«Φόνοι στην πόλη των αγγέλων»

Του Michael Connelly

Μεταφραστής: Μαρία-Ρόζα Τραϊκόγλου

Εκδόσεις «Διόπτρα»

Τιμή: 16,60 ευρώ

Η ντετέκτιβ Ρενέ Μπάλαρντ θα βρεθεί αντιμέτωπη με δύο υποθέσεις, αλλά και με τους δαίμονές της. Δύο υποθέσεις που όσα εμπόδια κι αν συναντήσει, δεν πρόκειται να τις εγκαταλείψει.

Καθήκον της να υπηρετεί, να προστατεύει και να μην το βάζει ποτέ κάτω...

Ύστερα από την καταγγελία που υπέβαλε για σεξουαλική παρενόχληση εναντίον του προϊσταμένου της, η ντετέκτιβ Ρενέ Μπάλαρντ μετατέθηκε στη νυχτερινή βάρδια της Περιφέρειας του Χόλιγουντ.

Στη διάρκεια κάθε βάρδιας ξεκινά πολλές έρευνες αλλά στο τέλος δεν ολοκληρώνει ποτέ καμιά, καθώς είναι αναγκασμένη να τις παραδίδει κάθε πρωί στους ντετέκτιβ της επόμενης βάρδιας.

Μια νύχτα, όμως, αναλαμβάνει δύο υποθέσεις που δεν θέλει να αποχωριστεί.

Τον βάναυσο ξυλοδαρμό μιας πόρνης που κάποιος πέταξε σε ένα πάρκινγκ πιστεύοντας πως ήταν νεκρή και τη δολοφονία μιας νεαρής γυναίκας σε ένα νυχτερινό κλαμπ. Αψηφώντας τις διαταγές των ανωτέρων της και τις επιθυμίες του συνεργάτη της, ερευνά τις δύο υποθέσεις και στη διάρκεια της μέρας, παρόλο που εξακολουθεί να εργάζεται το βράδυ. Και όταν οι υποθέσεις μπλέκονται μεταξύ τους, έρχεται πιο κοντά στους δαίμονές της και στον λόγο για τον οποίο δεν είναι διατεθειμένη να εγκαταλείψει τη δουλειά της, όσα εμπόδια κι αν βάζουν στον δρόμο της.

Δεν είναι άλλη μια υπόθεση. Είναι προσωπική υπόθεση...

 

«Ο νεαρός Χίτλερ - Πώς τα πρώτα χρόνια της ζωής του διαμόρφωσαν τον Φύρερ»

Συγγραφέας: Paul Ham

Μεταφραστής: Φωτεινή Πίπη

Εκδόσεις: «Διόπτρα»

Τιμή: 16,60 ευρώ

Ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο Αδόλφος Χίτλερ; Ποιοι παράγοντες στιγμάτισαν τα παιδικά του χρόνια και διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα του; Μια μοναδική, πρωτότυπη και σημαντική ιστορικά ανάλυση, όπου ο Paul Ham φωτίζει άγνωστες πτυχές της ζωής του με άκρως συνταρακτικά στοιχεία.

Ποιος ήταν στην πραγματικότητα ο Αδόλφος Χίτλερ και ποιοι παράγοντες συντέλεσαν στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του;

Ήταν ένα λάθος της φύσης ή ένα ακραίο παράδειγμα δημαγωγού, ο οποίος προσωποποίησε, με τα λόγια και τις πράξεις του, τις πιο σκοτεινές προκαταλήψεις της ανθρωπότητας;

Ο Paul Ham αποφεύγει την επιφανειακή προσέγγισή του ως ψυχοπαθούς-τέρατος και εντρυφεί βαθύτερα στο Φαινόμενο Χίτλερ.

