Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Πέθανε σε ηλικία 61 ετών, μετά από πολυετή φυλάκιση, ο Κινέζος συγγραφέας και υπερασπιστής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Λιου Σιαομπό, ο οποίος τιμήθηκε το 2010 με το Νόμπελ Ειρήνης. Ο Λιου Σιαομπό συνελήφθη και καταδικάστηκε το 2009 σε έντεκα χρόνια φυλάκιση για «υποκίνηση της ανατροπής της κρατικής εξουσίας» λόγω της συμμετοχής του στη συγγραφή και στη διάδοση της περίφημης Χάρτας 08, που ζητούσε από την  συνταγματική κυβέρνηση, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλες δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

Πρόκειται για έναν ακόμη υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που αφήνει την τελευταία του πνοή στην Κίνα, υπό ένα καθεστώς που συνεχίζει να φυλακίζει και να εξοντώνει τους κάθε λογής αντιφρονούντες. Μία ακόμη απώλεια λοιπόν, ενός ανθρώπου που αγωνίστηκε για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες, δείχνει πως τα καθεστώτα Κίνας, Ρωσία και ασφαλώς της Βορείου Κορέας, εξακολουθούν να επιβιώνουν στον αστερισμό της κακομεταχείρισης και ωμής παραβίασης στοιχειωδών ατομικών ελευθεριών.

Όχι πως η περίφημη Δύση φείδεται και αυτή καταστολής, αλλά εκεί το πράγμα έχει ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Κατά τα άλλα και οικονομική επέκταση επιχειρεί η Κίνα και έλεγχο της Μεσογείου η Ρωσία και πυρηνικές δοκιμές η Βόρειος Κορέα. Πολύ δύσκολη λοιπόν, η επιβίωση των αντιφρονούντων στις χώρες αυτές, όπου bloggers, δημοσιογράφοι και άλλοι απλοί πολίτες υφίστανται την σκληρή κρατική καταστολή.

Την στιγμή που κινέζοι επενδυτές κλείνουν εμπορικές συμφωνίες με δυτικές χώρες θέλοντας να δείξουν ότι επιχειρούν ένα θεαματικό άνοιγμα των αγορών, ουδείς από τους συναλλασσόμενους δυτικούς δεν μιλά για τις αθρόες φυλακίσεις και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μπροστά στο ζεστό κινέζικο χρήμα, κλείνουν όλοι τα στόματα και καταπίνουν την γλώσσα τους.

Είναι και αυτό ένα χαρακτηριστικό σημάδι των καιρών, όταν καίγεται το σπίτι του διπλανού σου και εσύ κοιτάς να μη σε πιάσει ο καπνός, όταν στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα και συμφωνίες όχι απλά δεν εφαρμόζονται στην πράξη, αλλά καταστρατηγούνται στο έπακρο. Αλλά είπαμε, αυτό που προέχει είναι να εξελίσσεται το εμπορικό παιχνίδι, να ανοίγει η φτηνή αγορά της κάθε Κίνας για επενδύσεις και έδρες δυτικών πολυεθνικών και άλλων επιχειρήσεων με μεροκάματα του τρόμου, να εφοδιάζεται η Δύση με προϊόντα φτηνού κόστους που εκτοξεύουν τα κέρδη στα ύψη.

Είπαμε, εδώ προέχει το συμφέρον του κάθε κράτους ξεχωριστά, ποιον ενδιαφέρει η τύχη μερικών ακτιβιστών; Κι, όμως, για να τους κρατούν φυλακισμένους, τους φοβούνται. Για να εξαντλούν κάθε αυστηρότητα στις ποινές, τους θεωρούν υπολογίσιμους. Παντού, όμως, έτσι γίνεται. Μπορεί να μην φοβούνται χιλιάδες πολίτες, έναν, όμως, που σηκώνει κεφάλι, τον τιμωρούν για παραδειγματισμό. Έτσι νομίζουν πως θα διατηρηθεί η ποθητή ισορροπία.

Αυτός είναι ο σημερινός κόσμος, αυτή είναι η τακτική των κρατών, όταν υπάρχει αντίσταση. Το ζήσαμε αυτό και στην Ελλάδα με την απορριπτική απόφαση αποφυλάκισης της Ηριάννας, όπου οι δικαστές εξάντλησαν και τα τελευταία όρια αυστηρότητας, σε μια ενοχή που δεν έχει αποδειχθεί. Μήπως δεν το ζει ο καθένας μας καθημερινά αυτό το καταπιεστικό κράτος; Όμως, στην Κίνα, την Ρωσία ή την Βόρειο Κορέα, η αντίθετη φωνή δεν έχει θέση. Εκεί η φυλάκιση είναι η άμεση λύση για όλα. Σαν κάποτε που το ανατολικό μπλοκ έβριθε από μαζικές παραβιάσεις ατομικών δικαιωμάτων και η Δύση βούλωνε τα στόματα μοιράζοντας χρήμα και καταναλωτικά προϊόντα ως απάντηση. Πόσοι ακόμη αντιφρονούντες πρέπει να σαπίσουν στις φυλακές; Πόσοι θα συνεχίσουν να υφίστανται τις συνέπειες του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού με το απεχθές πρόσωπο;

Λίγες μέρες πριν είχαμε στο Αμβούργο την G20. Μαζεύτηκαν εκεί να συζητήσουν τι; Να μας πουν μήπως, πως δεν έχουμε πλέον άλλες ελπίδες να αντισταθούμε; Ή μήπως να εγκαινιάσουν τις νέες ζώνες ελεύθερου εμπορίου; Αυτό το τελευταίο μάλλον ενδιαφέρει περισσότερο. Αύξηση της παραγωγής, αύξηση των προϊόντων, υπερκατανάλωση και σιωπή. Γιατί να τους ενδιαφέρει ο χαμός ενός ακόμη ακτιβιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όταν η μπίζνα μεγαλώνει; Την αδιαφορία αυτή μεταλαμπαδεύουν στους πολίτες.