Η Διεθνής Αμνηστία έδωσε στην δημοσιότητα πριν από λίγο καιρό την έκθεση - ανασκόπησή της για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διεθνώς το 2018.

Η επικρατούσα κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο, σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν παρουσιάζεται και τόσο ενθαρρυντική. Σε πολλές χώρες, η ελεύθερη έκφραση δοκιμάζεται σοβαρά και οι κυβερνήσεις δεν δείχνουν να σέβονται την διαφορετική γνώμη. Τουναντίον, απαντούν με διώξεις και φυλακίσεις. Το γεγονός ότι βρισκόμαστε στο 2019, που κανονικά θα έπρεπε να έχει συντελεστεί πρόοδος σε όλα τα επίπεδα, και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεχίζονται ασταμάτητα, δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις για θετικές σκέψεις. 

Τα ευρήματα της ανασκόπησης - έκθεσης δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «Rights Today», μια σημαντική έκδοση που αναλύει την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε επτά περιοχές σε ολόκληρο τον κόσμο: την Αφρική, την Αμερική, την Ανατολική Ασία, την Ευρώπη και τη Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, τη Νότια Ασία και τη Νοτιοανατολική Ασία.

Γυναικείος ακτιβισμός

Οι γυναίκες ακτιβίστριες σε ολόκληρο τον κόσμο βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της μάχης για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 2018, δήλωσε η Διεθνής Αμνηστία. Σύμφωνα με τον Γ.Γ της διεθνούς οργάνωσης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, Kumi Naidoo, σε ολόκληρο τον κόσμο, οι γυναίκες κατά μέσο όρο κερδίζουν πολύ λιγότερα χρήματα από τους άνδρες συναδέλφους τους, έχουν πολύ λιγότερη εργασιακή ασφάλεια, στερούνται την πρόσβαση στην πολιτική εκπροσώπηση από όσους βρίσκονται στην εξουσία και αντιμετωπίζουν σεξουαλική βία, που οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να αγνοούν.

Το «Rights Today» προσφέρει ένα στιγμιότυπο των ζητημάτων που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλες τις μεγάλες περιοχές του κόσμου για το 2018. Αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, τις εξής:

Αφρική: Συνέχιση της καταστολής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε, το 2018 βρήκε πάρα πολλές κυβερνήσεις στην υποσαχάρια Αφρική να εξακολουθούν να καταστέλλουν βίαια την διαφωνία και να περιορίζουν τον χώρο μέσα στον οποίο οι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα να υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από τον Νίγηρα στη Σιέρρα Λεόνε και από την Ουγκάντα στη Ζάμπια, οι κυβερνήσεις χρησιμοποίησαν κατασταλτικές τακτικές, για να σιωπήσουν τους υπερασπιστές και τις υπερασπίστριες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τους διαδηλωτές και άλλες, αντίθετες σε αυτές, φωνές. Αλλά υπήρξαν σημάδια ελπίδας, όπως στην Αιθιοπία και την Ανγκόλα, συμπεριλαμβάνοντας στις συνέπειές τους τις αλλαγές ηγεσιών.

Αμερική: Σοβαρή ανησυχία

Στην Αμερική, το 2018 έφερε μια οπισθοδρόμηση στο περιβάλλον για τα ανθρώπινα δικαιώματα, με τις δολοφονίες των υπερασπιστών του περιβάλλοντος και των κοινωνικών ηγετών να αυξάνονται σε βαθιά ανησυχητικά επίπεδα σε χώρες όπως η Κολομβία, και την εμφάνιση ηγετών με ακραία ρητορική εναντίον των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ο εκλεγμένος πρόεδρος της Βραζιλίας, Jair Bolsonaro. Στο μεταξύ, οι κρίσεις σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Βενεζουέλα και την Κεντρική Αμερική εξανάγκασαν ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους αναζητώντας ασφάλεια, σε μια κλίμακα χωρίς προηγούμενο στην περιοχή. Ενώ ορισμένες χώρες της Αμερικής καλωσόρισαν όσους είχαν ανάγκη βοήθειας, οι αρχές των ΗΠΑ απάντησαν διαχωρίζοντας και θέτοντας υπό κράτηση οικογένειες και περιορίζοντας το δικαίωμα αιτήματος ασύλου.

