Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Τι μπορεί να σημαίνει η επικράτηση Μακρόν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές, για την αλλαγή στην πολιτική της Γαλλίας; Τίποτε κατ' ουσίαν. Τα διδάγματα, όμως, είναι πολλά. Με μοναδικό στοιχείο ότι η ακροδεξιά δεν κατάφερε να βρεθεί στην πρώτη θέση, που δεν σημαίνει ότι την επόμενη φορά δεν θα το πετύχει και που δεν μειώνει τη σημασία της διεκδίκησης του προεδρικού χρίσματος από την Λεπέν, η Γαλλία εισέρχεται σε μια ούτως ή άλλως σκοτεινή περίοδο, καθώς η ξενοφοβία αυξάνεται ολοένα και περισσότερο.

Αποτέλεσμα, η στροφή προς την δεξιά, το συντηρητικό κέντρο και την ακροδεξιά, με όλες τις συνέπειες για τον κοινωνικό ιστό. Όχι βέβαια, ότι οι σοσιαλιστές δεν έστρωσαν το χαλί στην ακροδεξιά, ούτε ότι οι κομμουνιστές δεν φλέρταραν μαζί της τεχνηέντως. Το παράδειγμα των γαλλικών εκλογών πρέπει να μας προβληματίσει όλους, για το πού βαδίζουμε ως Ευρώπη, ποιες αξίες υπηρετούμε, με λίγα λόγια αν τελικά την θέλουμε αυτή την Ενωμένη Ευρώπη ή απλά την ανεχόμαστε.

Η επικράτηση Μακρόν δείχνει πως την σημερινή εποχή για πολλούς και διάφορους λόγους, δεν υπάρχει το αντίπαλο δέος σε ότι αφορά την διαφορετική πόρευση, με το πρόταγμα της αυτονομίας να απουσιάζει από την συνθηματολογία. Κοινώς, όχι απλά αυτό δεν υπάρχει, αλλά οι επιλογές λιγοστεύουν λόγω της σημαντικής έλλειψης του εναλλακτικού κοινωνικού προσανατολισμού, της διαφορετικής κοινωνίας που θα έπρεπε να δημιουργήσουμε μετά από τόσα πολλά χρόνια ανεπιτυχούς εφαρμογής του όποιου υποτιθέμενου κοινωνικού κράτους.

Βλέπουμε ότι παρά το γεγονός ότι έχει περάσει πολύς καιρός από τα επαναστατικά προτάγματα των πρώτων δύο μεταπολεμικών δεκαετιών, δεν έχουν εμφανιστεί ούτε νέες ιδέες, ούτε πρόσωπα που θα μπορούσαν να εμπνεύσουν εκ νέου τις μάζες. Θα έλεγε κανείς, ότι μάλλον διεκπεραιώνεται τυπικά η εκάστοτε εκλογική διαδικασία και πως οι πολίτες μη έχοντας εναλλακτική επιλογή, είτε τρέχουν ακόμη πίσω από συντηρητικά κόμματα και τους σχηματισμούς, είτε σιωπούν επηρεασμένοι από την βουβαμάρα της εποχής. Από την άλλη, δεν είναι και λίγες οι προκλήσεις, από την μια της εμφάνισης φαινομένων όπως η Λεπέν και από την άλλη αστείων προσωπικοτήτων όπως Τραμπ και Πούτιν, μη εξαιρουμένων βέβαια, των σταλινικών καταλοίπων και φαντασμάτων της Άπω Ανατολής.

Οι αφορμές για αμφισβήτηση υπάρχουν, απουσιάζει, όμως, η αυτοοργάνωση, η αλληλεγγύη και ο συντονισμός. Η Ευρώπη είναι σε κίνδυνο, οι αξίες της αλληλεγγύης και της σύμπνοιας που θα μπορούσαν να δώσουν μια άλλη πνοή, βρίσκονται σε παρακμή. Θαρρείς πως οι Γάλλοι δεν δίνουν κανένα άλλο μήνυμα μετά την διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών παρά «αφού αποφύγαμε την ακροδεξιά, όλα καλά...». Δεν είναι, όμως, έτσι. Ασφαλώς και η απομόνωση της ακροδεξιάς είναι ένας από τους στόχους, όμως το πράγμα δεν πρέπει να μείνει εκεί. Πρέπει και επιβάλλεται οι πολίτες να ξαναβρούν τα ξεχασμένα οράματα, να τολμήσουν και πάλι, να επικαιροποιήσουν συνθήματα άλλων εποχών που μιλούσαν για κοινωνική ανατροπή και όχι μόνο καλυτέρευση των βιοτικών συνθηκών, μετά τα άθλια παζάρια με την όποια κοινοβουλευτική κυβέρνηση.

Οι πολίτες πρέπει να μην επιτρέψουν και πάλι στους κάθε λογής προστάτες να τους υποδείξουν σε ποια κοινωνία θα ζήσουν. Μιλάμε για εποχή χρεοκοπημένη από αξίες και ιδανικά, για ανύπαρκτα κοινωνικά κράτη, για ανεργία, απολύσεις και θρησκευτικό φανατισμό. Η Γαλλία σήμερα, μια χώρα χωρίς μέλλον και στην τελευταία περίπτωση σκοτεινό, η Γερμανία λίαν συντόμως αύριο με την πόλωση μεταξύ SPD και CSU, με την αριστερά να αυτοκαταστρέφεται με τους συμβιβασμούς της όταν πιάνει τα εξουσιαστικά πόστα και την ακροδεξιά να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί την όλη κατάσταση. Μην υποτιμάτε λοιπόν, το ποσοστό της Λεπέν στις γαλλικές προεδρικές εκλογές. Είναι κάτι σαν προανάκρουσμα, σαν προειδοποίηση, για το τι μπορεί να επακολουθήσει στο μέλλον.

Αν οι πολίτες δεν αφυπνιστούν, τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Αν τα κοινωνικά προτάγματα δεν επανεμφανιστούν στο προσκήνιο, τίποτε δεν μπορεί να αποκλειστεί για την ολοένα και πιο πολύ νοσηρή πόρευση των ευρωπαϊκών κοινωνιών. Ο νέος Γάλλος πρόεδρος θα ακολουθήσει και πάλι την πεπατημένη. Δεν θα αλλάξει τίποτε κατ' ουσίαν. Οι πολίτες, όμως, ενδεχομένως να στραφούν αργότερα με μεγαλύτερη ζέση στην ακροδεξιά, αφού το χαλί θα ξαναστρωθεί από δεξιά, κέντρο, σοσιαλιστές και αριστερά. Το διδάσκει η ιστορία. Εκτός και αν οι πολίτες κλείσουν και πάλι τα περάσματα.