Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Οι κοινωνίες βαδίζουν σε σκληροτράχηλα μονοπάτια, σε δρόμους χωρίς εξόδους διαφυγής, έχοντας υφαρπάξει προηγουμένως από την ατομικότητα κάθε φαντασία και διάθεση αυτοσχεδιασμού, κάθε αυτονόμηση απέναντι στην δαιδαλώδη ετερονομία της. Οι κοινωνίες αυτές εμπλουτιζόμενες από καθημερινά viral διαφημιστικά τσιτάτα, έχοντας ήδη γίνει το εύκολο θύμα του τηλεοπτικού οργασμού, βαδίζουν σε επίπεδους δρόμους, μονότονους και ευθυγραμμισμένους, για μια πόρευση γεμάτη άχρηστα gadget και σκουπιδοφάγους της υπερκατανάλωσης.

Οι προηγούμενες δεκαετίες ήταν ο οδηγός για την εν λόγω κατάληξη, όταν μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο χάθηκε για άλλη μια φορά το στοίχημα για την εκάστοτε επαναστατημένη συνείδηση και φωνή. Οι ποδηγετούμενες αυτές κοινωνίες, έχοντας εξουδετερώσει προηγουμένως τους ελάχιστους ακίνδυνους θύλακες και πυρήνες αντίστασης, που δεν προκαλούν κάτι περισσότερο παρά την μεμονωμένη και εύκολα χειρίσιμη αντίδραση, βαδίζουν είτε προς την καταστροφή τους, είτε προς τον περαιτέρω αυτοεγκλωβισμό τους, ανανεώνοντας το στοίχημα της ανατροπής.

Πρόκειται απλά για κοινωνίες φαντάσματα, για τεχνητές συλλογικότητες απομονωμένων ανθρώπων, υπαγορευμένες από την νορμιστική διαφημιστική καμπάνια που εξασφαλίζει την υπαγωγή τους στον κόσμο των κάθε είδους virtual games, ώστε μόνο εκεί να εκπληρώνεται η φαντασιακή έκσταση, στην ασφαλή οθόνη του εκάστοτε εξελισσόμενου υπολογιστή. Ο εθισμός για την επανάσταση γίνεται έτσι τρόπον τινά μέρος του παιχνιδιού, ενότητα ή αύξουσα ταχύτητα, της εν δυνάμει καταστροφικής έκτασης του παιχνιδιού αυτού.

Με τον τρόπο αυτό, μπορεί και διοχετεύεται σε ένα και μόνο cd ή usb η αντιπαράθεση και το μένος κατά της όποιας εξουσίας, καναλιζάρεται ο αυθορμητισμός και κατευθύνεται το μίσος ενάντια στον κάθε διπλανό. Μονάδα εναντίον του πλήθους και πλήθος ενάντια στην μονάδα. Αυτός είναι ο γενικός κανόνας. Οι δρόμοι αδειάζουν και το διαδίκτυο γεμίζει με απρόσωπες επαφές και υποτιθέμενες συγκλίσεις.

Το όπλο του συστήματος είναι αυτή ακριβώς η αρρωστημένη εμμονή και ο εθισμός για ένα νέο πιο «αποκαλυπτικό» παιχνίδι, έτσι ώστε η αντίδραση η ίδια να είναι ο οδηγός του κάθε αντιδημοκρατικού νόμου και κάθε παρέκκλιση να έχει ήδη οικειοποιηθεί από την βιομηχανία της διαφήμισης, παίρνοντας την κατάλληλη θέση στις οδηγίες χρήσης του προαναφερόμενου εικονικού game.

Προκαθορισμένες κινήσεις, στερεότυπες αντιδράσεις και αποθέωση της θαυματοποιού καταστολής, αυτή είναι η λογική του εν λόγω παιχνιδιού. Δεν χρειάζεται λοιπόν, μόνο «ο καλός να γίνει κακός» και το αντίθετο, αλλά περισσότερο να τονιστεί μέσα από εικονικές μάχες, πως στο τέλος η εξουσία είναι αυτή που πάντα κερδίζει. Και εξουσία είσαι εσύ, ο ίδιος ο παίκτης του virtual game. Αντίπαλος ο εαυτός σου, η αντίδραση και το ξέσπασμά σου, που μπαίνει από νωρίς στην σκηνοθετημένη ροή.

Η πραγματικότητα το δείχνει καθημερινά: κανείς δεν παρεμβαίνει με βάση τον εαυτό του, παρά με ό,τι του έχει υποδείξει όχι μόνο το δελτίο των οκτώ, αλλά το πλήθος των «βοηθημάτων», με κατεύθυνση την υποδούλωση του εγώ. Είσαι εσύ λοιπόν, που στρέφεσαι κατά του εαυτού σου, εσύ και μόνο εσύ. Και πολλοί μαζί θιασώτες της ακραιφνούς αυτοκαταστροφικής μανίας, οδηγούν σταδιακά στην ιδανική φυλακή, στην φυλακή χωρίς φύλακες. Αυτό το χρειάζεται η εξουσία, αφού έτσι δεν ξοδεύει από τις δυνάμεις καταστολής για να επιβάλλει την τάξη.

Εθισμός στον μανιώδη αυτοεξευτελισμό και εμμονή στην κατά περίσταση αυτοδικία, δημιουργούν την πλατφόρμα άσκησης της κατάλληλης εξουσίας από το σύστημα του γενικευμένου  ολοκληρωτισμού. Η πόρευση της κοινωνίας σε επίπεδους δρόμους, ο αυτοεγκλωβισμός του ατόμου σε κατοπτεύσιμους κατηγορικούς προσδιορισμούς, είναι η τελευταία νίκη ενός κατά τα άλλα ασθμαίνοντος καπιταλισμού, που δεν είναι και λίγες οι φορές που έχει σκάψει τον λάκκο του, προσφέροντας μοναδική ευκαιρία στις ελεύθερες συνειδήσεις να πρωταγωνιστήσουν για άλλη μια φορά στην ιστορία.

Όμως, πάντα κάτι γίνεται και στο τέλος οι κατασταλτικοί μηχανισμοί επιβάλλονται. Μέχρι την επόμενη μάχη επικυριαρχίας υπάρχει ακόμη δρόμος, εξαρτάται, όμως, βέβαια από την συχνότητα της «παρενόχλησης» και από τα εμπόδια που μπαίνουν στην πορεία. Ως τότε, και φυλακές υπάρχουν και φύλακες δεν χρειάζονται, καθώς η πόρευση είναι εξασφαλισμένη. Εκτός και αν δοθεί και πάλι η αφορμή και οι άνθρωποι ξεσκονίσουν για μια ακόμη φορά τα βιβλία, πετώντας στα σκουπίδια τα cd ή usb της εκάστοτε σκηνοθετημένης από τα διαφημιστικά γραφεία εξέγερσης.