Φωτίζει μια περίοδο στη βιογραφία του Φύρερ που δεν έχει παρουσιαστεί ξανά, εστιάζοντας σε γεγονότα που στιγμάτισαν τα παιδικά χρόνια του, όπως η αγάπη για τη μητέρα και η σύγκρουση με τον πατέρα του, η μεγαλομανία, η απομάκρυνση από την πραγματικότητα, όταν αυτό τον βόλευε, ένας εφηβικός έρωτας χαρακτηριστικός της προβληματικής προσωπικότητάς του οι απορρίψεις από τη Σχολή Καλών Τεχνών.

Αποδεικνύει ότι ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος σφυρηλάτησε τον χαρακτήρα του νεαρού Χίτλερ σε όλα τα επίπεδα ψυχολογικά, συναισθηματικά και πολιτικά τροφοδοτώντας την πικρία του και μετατρέποντάς τον σε μια εκδικητική πολιτική μηχανή. Ταυτόχρονα, επιχειρεί να σκιαγραφήσει τα δομικά υλικά του χαρακτήρα του τo αίσθημα της απέχθειας που ένιωθε, τη διάχυτη επιθετικότητά του, την έμμονη αναζήτηση των ενόχων που «μαχαίρωσαν πισώπλατα» τον αγαπημένο στρατό της Γερμανίας και την έντονη επιθυμία του να βρει τον ρόλο του σε έναν κόσμο που τον είχε απορρίψει τα οποία ενίσχυσαν την οργή του για την ήττα της Γερμανίας με τα γνωστά επακόλουθα.

Με πλούσια δημοσιογραφική γραφή, επιχειρείται η σύγκριση της σημερινής εποχής με τις συνθήκες που οδήγησαν στην άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και η ανάλυση των σύγχρονων ακροδεξιών και φασιστικών κομμάτων. Ο Paul Ham με μια νέα προσέγγιση, φέρνει στο φως άκρως συνταρακτικά στοιχεία.

 

«Το παιδί που κρύβουμε μέσα μας»

Της Stefanie Stahl

Μετάφραση: Δέσποινα Κανελλοπούλου

Εκδόσεις «Διόπτρα»

Τιμή: 14,35 ευρώ

Αυτό το βιβλίο θα σας βοηθήσει να γνωρίσετε το παιδί μέσα σας και να γίνετε φίλοι. Θα μας βοηθήσει όλους να καταλάβουμε το φωτεινό και το σκοτεινό παιδί που συνυπάρχουν μέσα μας, καθώς και όποιον είναι διατεθειμένος να δουλέψει με τον εαυτό του μέσα από πρακτικές ασκήσεις και συμβουλές.

Οι πεποιθήσεις μας είναι το πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπουμε την πραγματικότητα.

Αρκεί μία μόνο στιγμή, για να βρεθούμε εγκλωβισμένοι σε παλιά συναισθήματα και αρνητικές πεποιθήσεις και αυτό επηρεάζει δραστικά τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις πράξεις μας. Οι άνθρωποι που αποφεύγουν την αυτεπίγνωση, συνήθως φοβούνται να έρθουν σε επαφή με το σκοτεινό παιδί μέσα τους. Αν, όμως, αποδεχτούμε την ύπαρξή του, και μαζί μ' αυτό τους φόβους, τα αισθήματα κατωτερότητας και ντροπής, τη θλίψη και την απόγνωσή μας, τότε θα συμφιλιωθούμε μαζί του.

Η ψυχολόγος Stefanie Stahl έχει αναπτύξει μία νέα, αποτελεσματική προσέγγιση για να «δουλέψουμε» με το παιδί που κρύβουμε μέσα μας. Οι ασκήσεις του βιβλίου θα μας βοηθήσουν να απαλλαγούμε από παλιά ψυχικά μοτίβα, που οδηγούν σε αδιέξοδο τη ζωή μας και να αλλάξουμε τις πεποιθήσεις και τη συμπεριφορά μας, ώστε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας και να ζήσουμε ευτυχισμένοι.

