδρομο που κτύπησε και την ΕΣΗΕΑ, όταν και εγώ, μαζί με άλλους, αγωνιστήκαμε να καταργηθεί το παλιό μας σύστημα, όπου μπορούσες, σε ένα ενιαίο ψηφοδέλτιο, να ψηφίζεις «γαλάζιο» πρόεδρο, «πράσινο» γραμματέα και «κόκκινο» ταμία. (Τον αείμνηστο Νίκο Καραντινό, δεδηλωμένο μέλος του ΚΚΕ, τον ψήφιζαν συνεχώς, ως ταμία, πλείστοι δεξιοί).

Εξακολουθώ να πιστεύω στην απλή αναλογική. Με την ελπίδα ότι θα μας υποχρεώσει να μάθουμε να συνεργαζόμαστε. Απλώς φοβάμαι (μελετώντας την πολιτική ιστορία μας) το σύνδρομο της ΕΦΕΕ.

Γ. Π. ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ

giorgis@massavetas.gr