Ανατολική Ασία: Ανησυχητικές εξελίξεις και ελπίδες

Στην Ανατολική Ασία, το 2018 σηματοδότησε θετικά βήματα για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, αλλά η χρονιά επίσης, χαρακτηρίστηκε από τη συρρίκνωση του χώρου της κοινωνίας των πολιτών και τη νέα καταστολή των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μια από τις πιο ανησυχητικές εξελίξεις ήταν η μαζική κράτηση έως και ενός εκατομμυρίου Ουιγούρων, Καζακών και άλλων, κυρίως μουσουλμανικών, εθνοτικών μειονοτήτων στην Αυτόνομη Περιφέρεια των Ουιγούρων της Κίνας (XUAR). Πάντως, η έκθεση διαπιστώνει ότι πραγματοποιήθηκαν πρωτοφανείς ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας, οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στα ανθρώπινα δικαιώματα στην κορεατική χερσόνησο.

Ευρώπη Κεντρική Ασία: Μισαλλοδοξία/διακρίσεις

Στην Ευρώπη, το 2018 χαρακτηρίστηκε από την άνοδο της μισαλλοδοξίας, του μίσους και των διακρίσεων, στο πλαίσιο της συρρίκνωσης του χώρου της κοινωνίας των πολιτών. Οι αιτούντες άσυλο, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες διώχνονται ή εγκαταλείπονται στην εξαθλίωση, ενώ οι πράξεις αλληλεγγύης ποινικοποιούνται όλο και περισσότερο. Η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Ρωσία, με διαφορετικούς τρόπους, ηγούνται της τάσης αυτής, ενώ στην ευρύτερη περιοχή, χώρες από τη Λευκορωσία μέχρι το Αζερμπαϊτζάν και το Τατζικιστάν, κατέστειλαν όλο και περισσότερο την ελεύθερη έκφραση, ενώ στην Τουρκία εξακολούθησε να επικρατεί το κλίμα φόβου. Και όμως, μέσα σε αυτό το υπόβαθρο της ξενοφοβικής ρητορικής και των κατασταλτικών πολιτικών, η αισιοδοξία επιμένει. Ο ακτιβισμός και η διαμαρτυρία αυξάνονται: ένα διογκούμενο ρεύμα απλών ανθρώπων με εξαιρετικό πάθος εκφράζεται ανοιχτά υπέρ της δικαιοσύνης και της ισότητας.

Νότια Ασία: Η ελεύθερη έκφραση σε κίνδυνο

Οι κυβερνήσεις σε ολόκληρη τη Νότια Ασία εξακολούθησαν να παρενοχλούν, να εκφοβίζουν και να διώκουν τους υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως και άλλα άτομα που αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους. Στο Μπαγκλαντές και το Πακιστάν, οι αρχές χρησιμοποίησαν δρακόντειους νόμους, για να καταστείλουν την ελευθερία της έκφρασης. Στην Ινδία, οι αρχές επιδίωξαν να δαιμονοποιήσουν και να εκδιώξουν ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και ακτιβιστές. Αλλού στην περιοχή, η Σρι Λάνκα βυθίστηκε σε μια συνταγματική κρίση μετά τον ξαφνικό διορισμό του Mahinda Rajapaksa ως Πρωθυπουργού. Ωστόσο, υπήρξαν και εκλάμψεις ελπίδας: τον Μάιο, το κοινοβούλιο του Πακιστάν ψήφισε μία από τις πιο προοδευτικές νομοθετικές πράξεις για τα δικαιώματα των τρανς ατόμων στον κόσμο.

Νοτιοανατολική Ασία: Επιδείνωση  με διωγμούς και καταστολή

Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε πολλές χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού εξακολούθησε να επιδεινώνεται το 2018. Η βίαιη εκστρατεία δολοφονιών, βιασμών και εμπρησμών του στρατιωτικού καθεστώτος της Μιανμάρ προκάλεσε τον διωγμό πάνω από 720.000 γυναικών, ανδρών και παιδιών του λαού των Ροχίνγκια, που ξεριζώθηκαν από το Ρακίν, και αφέθηκαν να μαραζώνουν σε αυτοσχέδια στρατόπεδα προσφύγων στο Μπαγκλαντές. Οι κυβερνήσεις επέδειξαν διογκούμενη μισαλλοδοξία απέναντι στην ειρηνική διαφωνία και τον ακτιβισμό, όπως διαπιστώνεται με την καταστολή της πολιτικής αντιπολίτευσης και των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης στην Καμπότζη. Στις Φιλιππίνες, περισσότερες ζωές, ιδίως μεταξύ των φτωχών, χάθηκαν στο πλαίσιο του «πολέμου κατά των ναρκωτικών» που διεξήγαγε η κυβέρνηση του Προέδρου Rodrigo Duterte.