 

Κώστα Γ. Μίσσιου

Η δικιά μου Μυτιλήνη

Έχω κι άλλοτε εξάρει την πληθωρική συγγραφική προσφορά του Κώστα Μίσσιου, ο οποίος αναμφίβολα είναι εξαίρετος γραμματολογικός δαδούχος.

Με το τεράστιο ερευνητικό του έργο, προβαλλόμενο με το ζωντανό γραφτό λόγο του, παρέχει στο φιλόμουσο κοινό της Λέσβου και ευρύτερα, στέρεη πνευματική τροφή, είτε με την αναστήλωση της παλλεσβιακής γραμματείας, είτε γενικά με την ενασχόλησή του στην πνευματική ζωή του Νησιού μας.

«Η δικιά μου Μυτιλήνη», είναι ένας καλοτυπωμένος τόμος, συναριθμούμενος 19ος, στη σειρά «Συμβολή στην ιστορία της λεσβιακής γραμματείας».

Ο τίτλος, παράξενος και ιδιόμορφος, παρουσιάζει μια υπέρμετρη δικαιωματική αποκλειστικότητα του συγγραφέα στη λεσβιακή πρωτεύουσα, τη Μυτιλήνη. Δηλώνει, ωστόσο, στον πρόλογο, ότι τον βασάνισε κάπως η τελική αυτή απόφασή του.

Βέβαια, κάθε συγγραφέας επιθυμεί να «αποκαλύψει» τον τίτλο εκείνο που θα εκφράσει μια αίσθηση οικειότητας, ώστε ο αναγνώστης κάτι να γνωρίζει σ' αυτόν, ασφαλώς χωρίς να ξέρει περί τίνος πρόκειται. Τελικά θα του αποδώσουμε το «καλώς εποίησε» λαμβάνοντας υπόψη την παθιασμένη αγάπη στη γενέτειρά του.

Στο πρώτο μέρος περιλαμβάνονται ρεπορτάζ του για την πνευματική και καλλιτεχνική ζωή της Λέσβου, δημοσιευμένα στις τοπικές μας εφημερίδες. Στο δεύτερο τμήμα του βιβλίου, αναφέρονται χρονογραφικά προσωπικοί του σχολιασμοί της πνευματικής δραστηριότητας του Νησιού.

Όλα τα άρτια δομημένα κείμενα του βιβλίου, συνεκτικά και ευανάγνωστα, έχουν υποσελίδιες σημειώσεις και παρένθετες παραθέσεις, σε τρόπο που οι ερευνητικές αναδιφήσεις του συγγραφέα συγκροτούν ένα αναγνωστικό σύνολο με γλωσσικές, υφολογικές και περιγραφικές αρετές. Μαζί και το άφθονο φωτογραφικό υλικό, απολησμονημένο και αφανισμένο στο πέρασμα των καιρών, συντελεί στη θεμελίωση του κειμένου κατά τρόπο επιβεβαιωτικό και αποδεικτικό. 

Τα ανεκτίμητα αυτά βιωματικά θησαυρίσματα διανθισμένα κάπου - κάπου με φιλοσοφικούς στοχασμούς, χωρίς δυσνόητες λεξιπλασίες και φραστικές ακρότητες, ενεργοποιούν την ευαισθησία του αναγνώστη με δονήσεις αναμνηστικής σκέψης και συγκινήσεις αναθύμησης διαφορετικές από εκείνες του μυθιστορήματος και της τηλεοπτικής παρακολούθησης κοινωνικής και πολιτικής επικαιρότητας.

Ο Κώστας Μίσσιος γράφει απλά και λιτά, με γλώσσα φυσική και έντεχνα περιγραφική. Οι εικόνες δυνατές, με έκφραση ελεύθερη και με ποιοτικές διακυμάνσεις, συχνά ποιητικές, αφού έχει εντρυφήσει στην ποίηση με στιχουργικές συλλογές του.

