Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Κάποτε υπήρχαν φιλόσοφοι και επαναστατημένες μάζες. Κάποτε οι πολίτες δεν διεκδικούσαν απλά συντεχνιακά αιτήματα αλλά την συνολική αλλαγή της κοινωνίας. Κάποτε η μη τήρηση των συλλογικών συμβάσεων προκαλούσε απεργιακή παράλυση και η παραμικρή απόλυση, γενικό ξεσηκωμό. Τα δικαιώματα που κατακτήθηκαν από τις μάζες στην φιλελεύθερη Δύση με αγώνες και θυσίες έρχονται τώρα οι κυβερνήσεις να τα καταργήσουν με συνοπτικές διαδικασίες. Κάποτε το να εξέφραζε κανείς αλληλεγγύη στον διπλανό του ήταν ηθική υποχρέωση. Στον αστερισμό της ψευτοαριστεράς, όμως και της υποτιθέμενης προοδευτικότητας θυσιάστηκαν ιδέες και συνθήματα για μια άλλη κοινωνική κατεύθυνση.

Όλα αυτά τα εκμεταλλεύεται σήμερα ο νεοσυντηρητικός συρφετός, που μεταμφιέζεται δια της χρήσης πολυσύνθετων γκάτζετ σε απόλυτο κυρίαρχο. Λες και μια λύση υπάρχει μόνο που συνίσταται στην ατέρμονη αύξηση των παραγωγικών δυνάμεων. Κάποτε η κρίση απέβαινε σε βάρος του ίδιου του εκμεταλλευτή, που δεν πρόφταινε να κερδοσκοπήσει από την φτώχεια, γιατί του κόσμου οι κολασμένοι καταλάμβαναν τα πεζοδρόμια. Σήμερα οι περαστικοί κοιτούν τις βιτρίνες και ονειρεύονται καταναλωτικά αγαθά, χωρίς να μπαίνουν σε περιπέτειες.

To κάποτε και το τώρα είναι λοιπόν, από κάθε άποψη διαφορετικά. Οι πολίτες δεν εξεγείροντα, από την στιγμή μάλιστα που η εξέγερση ως όρος απομυθοποιείται καθημερινά από όλους αυτούς που φιλοδοξούν να κρατήσουν τα κεκτημένα, από όλα τα κόμματα και τους φορείς εξουσίας που αποφασίζουν για την πορεία της κοινωνίας. Πόση, όμως, απομυθοποίηση ακόμη; Πώς θα μπορέσουν να συγκρατήσουν τις μάζες, όταν η λιτότητα έχει ξεπεράσει κάθε όριο σε ολόκληρη την Ευρώπη; Το παιχνίδι, καθώς φαίνεται έχει χαθεί και για την επίσημη εξουσία, που μη έχοντας τι άλλο να προσφέρει και να καπηλευθεί, προβαίνει σε βεβιασμένες μεθόδους καταστολής των ιδεών. Το να εξαλειφθεί η ιστορική μνήμη, δεν σημαίνει όμως, ότι μπορεί και να υποχρεωθεί ο καθένας να πάψει να θυμάται. Υπάρχουν όρια σε αυτό και τα επανειλημμένα λάθη της εξουσίας δίνουν την αφορμή για ακραίες σκέψεις και οράματα, που στην συνείδηση των πολιτών φαντάζουν απλά ως πόλος αντίστασης.

Μπορεί σήμερα οι λέξεις να έχουν χάσει το νόημά τους, όμως ο κόσμος ξέρει και φτιάχνει καινούργιες. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο της κοινής στράτευσης της μικρομεσαίας τάξης και του λούμπεν προλεταριάτου, στον κοινό τους αγώνα για την επανακατάληψη των χαμένων δικαιωμάτων. Κανείς επίσης, δεν μπορεί να στοιχηματίσει  πως οι μεγαλοεταιρείες και πολυεθνικές θα μείνουν με σταυρωμένα τα χέρια και δεν θα απολύσουν χιλιάδες εργαζόμενους σε αυτές. Αφορμές λοιπόν υπάρχουν και θα υπάρξουν και στο μέλλον.

Μπορεί το στοίχημα για μια άλλη κοινωνία να χάθηκε μετά την επικράτηση του κρατικού και ιδιωτικού καπιταλισμού τις περασμένες δεκαετίες, η παρακμή, όμως και η κατάργηση στην πράξη των εν λόγω μοντέλων εξουσίας, δημιουργεί τις βάσεις για το διαφορετικό. Και όλα αυτά, αδιάφορον αν η πνευματική τάξη συστρατεύεται με την εξουσία ή ο καλλιτεχνικός κόσμος αναπαύεται στις δάφνες του υπό τα φλας των φωτογράφων και την επικράτηση των κάθε λογής gossip. Tώρα είναι αλλιώς. H ανεργία γνωρίζει πρωτοφανή αύξηση, τα επενδυτικά κεφάλαια καταστρέφονται με γοργούς ρυθμούς, οι δουλειές που υπόσχονται, μειώνονται υπό το βάρος της μείωσης των απολαβών. Έτσι, το παιχνίδι γίνεται αφενός πιο σύνθετο και αφετέρου πιο επικίνδυνο για το σύστημα εξουσίας και τις προεκτάσεις του παγκοσμίως.

Άλλοτε ήταν αλλιώς, σήμερα τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Ας όψονται όλοι αυτοί που επιβουλεύτηκαν την εμπιστοσύνη των πολιτών και δημιούργησαν αυτό το γραφειοκρατικό τέρας. Ας μνημονεύουμε τουλάχιστον όλους εκείνους που αφήνουν παραθυράκια ανοιχτά  για την νέα εξεγερσιακή έμπνευση. Γιατί και παραθυράκια υπάρχουν και τα συστήματα εξουσίας μπάζουν από παντού και αφήστε τους νεογιάπι να κομπορρημονούν για την σιγουριά τους που μεταφράζεται απλά σε ακαταλόγιστο. Κάποτε ήταν χιλιάδες αυτοί που βροντοφώναζαν την  ανατροπή. Σήμερα παρά το γεγονός ότι έχουν μειωθεί, εντούτοις οι αφορμές για επάνοδό τους δεν έχουν εκλείψει. Είναι κάτι σαν ένα ακόμη στοίχημα για τον κόσμο να αλλάξει τα πάντα. Αρκεί να το θελήσει.