Το περιβάλλον καταστρέφεται με γοργούς ρυθμούς. Η αλλαγή στο κλίμα είναι από τις πιο ορατές παρενέργειες της περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την κατάληξη όλης αυτής της τραγικής κατάστασης. Μέτρα λαμβάνονται, αλλά κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί την περιβαλλοντική διάσωση. Χρήσιμα είναι τα ακόλουθα στοιχεία από το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο.

Σύμφωνα με την 5η έκθεση αξιολόγησης της Διακυβερνητικής Ομάδας για τις Κλιματικές Μεταβολές (IPCC), αναφέρεται κατά λέξη ότι είναι εξαιρετικά πιθανό οι ανθρώπινες δραστηριότητες των τελευταίων 50 ετών να έχουν θερμάνει τον πλανήτη. Στις δραστηριότητες αυτές συμπεριλαμβάνονται, μεταξύ άλλων η καύση του άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου, η αποψίλωση των δασών και η γεωργία.

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η ενέργεια ευθύνεται για το 78% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το 2015, το ένα τρίτο των οποίων οφείλεται στον τομέα των μεταφορών.

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που προέρχονται από τη γεωργία αντιστοιχούν στο 10,1%, από βιομηχανικές διεργασίες και χρήση προϊόντων στο 8,7%  και από τη διαχείριση αποβλήτων στο 3,7%.

Η ΕΕ είναι ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός αερίων θερμοκηπίου στον κόσμο μετά την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ ακολουθεί η Ινδία, η Βραζιλία και η Ρωσία (2012).

Εντός της ΕΕ, οι έξι μεγαλύτεροι ρυπαντές το 2015, ήταν η Γερμανία, η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πολωνία. Ο κλάδος της ενέργειας ήταν υπεύθυνος για το 78% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ το 2015, ενώ η βιομηχανία για το 8,7%.

Μείωση των βιομηχανικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα

Το Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών (ΣΕΕ) της ΕΕ στοχεύει στη μείωση των βιομηχανικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, υποχρεώνοντας τις εταιρείες να κατέχουν άδεια για κάθε τόνο ισοδύναμου CO2 που εκπέμπουν.

Το σύστημα αυτό θεσπίστηκε το 2005, με στόχο να ενθαρρυνθεί η μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με τρόπο οικονομικά αποδοτικό και αποτελεσματικό και θέτει περιορισμούς στις ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου που μπορούν να εκπέμπουν οι ενεργοβόρες βιομηχανίες, οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας και οι αεροπορικές εταιρείες.

Το ευρωπαϊκό Σύστημα Εμπορίας Εκπομπών αποτελεί την πρώτη διεθνή αγορά άνθρακα και παραμένει η μεγαλύτερη. Ρυθμίζει περίπου το 45% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και καλύπτει κατά προσέγγιση 11.000 σταθμούς παραγωγής ενέργειας και εργοστασιακές μονάδες στην ΕΕ. Στόχος του είναι η μείωση των εκπομπών κατά 43% σε σύγκριση με το 2005.

Τομείς που δεν καλύπτονται από το Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπής Αερίων Θερμοκηπίου (ΣΕΔΕ) -όπως οι μεταφορές, η γεωργία, οι υποδομές και η διαχείριση των αποβλήτων- εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν περίπου το 60% των συνολικών εκπομπών της ΕΕ. Οι εκπομπές από αυτούς τους εκτός ΣΕΔΕ τομείς, θα μειωθούν κατά 30% μέχρι το 2030 συγκριτικά με τα ποσοστά του 2005.

Προτεραιότητα στο περιβάλλον

Το περιβάλλον και η προστασία του αποτελούν μια από τις βασικές προτεραιότητες της  ΕΕ.

Το ίδιο πιστεύουν και οι πολίτες της, καθώς σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, το 67% των Ευρωπαίων θεωρεί ότι η ΕΕ πρέπει να κάνει περισσότερα από όσα κάνει σήμερα για να το προστατεύσει, ενώ το 52% πιστεύει ότι οι σημερινές πολιτικές, σε αυτό τον τομέα, δεν είναι αποτελεσματικές. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Ελλάδα είναι 65%, ενώ στην Κύπρο φτάνει το 82%.

Άλλες ενέργειες της ΕΕ για το περιβάλλον

Πέραν των προαναφερομένων στοχευμένων συστημάτων μείωσης εκπομπών CO2 υπάρχουν και άλλες ενέργειες ή προγράμματα προστασίας που προσπαθούν να αποτρέψουν την συνέχιση της κλιματικής αλλαγής. 

-Το Δίκτυο Natura 2000, αφορά 6.000 προστατευόμενες περιοχές, οι οποίες αντιστοιχούν στο ένα πέμπτο της ξηράς επιφάνειας της ΕΕ. Είναι το μεγαλύτερο στο είδος του δίκτυο στον κόσμο και παρέχει καθοριστική προστασία στα πλέον απειλούμενα είδη και οικοτόπους της Ευρώπης.

-Σύμφωνα με νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία, τα κράτη - μέλη είναι υποχρεωμένα να μειώσουν τη χρήση των κοινών και ρυπογόνων πλαστικών σακουλών.

-Το ΕΚ και το Συμβούλιο, έφτασαν πρόσφατα σε συμφωνία για τη νομοθεσία σχετικά με την ποιότητα του αέρα.

-Το ΕΚ συνέστησε ειδική επιτροπή, προκειμένου να ερευνήσει το σκάνδαλο της VW για τις εκπομπές αερίων των αυτοκινήτων.

-Οι ευρωβουλευτές, υιοθέτησαν νέους κανόνες, προκειμένου να γίνει πιο απλή η επισήμανση της ενεργειακής απόδοσης για τις οικιακές συσκευές.

-Τα μέλη του ΕΚ εργάζονται πάνω στους νέους κανόνες που πρότεινε η Κομισιόν για τη δημιουργία κυκλικής οικονομίας.

Τα δάση στην ΕΕ

Στην ΕΕ υπάρχουν 182 εκατομμύρια εκτάρια δασικής έκτασης.

Συνολικά, καλύπτουν το 43% της έκτασης της ΕΕ, με 7 κράτη - μέλη (Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Πολωνία, Ισπανία και Σουηδία) να κατέχουν περισσότερο από το 70% των δασικών εκτάσεων. Η δασική κάλυψη ποικίλλει σημαντικά από το ένα κράτος μέλος στο άλλο.