Έχει υπηρετήσει ευδοκίμως τη νομική επιστήμη του, με ειδίκευση στη Δημόσια Διοίκηση σε υψηλά επίπεδα του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους και εργάστηκε συνδικαλιστικά ως Πρόεδρος δημοσιοϋπαλληλικών οργανώσεων. Μετά τη συνταξιοδότησή του, δόθηκε ολόψυχα στην τέχνη του γραφτού λόγου με τα επιστημονικά συγγράμματά του και τις αναστηλωτικές λογοτεχνικές του εργασίες με πλήθος βιβλίων, που αφορούν εξ ολοκλήρου την ιστορία της λεσβιακής γραμματείας.

Στρατής Μισγίρης

Καλλονή

 

Μια ματιά στον ΙΗ' τόμο των «Αιολικών Χρονικών»

Η καλή μου φίλη, εκλεκτή ποιήτρια και δραστήριο μέλος της Εταιρίας Αιολικών Μελετών Πέρθα Καλέμη, είχε την καλοσύνη να μου χαρίσει τον ΙΗ' τόμο των Αιολικών Χρονικών, τον αφιερωμένο στον αείμνηστο φίλο και εκλεκτό συνάδελφο φιλόλογο Ραφαήλ Παπαδέλλη.

Και μόνο αυτή η τιμητική αφιέρωση στον εξαίρετον αυτόν εργάτη του πνεύματος, απ' αυτούς, που αφειδώλευτα παράγει η αιολική γη, με προδιέθεσε ευχάριστα για να με ικανοποιήσουν στη συνέχεια απόλυτα τα εκλεκτά περιεχόμενα του τόμου, που άπτονται πληθώρας τομέων Λεσβιακού και όχι μόνον ενδιαφέροντος.

     Μια ματιά στα περιεχόμενα και προβάλλουν μπροστά σου ολοζώντανα κομμάτια της ιστορίας, λαογραφίας, τέχνης, αθλητισμού των νησιών του νομού μας, καθώς και εξαίρετα πονήματα γύρω από την ιστορία της εκπαίδευσης, την θρησκευτική μας ιστορία καθώς και σπουδαία άρθρα γύρω από την θαυμάσια αρχιτεκτονική και ναοδομία των νησιών μας.

     Θα ξεκινήσω επιλεκτικά από την λεπτομερέστατη και φυσικά άγνωστη στους πολλούς ιστορία των συμμαχικών ασυρμάτων (ουδεμία βέβαια σχέση με τους ασυρμάτους του εμφυλίου!), στην περιοχή "Αγλέφαρος" του Παλαιoκήπου Γέρας γραμμένη με εξαιρετική γλαφυρότητα και τεκμηριωμένη απόλυτα με πληθώρα από μαρτυρίες και συνεντεύξεις των πρωταγωνιστών. Πρόκειται για μια παρουσίαση του φίλου Παναγιώτη Ψαρριανού, ποιητή, διηγηματογράφου και ακούραστου ερευνητή, βασισμένη στις μνήμες του πατέρα του, εκ των πρωταγωνιστών αυτής της περιπέτειας, της γεμάτης κινδύνους και που, όπως συμβαίνει συχνά, έμειναν παραγκωνισμένοι από τους μελετητές της Εθνικής αντίστασης στην Λέσβο. (Πολιτικές και άλλες σκοπιμότητες, που πάντα κατατρύχουν αυτόν τον τόπο!).

