Τι επισημαίνουν σε πρόσφατη έκθεσή τους

οι «Γιατροί του Κόσμου»

Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Οι ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες εξακολουθούν να δοκιμάζονται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Τα εθνικά συστήματα υγείας δεν αποτελούν πλέον εγγύηση για την ασφαλή περίθαλψή τους. Αποτέλεσμα, οι ομάδες αυτές να παραμένουν εκτεθειμένες στα πολλαπλά προβλήματα που αντιμετωπίζουν, μη μπορώντας να ικανοποιήσουν έστω και μερικές από αυτές.

Για το σοβαρό αυτό θέμα, οι «Γιατροί του Κόσμου» προειδοποίησαν σε πρόσφατη έκθεσή τους, πως τα εθνικά συστήματα υγείας στην Ευρώπη αποτυγχάνουν να ανταποκριθούν στις ανάγκες των κοινωνικά ευάλωτων ομάδων.

Το προφίλ της έκθεσης

Η έκθεση βασίστηκε σε δεδομένα και συνεντεύξεις που συγκεντρώθηκαν από 43.286 ασθενείς, οι οποίοι επισκέφτηκαν τις κλινικές και τα λοιπά προγράμματα των Γιατρών του Κόσμου και των εταίρων τους σε 14 χώρες το 2016. Στους ασθενείς αυτούς περιλαμβάνονταν τόσο πολίτες της εκάστοτε χώρας, όσο και μετανάστες, πολίτες δηλαδή χωρών εκτός ΕΕ, αλλά και ευρωπαίοι που μετανάστευσαν σε άλλα κράτη μέλη. Πολλοί από τους μετανάστες αυτούς κατάφεραν να ξεφύγουν από καταστάσεις βίας, συγκρούσεις και διακρίσεις από χώρες όπως η Συρία και το Αφγανιστάν. Περίπου το 25% από αυτούς αποτελούνταν από ανήλικους.

Ανασφάλιστοι και διοικητικά εμπόδια

Οι Γιατροί του Κόσμου και οι εταίροι τους έχουν αντιμετωπίσει ένα ευρύ φάσμα οξέων και χρόνιων ασθενειών, καθώς και επιπλοκών που προκύπτουν από την κύηση. Πάνω από το 50% των ασθενών ήταν ανασφάλιστο και δεν μπορούσαν να υποστηρίξουν οικονομικά το βάρος της ιατρικής τους φροντίδας. Πολλοί, τόνισαν πως δεν μπορούσαν ν' ανταπεξέλθουν στα διοικητικά εμπόδια των Εθνικών Συστημάτων Υγείας που υψώνονταν μπροστά τους. Κάποιοι άλλοι, λόγω μη κατανόησης της γλώσσας ή λόγω μη ισότιμης μεταχείρισης εγκατέλειπαν κάθε προσπάθεια, φοβούμενοι ακόμα και τη σύλληψη.

Η έκθεση αναδεικνύει την υποχώρηση των ευρωπαϊκών κρατών από τις δεσμεύσεις που ανέλαβαν για καθολική κάλυψη υγείας εξαιτίας των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόζονται στην Ευρώπη.

Αναφέρει με αναλυτικό τρόπο, μέτρα που υιοθετήθηκαν σε χώρες όπως η Ελλάδα, Γαλλία, Γερμανία, Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ακόμα, στην έκθεση επισημαίνεται ότι τα εμπόδια που συναντούν οι μετανάστες κατά την πρόσβασή τους στην υγειονομική περίθαλψη είναι επιζήμια για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε ευάλωτη κατάσταση. Στο πλαίσιο αυτό, επικρίνονται χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, που χρησιμοποίησαν την υγειονομική περίθαλψη ως μέσο ελέγχου της παράτυπης μετανάστευσης.

Τι αναφέρεται για την Ελλάδα

Σε ότι έχει σχέση με την Ελλάδα, η έκθεση περιέχει δεδομένα και μαρτυρίες που συγκεντρώθηκαν από 6 ανοιχτά πολυϊατρεία των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδος σε Αθήνα, Πέραμα, Χανιά, Λέσβο, Πάτρα και Θεσσαλονίκη.

Πολλοί από τους ασθενείς, πέρα από τα όποια σωματικά προβλήματα, αντιμετωπίζουν και ψυχολογικά προβλήματα. Πάνω από το 50% των ερωτηθέντων ανέφερε πως υπήρξε θύμα βίας, ενώ περισσότερο από το 60% των ασθενών που κατεγράφησαν ως γονείς ανηλίκων, διαχωρίστηκαν από κάποια ή ακόμα και από όλα τα παιδιά τους.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών (89%) ανέφερε ότι αναγκαζόταν να επιβαρυνθεί με το οικονομικό κόστος που αφορά στην ιατρική τους φροντίδα, παρά το γεγονός ότι δεν διέθεταν το απαραίτητο εισόδημα, ώστε να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες.

«Το κοινό χαρακτηριστικό που μοιράζονται οι ασθενείς μας, απ' όπου και αν προέρχονται, είναι πως όλοι τους βρίσκονται αντιμέτωποι με εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες», δήλωσε ο Υπεύθυνος Προάσπισης και Διεκδίκησης Δικαιωμάτων των Γιατρών του Κόσμου Ελλάδος, Στάθης Πουλαράκης. «Έρχονται σε εμάς αναζητώντας μια σανίδα σωτηρίας απέναντι στις δύσκολες και πολλές φορές απειλητικές για την ίδια τους τη ζωή συνθήκες που βιώνουν, αφού συχνά περνάν απαρατήρητοι από το Εθνικό Σύστημα Υγείας».

Εμβολιασμοί παιδιών και πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας

Η έκθεση διαπιστώνει αποκλίσεις στα ποσοστά εμβολιασμού μεταξύ των παιδιών στην Ευρώπη, γεγονός που προκαλεί ανησυχία, δεδομένης της ανάγκης διασφάλισης των συνιστάμενων επιπέδων ανοσοποίησης.

Κάνει έκκληση, τέλος, για μια πιο προοδευτική και ισότιμη προσέγγιση της δημόσιας υγείας, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στην πρωτοβάθμια, προγεννητική και μεταγεννητική περίθαλψη, στις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και στην εν γένει προαγωγή της υγείας.