Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η επικοινωνία των ανθρώπων έχει χαθεί. Η διάθεσή τους να διασκεδάσουν, να γελάσουν, να αστειευθούν. Μία απέραντη μιζέρια εξαπλώνεται ραγδαία στην ελληνική κοινωνία, όπου ο καθένας αδυνατεί να αυτοπροσδιοριστεί εργασιακά, πολύ δε περισσότερο κοινωνικά και οικονομικά.

Οι συνθήκες στην οικογένεια έχουν διαταραχθεί, σε συνδυασμό με την αποδυνάμωση της πατριαρχίας, που είναι βέβαια καλό σημάδι, αλλά που δεν αντικαθίσταται ακόμη από την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων. Θα έλεγε κανείς, πως μια ακατάσχετη παραφιλολογία για τα δικαιώματα υπερισχύει της πρακτικής εφαρμογής τους σε ένα κλίμα εξόχως συντηρητικό, καθώς ακόμη οι παραδόσεις (με την κακή έννοια) παραμένουν αλώβητες και ο ρόλος του απότομου, αλλά και βίαιου άντρα πρότυπο εξακολουθεί να επικρατεί στις τάξεις πολλών γυναικών, που πάραυτα παραμένουν εγκλωβισμένες -ειδικά τώρα με την κρίση- σε πολλαπλά διλήμματα.

Αυτή η κρίση έχει, λοιπόν, σοβαρές επιπτώσεις και σε ότι αφορά την κοινωνική διαστρωμάτωση, αλλά και στην ανισότητα επί του πρακτέον. Η αμφισβήτηση, την ίδια ώρα, θεσμών και στερεοτύπων, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων, παραμένει θεωρητικό σχήμα, ενώ θα έπρεπε να είχε προχωρήσει κατά πολύ. Αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η επιστροφή στην συντήρηση λόγω υφιστάμενης ακολασίας, ενώ στην πραγματικότητα η αμφισβήτηση αυτή δεν σχετίζεται ουδόλως με την ασυδοσία.

Η τελευταία εξακολουθεί να σερβίρεται τεχνηέντως από τα διαφημιστικά γραφεία, προκειμένου να υπάρξει σταδιακή υποχώρηση της μεταπλασμένης εκκεντρικότητας προς χάριν μιας επιστροφής στην ομαλότητα της συντήρησης. Όλα κατευθυνόμενα, λοιπόν, ακόμη και τα δικαιώματα στην επικοινωνία. Όλα προκαλυμμένα από την βιαιότητα της κρίσης, που συμπαρασύρει στο διάβα της κάθε προσπάθεια προς έναν άλλο, πιο δίκαιο κόσμο.

Η χαμένη επικοινωνία των ανθρώπων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην γιγάντωση της αντιπαλότητας και στην πανηγυρική εξαγγελία του εφήμερου σε βάρος του σταθερού προσανατολισμού σε πραγματικές αξίες και ιδανικά για την ελευθερία.

Εφήμερο που αναδιατάσσει την απήχηση ρητών του τύπου «το γοργόν και χάριν έχει» ή «εδώ και τώρα ζήσε την στιγμή», όπως φιγουράρουν στις διαφημιστικές ατάκες. Η ιδεολογικοποίηση του παρόντος γίνεται παρελθόν χωρίς μέλλον, για να πει κανείς πως έχει να επενδύσει κάπου πνευματικά.

Όλα αυτά προκαλούνται και από βασικές ελλείψεις, όχι μόνο στην μόρφωση και την εκπαίδευση, αλλά στην έκφραση και μόνο βασικών εννοιών. Πενία και ένδεια σε βασικά αγαθά, προεξέχουσας της έλλειψης Παιδείας, που θα έδινε το δικαίωμα στις μάζες να διεκδικήσουν με αξιώσεις αυτά που έχουν παραχωρήσει χωρίς όρους στους επαγγελματίες της πολιτικής και τους μετρ της οικονομίας.

Με αυτά και με αυτά, λοιπόν, η επιστροφή σε συντηρητικές αξίες φαντάζει ως η επιστροφή της υποτιθέμενης χαμένης γοητείας, ως η μόνη αξιόπιστη λύση, γιατί λέει πως «κάποτε περνούσαμε καλά μέσα στην φτώχεια». Αποτυχημένο ρητό και αυτό γιατί κάποτε αν κυκλοφορούσες τα μεσάνυχτα ισοδυναμούσε με αλητεία, και η επίσκεψη στην εκκλησία τις Κυριακές, υποχρέωση.

Ας αφήσουμε λοιπόν, αυτό το «κάποτε» κατά μέρους γιατί τότε η συνεύρεση άνδρα με γυναίκα ήταν θέμα αγοραπωλησίας ψυχών. Ας στρωθούμε με λίγα λόγια στο τώρα, στην καλυτέρευση μέσω της ανατροπής του εφιάλτη της ασυδοσίας  που προκαλεί την επιστροφή στο άλλο άκρο, τον απόλυτο συντηρητισμό.

Ας δούμε λίγο την επικοινωνία με τον διπλανό μας και ας πάψουμε να στηριζόμαστε σε μύθους του τύπου «τότε υπήρχαν αξίες», αφού δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστούν γενικευμένα, παρά μεμονωμένα και ξεχωριστά, οι αξίες αυτές. Ας αποφασίσουμε, τελικά, να απομυθοποιήσουμε όλους αυτούς που μας παρακινούν να δείξουμε πίστη και υποταγή στον εκάστοτε ορθολογισμό και ας κάνουμε το βήμα για έναν πραγματικά διαφορετικό κόσμο.

Έναν κόσμο που θα στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις και δυνατότητες. Γιατί υπάρχουν και αυτές πληθώρα. Αρκεί ένα σκούντημα και μόνο, για να αλλάξουν τα δεδομένα. Εξάλλου, ποια είναι η ουτοπία; Μήπως δεν είναι αυτό που ζούμε; Μήπως θα αντέξει για καιρό ο άνθρωπος το ανελέητο σφυροκόπημα με ψευδολογία και παραπλάνηση; Η επικοινωνία, ναι, χάθηκε οριστικά. Όμως, το αύριο κανείς δεν μπορεί να το προβλέψει. Μόνο εκτιμήσεις γίνονται για το πού έχουμε φτάσει, πού είμαστε, πού βρισκόμαστε. Όχι προεξόφληση για το πού μπορούμε να πορευθούμε ή να πάμε εξαιτίας της κορύφωσης της πνευματικής ένδειας, που έχει σε κάθε περίπτωση όρια.