    Πάντα επιλεκτικά και χωρίς διάθεση αξιολογικής σειράς θα σταθώ στο πόνημα των Μάκη και Στρατή Αξιώτη (πατήρ και υιός συνοδευόμενοι και από ...ερευνητικό, ως συνήθως «πνεύμα»), που μας δίνουν μια εμπεριστατωμένη εικόνα της βιοτεχνικής παραγωγής αλεύρων από τον δέκατο πέμπτο αιώνα, στις αρχές δηλαδή της Οθωμανικής κατοχής στη Λέσβο. Παράλληλα, θα μας διαφωτίσουν με πολύτιμα οικονομικο-ιστορικά στοιχεία γύρω από την παραγωγή, την αυτάρκεια των σιτηρών στη Λέσβο σε σχέση με τον πληθυσμό τις μακρινές αυτές εποχές, για να έρθουν στη συνέχεια σε πιο σύγχρονες περιόδους του δέκατου έβδομου, δέκατου όγδοου και δέκατου ένατου αιώνα, με την βιομηχανική πλέον ανάπτυξη της αλευροβιομηχανίας και όχι μόνον, στο νησί μας με πλήρη στοιχεία και αξιόλογη βιβλιογραφία των πηγών τους.

    Με μεγάλο επίσης, ενδιαφέρον διάβασα το εξαιρετικό ιστορικό μελέτημα του στρατηγού Στρατή Χαραλάμπους γύρω από την πολυσχιδή προσωπικότητα του Ναμίκ Κεμάλ, μεγάλου διοικητικού παράγοντα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που από εξόριστος στη Λέσβο, κατάφερε να διοριστεί "Μουτασερίφης" δηλαδή διοικητής του νησιού και να αφήσει πίσω του εξαιρετικές εντυπώσεις και ως συμβαίνει συνήθως και πολλούς ...εχθρούς. Ο άνθρωπος αυτός βέβαια, ήταν παράλληλα εκλεκτός συγγραφέας και ποιητής και γενικά ένας πνευματικός άνθρωπος με φιλελεύθερο πνεύμα, που σπάνια συναντάς στα σκοτεινά εκείνα χρόνια της Οθωμανικής γραφειοκρατίας.

    Θα σταθώ ακόμα στο ενδιαφέρον άρθρο της Κων. Βάκκα-Κυριατζή, για την άγνωστη γενικά τέχνη της πυρογραφίας, δηλαδή της εγχάραξης σχεδίων με τη χρήση φωτιάς σε ξύλινες επιφάνειες, που καλλιεργήθηκε από την οικογένεια του Βρασίδα Λαγουμίδη από το Πλωμάρι και που είχα την τύχη να θαυμάσω και εγώ από κοντά, τα παράξενα αυτά δημιουργήματα, αφού συνδέομαι φιλικά με τον γιο του αείμνηστου Βρασίδα, τον Γιώργο Λαγουμίδη, ο οποίος (το μήλο κάτω από μηλιά βλέπετε!) συνεχίζει με επιτυχία να ασχολείται με την δύσκολη αυτή τεχνική.

      Αξιοπρόσεητο επίσης, το άρθρο του Α. Καλάργαλη για τους Λέσβιους μετανάστες των αρχών του εικοστού αιώνα, όπου μέσα από εμπεριστατωμένες διαπιστώσεις παρουσιάζεται ανάγλυφα η μοίρα και η κακοδαιμονία της χώρας μας και του λαού της, καθώς βέβαια και η διαρκής αναζήτηση (το περιπετειώδες γαρ πνεύμα της φυλής!) νέων τόπων και νέων τρόπων ζωής, που δυστυχώς, συνεχίζεται και μέχρι σήμερα με την καινούρια και πνευματική τώρα πια μεταναστευτική αιμορραγία νέων επιστημόνων, που μας φτωχοποιεί ακόμα μια φορά σαν χώρα, ενώ τους παραλαμβάνουν έτοιμους οι πλούσιες χώρες υποδοχής όπως η Αγγλία, η Γαλλία, η Αμερική ή ακόμα και η μακρινή Αυστραλία.

         Δεν θα σταθώ στα σχετικά με τη Λήμνο μας άρθρα περί δημοσιογραφίας και Λημνιακού αθλητισμού, καθώς δεν εμπίπτουν στα ιδιαίτερα ενδιαφέροντά μου, παρ' όλο που φανερώνουν ότι και το έτερο νησί του νομού μας δεν υστερεί σε δραστηριότητες, παρά το σαφώς μικρότερο του μέγεθος και γεωγραφικά και κυρίως πληθυσμιακά.

