Το Υπουργείο Οικονομικών κατέθεσε την Τετάρτη 21 Νοεμβρίου ε.ε., προς συζήτηση στη Βουλή, τον Κρατικό Προϋπολογισμό για το έτος 2019.

Ο Κρατικός Προϋπολογισμός στηρίζεται σε μακροοικονομικό σενάριο, βάσει του οποίου ο ρυθμός οικονομικής μεγέθυνσης, σε σταθερές τιμές, προβλέπεται να είναι 2,1% και 2,5% για τα έτη 2018 και 2019 αντιστοίχως. Η μεγέθυνση αυτή βέβαια, δεν προκύπτει τυχαία μετά από τόσα χρόνια λιτότητας. Δεν συνυπολογίζονται οι περικοπές σε συντάξεις, μισθούς και επιδόματα. Πάραυτα, η εικόνα παρουσιάζεται θετική, σύμφωνα με τους επιδιωκόμενους στόχους. Το αν αυτό, όμως, σημαίνει και στην πραγματικότητα ανάπτυξη, κανείς δεν μπορεί να το πει με σιγουριά.

Το Υπουργείο Οικονομικών, λοιπόν, ενημερώνει πως για το έτος 2018, το πρωτογενές αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 3,98% του ΑΕΠ έναντι στόχου 3,5%. Η υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου κατά 0,48% του ΑΕΠ δίνει στην Κυβέρνηση σημαντικό περιθώριο απόδοσης μέρους του υπερπλεονάσματος με τη μορφή κοινωνικού μερίσματος. 

Και σε αυτό το σημείο, όμως, θα πρέπει να γίνει η δέουσα παρατήρηση: Τα όποια πλεονάσματα προέρχονται από την σκληρή φορολογία των προηγουμένων ετών, από τις περικοπές και την φοροεισπρακτική πολιτική. Το πλεόνασμα της τάξης του 0,48% και η υπέρβαση του δημοσιονομικού στόχου, προέρχεται από το βαλάντιο του πολίτη, από τις στερήσεις και λιτότητα των τελευταίων ετών, όπου τα μέτρα έφτασαν στο ζενίθ και τα πορτοφόλια άδειασαν.

Το Υπουργείο όμως, από την μεριά του, επιμένει ότι οι ικανοποιητικές δημοσιονομικές επιδόσεις των ετών 2015-2018, καθώς και η βελτίωση των μακροοικονομικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, επιτρέπουν τη σταδιακή αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής πολιτικής, με σκοπό την ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, την υποστήριξη της βιώσιμης ανάπτυξης και την αντιμετώπιση, με τρόπο στοχευμένο, χρόνιων ελλειμμάτων στον τομέα της κοινωνικής προστασίας.

Η ένστασή μου σε αυτό, έγκειται στο ότι σε ένα διαλυμένο από πλευράς κοινωνικής προστασίας κράτος, οι όποιες θετικές δημοσιονομικές επιδόσεις δεν είναι παρά βελόνα στα άχυρα.

Πολύ περισσότερο δε, όταν προγραμματίζεται και ο στόχος για το επόμενο έτος. Ας δούμε λοιπόν, σε τι συνίσταται η επικείμενη δημοσιονομική πολιτική για το 2019.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, αυτή υλοποιείται μέσω των ακόλουθων μέτρων:

-Από την πλευρά των εσόδων, (α) τη μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% μεσοσταθμικά, (β) τη μείωση ασφαλιστικών εισφορών ελεύθερων επαγγελματιών, αυτοαπασχολούμενων και αγροτών, (γ) τη μείωση φορολογίας διανεμόμενων κερδών και (δ) τη σταδιακή μείωση του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων από 29% σε 25% με μείωση κατά 1% κατ' έτος.

-Από την πλευρά των δαπανών, (α) την επιδότηση των ασφαλιστικών εισφορών για νέους κάτω των 24 ετών, (β) την εισαγωγή ενός νέου επιδόματος στέγασης με οικονομικά και οικογενειακά κριτήρια, (γ) την ενίσχυση των σχολικών μονάδων Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης, (δ) την ενίσχυση του προγράμματος «Βοήθεια στο Σπίτι».

Το συνολικό κόστος των περιγραφόμενων μέτρων, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η ενίσχυση του φακέλου για το επίδομα στέγασης, ανέρχεται σε 0,5% του ΑΕΠ. Eίναι μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου, αυξημένο κατά περίπου 150 εκατ. ευρώ, έναντι των αντίστοιχων δημοσιονομικών παρεμβάσεων του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού.

Η ανακοίνωση του Υπουργείου Οικονομικών επισημαίνει πάντως, ότι η υιοθέτηση των ανωτέρω θετικών δημοσιονομικών παρεμβάσεων γίνεται χωρίς την εφαρμογή του μέτρου της περικοπής των προσωπικών διαφορών κύριων και επικουρικών συντάξεων, καθώς και των αντίστοιχων εξισορροπητικών παρεμβάσεων, όπως αυτές είχαν συμπεριληφθεί στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022 για το 2019, με την εξαίρεση του μέτρου ενίσχυσης των οικογενειακών επιδομάτων, το οποίο ήδη εφαρμόζεται από 1.1.2018.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Κρατικού Προϋπολογισμού, τόσο τα περιγραφόμενα μέτρα δημοσιονομικής επέκτασης, όσο και η μη εφαρμογή των συνταξιοδοτικών και εξισορροπητικών παρεμβάσεων, είναι πλήρως συμβατά με το δημοσιονομικό στόχο της χώρας, όπως αυτός τίθεται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022.

Όλα καλά λοιπόν, για την κυβέρνηση και τους δημοσιονομικούς της στόχους. Με την επίκληση του Μεσοπρόθεσμου και την επιτυχία των στόχων, γίνεται προσπάθεια ωραιοποίησης της κατάστασης. Σαφώς  και είναι θετικό να μειώνεται ο ΕΝΦΙΑ ή οι ασφαλιστικές εισφορές, να πριμοδοτούνται κοινωνικά προγράμματα και να ανακουφίζονται τα νοικοκυριά.

Στην κατάσταση, όμως, που έχουν ήδη φτάσει τα πράγματα, δεν νομίζω πως αυτοί οι δημοσιονομικοί στόχοι λένε και κάτι το σημαντικό. Θέλω να πω με αυτό, ότι λόγω της μεγάλης ζημιάς που έχει ήδη γίνει, αυτό δεν μεταφράζεται ως οικονομική εξισορρόπηση, παρά ψίχουλα για τους πολίτες. Η κυβέρνηση καλώς κάνει και δείχνει πως ξεκινά να προσφέρει. Από το να δίνεις μικρές παροχές, όμως, μέχρι το να λες πως η κατάσταση έχει αλλάξει, υπάρχει μεγάλη διαφορά.