Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη κατατέθηκε και φέτος με τον απολογισμό της δράσης του για το 2016.

Τα στοιχεία της έκθεσης δείχνουν πως η ανταπόκριση του θεσμού στις ανάγκες της κοινωνίας, είναι μεγάλη. Η Ανεξάρτητη Αρχή έλαβε εντός του προηγούμενου έτους συνολικά 11.915 αναφορές, ενώ τα ποσοστά επιτυχούς διαμεσολάβησης ξεπέρασαν το 80%.

Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στον θεσμό και υπογραμμίζουν την αναγκαιότητα της παρέμβασής του, επισημαίνει η Ανεξάρτητη Αρχή.

Την χρονιά που πέρασε, ο Συνήγορος είχε διαρκή παρουσία με πληθώρα εξατομικευμένων και δημόσιων παρεμβάσεων που αποσκοπούσαν στην ανεύρεση πρακτικών λύσεων για τη στήριξη των πολιτών στην επαφή τους με την ευρύτερη δημόσια διοίκηση, αλλά και τον σεβασμό των ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων τους, την καταπολέμηση των διακρίσεων σε βάρος τους, τα δικαιώματα των παιδιών, την προστασία του περιβάλλοντος.

Ασχολήθηκε επίσης, συστηματικά με μείζονα ζητήματα, όπως η δικαιοκρατική διαχείριση των προσφυγικών ροών και οι συνέπειες της οικονομικής κρίσης στην καθημερινότητα των πολιτών.

Με τις συνολικά 11.915 αναφορές που κατατέθηκαν στον Συνήγορο το 2016 σταθεροποιείται η αυξητική τάση των ετών της οικονομικής κρίσης, καθώς ο μέσος ετήσιος αριθμός των αναφορών την περίοδο 2010-2016 σταθεροποιείται σε σημαντικά υψηλότερο επίπεδο από εκείνο της περιόδου 1998-2009.

Είναι χαρακτηριστικό ότι το 1998, για παράδειγμα, οι αναφορές έφταναν μόλις τις 1.430. Μετά από μία σημαντική αύξηση την περίοδο  2000 2005 σε διψήφιο μεταξύ 10.000 11.000 παρατηρείται περαιτέρω άνοδος την επταετία της κρίσης, με αποκορύφωμα το 2014 που άγγιξε τις 16.500. Το 2016 λοιπόν, οι αναφορές μπορεί να μην κυμάνθηκαν στα επίπεδα του 2014, όμως και πάλι πλησίασαν τις 12.000.

Τι αφορούσαν οι αναφορές και ποιους τομείς:

Κακοδιοίκηση και διαμεσολάβηση

-Από τις εντός αρμοδιότητας υποθέσεις που διεκπεραιώθηκαν το 2016 σε ποσοστό 47,38% διαπιστώθηκε κακοδιοίκηση, δηλαδή η αναφορά αποδείχθηκε βάσιμη.

-Από τις βάσιμες αναφορές, η πλειονότητα (83,39%) επιλύθηκε με τη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου.

Πού εντοπίζονται τα προβλήματα των πολιτών

-Με βάση τις αναφορές, τα κρίσιμα πεδία που φαίνεται να παγιώνονται είναι η κοινωνική ασφάλιση, η χωροθέτηση και η φορολογία.

-Μεγάλο ποσοστό (29,11%) των προβλημάτων κακοδιοίκησης εξακολουθεί να εντοπίζεται στα ασφαλιστικά ταμεία και σε ΝΠΔΔ που εποπτεύει το Υπουργείο Εργασίας, ενώ ακολουθεί η αυτοδιοίκηση (δήμοι και περιφέρειες) με 21,75%.

-Το 11,88% των προβλημάτων αφορούσε στο Υπουργείο Εσωτερικών (όπου συμπεριλαμβάνονται οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις και η Αστυνομία), 11,80% στο Υπουργείο Οικονομικών και 7,80% στο Υπουργείο Παιδείας.

Όπως βλέπουμε από τα στοιχεία του Συνηγόρου του Πολίτη, στην Ελλάδα εξακολουθούν να υφίστανται μεγάλα προβλήματα κακοδιοίκησης στα Ασφαλιστικά Ταμεία, τους Δήμους και τις Περιφέρειες. Οι πολίτες διαπιστώνουν σημαντικά κενά και προσπαθούν μέσω της Ανεξάρτητης Αρχής να βγάλουν κάποια άκρη, καταγγέλλοντας παράλληλα την όλη ελλειμματική δομή των δημόσιων Υπηρεσιών.

Το γεγονός ότι κατά την διάρκεια της κρίσης παρατηρείται αύξηση των αναφορών, δείχνει ότι το κράτος στο σύνολό του χωλαίνει σε πολλούς τομείς. Πάνω απ' όλα, όμως, διαφαίνεται πως ουσιαστικά τίποτε σημαντικό δεν έχει γίνει παρά την όλη παρακμή που έχει προκύψει εδώ και επτά χρόνια λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Το πιο σημαντικό στοιχείο, είναι ότι όχι μόνο δεν διορθώνονται οι παθογένειες, αλλά τουναντίον συντηρούνται.

Τα παράπονα των πολιτών είναι πολλά. Οι ελλείψεις στην άσκηση κατάλληλης πολιτικής για την εξάλειψη της άνισης μεταχείρισης, της καταπάτησης στοιχειωδών δικαιωμάτων αλλά και της κακοδιοίκησης  από μεγάλες έως υπερβολικές. Αν μη τι άλλο, μιλάμε -παρά την ανάγκη διόρθωσης των λαθεμένων πολιτικών που γεννά η παρατεταμένη κρίση- για ένα ξεχαρβαλωμένο κράτος, που αφήνει τους πολίτες απροστάτευτους. Αν μάλιστα, μετρήσουμε και το πόσοι άλλοι θα ήθελαν να προβούν σε διαμαρτυρία ή καταγγελία στην εν λόγω  Ανεξάρτητη Αρχή, τα πράγματα είναι σίγουρα πιο σοβαρά.

Για να μην πούμε για τα φαινόμενα διαφθοράς, κακοδιοίκησης αλλά και ευθείας καταπάτησης ατομικών δικαιωμάτων, που κουκουλώνονται από τις ίδιες τις Κρατικές Υπηρεσίες με τις ανύπαρκτες διενεργούμενες ΕΔΕ.