    Τα σχετικά με τα θρησκευτικά ζητήματα άρθρα του εν λόγω τόμου, παρόλο που θα έλεγα είναι "άλλου παπά ευαγγέλια", παρουσιάζουν επίσης ενδιαφέρον και πρωτοτυπία, καθώς αναφέρονται και πέρα από Θεολογικά ζητήματα, σε ιστορικά και αρχιτεκτονικά στοιχεία γύρω από τα μοναστήρια μας, που τεκμηριώνονται από πλούσια βιβλιογραφία.

     Τα άρθρα γύρω από τη σχολική αρχιτεκτονική έχουν επίσης, ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μιας και άπτονται και της δικής μου θα έλεγα επαγγελματικής πορείας, αφού ευτύχησα να φοιτήσω ως μαθητής και αργότερα να υπηρετήσω ως καθηγητής σε ένα από αυτά τα αρχιτεκτονικά μνημειακά αριστουργήματα των αρχών του προηγούμενου αιώνα. (Μιλώ για το κεντρικό Λύκειο Αρρένων Μυτιλήνης, όπως το γνώρισα εγώ). Το άρθρο ιδιαίτερα του Ν. Σταμάτη είναι απόλυτα εμπεριστατωμένο και τεκμηριωμένο και με εξαιρετικά κατατοπιστική βιβλιογραφία.

    Θα κλείσω με τη βιβλιο-στάση της Πέρθας Καλέμη (με την ιδιότητα της κριτικού λογοτεχνίας τώρα) που μας παρουσιάζει μια άγνωστη γενικά κυρία της ποίησης και της πεζογραφίας της Λέσβου, την Μέλπω Παπαστεφανή, αυτοδίδακτη και ως φαίνεται με σπουδαίο ταλέντο, που συνέβαλε κι αυτή με τα "διαμαντάκια" της στη δόμηση της λογοτεχνικής ιστορίας του ευλογημένου τόπου, που αποκαλούμε ιδιαίτερή μας πατρίδα.

     Ολοκληρώνοντας, δεν μπορώ παρά να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όσους πολλούς κόπιασαν γι' αυτή την έκδοση, στους συγγραφείς των επί μέρους άρθρων και φυσικά στον πρόεδρο κ. Μπούμπα και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου της Ε.Α.Μ. και να τους ευχηθώ καλή συνέχεια.

     Και να μην ξεχνάμε ποτέ ότι, όπως είπε και ο Leo Burnet, όταν απλώνεις τα χέρια σου για να πιάσεις τα άστρα, μπορεί να μην το καταφέρνεις ποτέ, αλλά και ποτέ δεν θα βρεθείς με τις χούφτες σου βουτηγμένες στη λάσπη. 

                                            Γιάννης Δημ. Παπάνης

                      Μέλος της εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών

 

*********

 

Βιβλιοκριτική

Από το Δημ. Π. Μαντό

Ο Ακίνδυνος Γ. Παλαιολόγος, είναι γνωστός στην κοινωνία της Μυτιλήνης κατά πρώτο λόγο ως εκπαιδευτικός: Δάσκαλος, Επιθεωρητής και Σχολικός Σύμβουλος του Υπουργείου Παιδείας, υπηρέτησε την εκπαίδευση διαπνεόμενος από υψηλό αίσθημα ευθύνης και προσφοράς.

Αλλά κατά τη διάρκεια της ευδόκιμης θητείας του στα εκπαιδευτικά πράγματα του νησιού μας, ο Ακίνδυνος Παλαιολόγος συλλέγει το υλικό εκείνο που εξυπηρετεί την φιλέρευνη φύση του, κάνοντας πράξη την αρχή ότι για μια σωστή παιδεία χρειάζεται η γνώση του τοπικού περιβάλλοντος, ιστορίας, λαογραφίας, πνευματικής ζωής και κουλτούρας.

