Πολλά μπορούμε να πούμε  για την κοινωνική αθλιότητα της Ελλάδας, για την χώρα αυτή, όπου η αμάθεια είναι το βασικό προσόν σε πολλά βιογραφικά υποψηφίων, οι οποίοι επιλέγονται κυρίως βάσει των γνωριμιών και των παρουσιαστικών τους, αλλά ποτέ βάσει των γνώσεων - που μάλλον αποτελεί αρνητικό προσόν.

Στην χώρα της γενικευμένης σήψης, η κάθε υπερβολή λογιάζεται ως εγκυκλοπαιδική γνώση και ο φτηνός σχολιασμός ως βασική κοινωνική δραστηριότητα. Ταμπού, στερεότυπα και κλισέ κρατούν την κοινωνία σε καθυστέρηση και το πιο λυπηρό είναι όταν αυτό το συναντάς σε νέους, αρκετοί από τους οποίους ενστερνίζονται συντηρητικές απόψεις, καμαρώνοντας μόνο για την πολυθρύλητη ελληνική λεβεντιά.

Αν όλα αυτά σας φαίνονται καταστροφολογία, δεν έχετε παρά να κοιτάξετε τις μελέτες και έρευνες για την Παιδεία των Νεοελλήνων, που εξαντλούν τον χαρακτήρα τους στις βρισιές που ανταλλάσσονται με ευκολία στους δρόμους και τα σοκάκια. Θα έλεγε κανείς χωρίς υπερβολή, ότι η ελληνική κοινωνία αναπαύεται στον καναπέ και καταναλώνει κρίση, που είναι της μόδας στους εργοδοτικούς κύκλους.

Κάθε μείωση λόγω αυτής της περιλάλητης κρίσης συνοδεύεται από σοβαρές υπαναχωρήσεις του κοινωνικού ιστού, που δεν κλονίζει καθόλου τα θεμέλια της εξουσίας. Μιλάμε λοιπόν, πολύ απλά, για μια ηττημένη κοινωνία, για πολίτες που προσκυνούν τα κόμματα στην κάλπη κι ας φωνάζουν όλο το προηγούμενο διάστημα εναντίον τους. Επόμενο λοιπόν, είναι σε μια χώρα που απουσιάζει ο πνευματικός κόσμος, αυτός ή αυτή που θα πει το «κάτι παραπάνω», να λατρεύεται ως αρχηγός της γενικευμένης αμάθειας.

O «ξεχωριστός» τύπος στην Ελλάδα είναι ο «συνήθης» του εξωτερικού, όπου πολλά έχουν συμβεί και τίποτε δεν προξενεί εντύπωση. Χωρίς να θέλει να αποθεώσει κανείς την υπόλοιπη Ευρώπη που αντιμετωπίζει άλλης φύσης προβλήματα, εντούτοις δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει πως εκεί το αυτονόητο ισχύει και η πολυλογία δεν είναι στάνταρ, ούτε πλεονέκτημα και προσόν της προσωπικότητας. Πολύ περισσότερο μετρά η πράξη και το αποτέλεσμα, κάτι που εμείς από την πολύ θεωρία το έχουμε ξεχάσει.

Μας αρέσει, όμως, να κομπορρημονούμε, να ευλογούμε τα γένια μας, να ευφυολογούμε γιατί έτσι περνά άσκοπα και ανέγνοιαστα ο καιρός. Ο Νεοέλληνας προσκυνά την μόδα των tattoo, γιατί πολύ απλά οι manager της διαφήμισης έκαναν δική τους την κουλτούρα αντίδρασης περασμένων δεκαετιών, τότε που το σκουλαρίκι στη μύτη ή το τατουάζ ένα απόλυτα σύνηθες σημερινό φαινόμενο παρέπεμπε σε αλητεία και παραβατικότητα.

Όμως όχι, τώρα ο νεοέλληνας έχει πολλά να χαρεί και να απολαύσει στον μικρόκοσμό του, πέραν και μακράν της ανυπόφορης για την καθημερινότητά του λιτότητας. Έχει να καταναλώσει φθηνή τροφή, να συχνάζει στα δεκάδες σουβλακερί που γεμίζουν τους δρόμους, να μυηθεί στο φαγητό στα πεταχτά και να αποθεώσει την επιτηδευμένη διαφορετικότητα, που δεν βασίζεται σε ιδεολογία παρά μονάχα στην μόδα.

Ο νεοέλληνας είναι στην πλειοψηφία του αναίμακτος και υποχωρητικός εκτός από την οδήγηση, όπου σαφώς οι δρόμοι του ανήκουν. Στις υπηρεσίες και τις συναλλαγές σηκώνει κεφάλι μόνο αν δεν εξυπηρετηθεί στην αντίθετη περίπτωση αν ο άλλος φωνάζει ουδόλως τον απασχολεί. Δεν παίρνει μόνο την σειρά του άλλου, αλλά πολύ θα επιθυμούσε να ξεκουμπιστούν όλοι για να κάνει την δουλειά του, αλλιώς, είπαμε, οι φωνές θα κατακλύσουν τους διαδρόμους... Αυτή είναι περίπου η νεοελληνική κουλτούρα, ο σεβασμός προς τα ΑΜΕΑ, η αποδοχή του διαφορετικού.

Στις κατ' ιδίαν συζητήσεις αναθεματίζονται τα κόμματα και κατακεραυνώνονται  πρωθυπουργοί, υπυργοί και βουλευτές, αν γίνει η δουλειά μας, όμως, λουφάζουμε, όταν ακούμε τις αιτιάσεις για μια κοινωνία χωρίς αξιοκρατία. Την κοινωνία αυτή την στηρίζουν επί δεκαετίες όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα, όλοι οι εκλογικοί  συνδυασμοί που σπεύδουν να υφαρπάξουν την ψήφο. Δεν είναι τωρινό φαινόμενο αυτός ο Νεοέλληνας, είναι δημιούργημα του μεταπολεμικού σκηνικού.

Αξίες, μόρφωση και Παιδεία φαντάζουν αναχρονιστικά στοιχεία ενός γραφικού πολίτη για τους πολλούς ξύπνιους, που συζητούν νυχθημερόν τις επιτυχίες και επιδόσεις τους στην αρπαχτή. Η Ελλάδα λοιπόν, έχει ακόμη μέλλον, όσο η κρίση συνεχίζεται γιατί πάνω απ' όλα η μόδα δεν σταματά. Ακόμη και συνθήματα του τύπου «να φύγουμε όλοι στο εξωτερικό» υφαρπάζονται από τις βιομηχανίες εργασίας στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με τα γνωστά αποτελέσματα. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα, λοιπόν. Αθλιότητα εδώ, εκμετάλλευση εκεί.

Όλα προς όφελος της διαιώνισης του συστήματος κυριαρχίας, που μεταβάλλει τον καθένα σε ρομπότ ή ζήτουλα, για να επικρατήσει η κοινωνία των ανισοτήτων. Για να παράγει ένας και να καρπώνονται πολλοί. Και αυτό δεν ισχύει μόνο στην Ελλάδα.