Καρπός αυτής της μακρόχρονης προσπάθειάς του, είναι οι τρεις σημαντικές για τα λεσβιακά γράμματα και την παιδεία μελέτες του, κατά χρονολογική σειρά:

1.          «Τοπωνυμικά Καλλονής και Φίλιας και Λαογραφικά Φίλιας»

Μυτιλήνη 1982.

Στη μελέτη αυτή, ο συγγραφέας διασώζει πολύτιμο τοπωνυμικό και ιστορικό υλικό της περιοχής Καλλονής και Φίλιας, αλλά και τους λαογραφικούς αντικατοπτρισμούς των τοπωνυμίων που φωτίζουν τον πολιτισμό και τις συνθήκες που διαμόρφωσαν χαρακτηρολογικά και ιστορικά τον Λέσβιο άνθρωπο των περασμένων αιώνων. Καθώς δε, ο πολιτισμός είναι μια συνεχής διαδικασία, η γνώση του παρελθόντος είναι στοιχείο κρίσιμο για τη συνολική γνώση της εθνικής μας ζωής του τώρα.

Μετά από την ονοματοδοσία του γεωγραφικού χώρου, ο άνθρωπος θέλησε να συντηρήσει μνήμες, περιπέτειες, γεγονότα. Την ιστορία του. Αλλά δεν είναι μικρής αξίας και ο γλωσσικός πλούτος που αποκαλύπτει ο συγγραφέας μέσα από τα τοπωνύμια. Πραγματικά μπορούμε να παρακολουθήσουμε την καταπληκτική γλωσσοπλαστική αναζήτηση των απλών ανθρώπων της υπαίθρου, που τροφοδότησε και τροφοδοτεί τη λεσβιακή λογοτεχνία. Τον γλωσσικό πολιτισμό του νησιού μας.  

2.          «Ιστορία και Τοπωνύμια Πολιχνίτου»

Έκδοση Δήμου Πολιχνίτου Λέσβου, Μυτιλήνη 2005.

Εκτεταμένη ιστορική, τοπωνυμική και λαογραφική μελέτη (σελίδα 127). Πρόσθετο προσόν της μελέτης, η προσεγμένη βιβλιογραφική τεκμηρίωση και η κατάλληλη αξιοποίηση γραπτών πηγών και προφορικής παράδοσης. Ο συγγραφέας επιλεκτικά παρακολουθεί τις ιστορικές περιπέτειες της ευρύτερης Λέσβου και των περιοχών ενδιαφέροντός του, ενώ μέσα από επίμονη, αλλά συγκρατημένη και συνετή ετυμολογική προσέγγιση του πλούτου και των πλούσιων εκδοχών των τοπωνυμίων, αναζητεί επιβιώσεις της οικιστικής ιστορίας. Από την άποψη αυτή, ο συγγραφέας καταθέτει μια σημαντική και υπεύθυνη προσφορά στη διερεύνηση του γλωσσικού και γλωσσολογικού στοιχείου του τόπου, στοιχείο που αρθρώνεται κυριαρχικά στο ευρύτερο πολιτιστικό γίγνεσθαι του νησιού μας.

Αλλά με ποιο τρόπο μέσα στο τοπωνύμιο επιβιώνει όχι μια στατική έννοια της ιστορίας, αλλά η εξελικτική και δυναμική πορεία της; Ο συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά το σημείο αυτό και διερευνά με συνέπεια απ' αρχής μέχρι τέλους, την εξελικτική και δυναμική παρουσία και απήχηση των τοπωνυμίων πίσω απ' την οποία πρωταγωνιστεί η ιστορική πορεία. «Προέρχονται (τα τοπωνύμια) απ' όλες τις εποχές της ιστορίας της χώρας μας, από τα πανάρχαια χρόνια, από τους βυζαντινούς προγόνους μας και από τις νεότερες εποχές», σημειώνει και σέβεται απόλυτα αυτήν τη διαπίστωση.

Η πραγματολογική και ορθολογική διάρθρωση της μελέτης, είναι δομημένη στη βάση των παραπάνω επισημάνσεων, πράγμα που προσδίδει στην όλη εργασία, ενότητα, συνοχή, κυκλικότητα στις επιδιώξεις του συγγραφέα.

Διαβάζω από επιστολή που έστειλε στους εκπαιδευτικούς της επικράτειας κάποτε, ο μεγάλος Νικόλαος Πολίτης:

«Κύριε συνάδελφε,

Εκεί που υπηρετείτε την ελληνική παιδεία, δεν υπάρχουν μόνο τα πράγματα που βλέπετε... Υπάρχουν κι' άλλα, ένας ολόκληρος κόσμος σκορπισμένος παντού, από τα παλιά, από τα αρχαιότερα χρόνια. Κι αυτόν τον κόσμο πρέπει να τον αναζητήσουμε, να τον σώσουμε. Γιατί είμαστε εμείς οι ίδιοι, οι πατέρες μας, οι πατέρες των πατέρων μας, ως την πηγή, όλη η ελληνική ράτσα...».1

Αυτόν τον κόσμο αναζήτησε και στο μέτρο των δυνάμεών του διασώζει ο Ακίνδυνος Παλαιολόγος. Μακάρι η φιλόπονη προσπάθειά του να βρει μιμητές και σήμερα, γιατί ο λαϊκός πολιτισμός είναι η αστείρευτη πηγή που τροφοδοτεί το λαό μας με «ομότροπα ήθη», το πιο βασικό στοιχείο της εθνικής ταυτότητας, όπως επισημαίνει ο ίδιος Νικόλαος Πολίτης.

3.          Ο Ιεράρχης Διονύσιος Μηνάς (1879 1951) 

Ανάτυπο από λεσβιακό έντυπο του 2012. Ενδιαφέρουσα βιογραφία του Μητροπολίτη Μηθύμνης Δ.Μ., στην οποία ο συγγραφέας δεν περιορίζεται σε περιγραφική σύνθεση των βιογραφικών στοιχείων, αλλά στέκεται αξιολογικά στα σπουδαιότερα γεγονότα που παραθέτει.

Και στην παραπάνω μονογραφία βιβλιογραφικά τεκμηριωμένη είναι φανερή η αγάπη του συγγραφέα με την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Καλλονή, αγάπη έκδηλη, ανάμεσα στ' άλλα και από το σύντομο αλλά μεστό, από δυνατές παιδικές αναμνήσεις, προλογικό αυτοβιογραφικό του.

Αν και βιογραφικά εντοπισμένη η παραπάνω μελέτη, εντάσσεται στο γενικό ιστορικό πλαίσιο της περιοχής και ως τέτοιο, αποτελεί ένα σημαντικό υποσύνολο της ιστορίας της περιφέρειας Καλλονής.

Εκτός από τα παραπάνω τρία ποιήματα, ο εκπαιδευτικός Ακίνδυνος Παλαιολόγος έχει εκπονήσει και δύο παιδαγωγικοσχολικές μελέτες για την αξιολόγηση αναλυτικών προγραμμάτων του σχολείου και για προβλήματα εκπαιδευτικής θεωρίας και πράξης (1988, 1996).

Από την πλευρά μου, συγχαίρω τον Ακίνδυνο για την σημαντική συμβολή του στη λεσβιακή λαογραφική ιστορική και ψυχοπαιδαγωγική βιβλιογραφία και του εύχομαι και άλλες παρόμοιες επιδόσεις.

Δημήτρης Π. Μαντός
 

1 Στο Γεωργίου Φτέρη: «Πρόσωπα και Σχήματα», Πορεία 1954, σ. 54-55.