Η κλιματική αλλαγή, η ασφάλεια και η οικονομία, είναι πλέον οι κυριότεροι τομείς ενδιαφέροντος της ΕΕ. Στους τομείς αυτούς πέφτει το κύριο βάρος των προβλεπόμενων κονδυλίων και γίνεται η σχεδίαση του προϋπολογισμού. 

Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2020 ανέρχεται συνολικά σε 168,3 δισ. ευρώ σε αναλήψεις υποχρεώσεων (+1,3% σε σχέση με το 2019) και 153,7 δισ. ευρώ σε πληρωμές (+3,5% σε σχέση με το 2019).

Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, οι πόροι του προϋπολογισμού για το 2020 θα διατεθούν αφενός στην ανταγωνιστική οικονομία και νεολαία και, αφετέρου στην ενίσχυση της ασφάλειας και της αλληλεγγύης εντός και εκτός της ΕΕ και καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Το 21% του συνολικού προτεινόμενου προϋπολογισμού για το 2020 θα διατεθεί στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με τον φιλόδοξο στόχο της διάθεσης του 20% του τρέχοντος μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ σε δραστηριότητες που αφορούν την κλιματική αλλαγή.

Ανταγωνιστική οικονομία & νεολαία

Αναλήψεις υποχρεώσεων άνω των 83 δισ. ευρώ θα τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη και τις ευρωπαϊκές περιφέρειες και θα στηρίξουν τη νεολαία. Από το ποσό αυτό, θα διατεθούν:

-13,2 δισ. ευρώ για έρευνα και καινοτομία σε ολόκληρη την Ευρώπη στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων 2020» η μεγαλύτερη και τελική δόση του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ (+6,4% σε σχέση με το 2019)

-2,8 δισ. ευρώ για την εκπαίδευση στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+,

-117 εκατ. ευρώ για την πρωτοβουλία υπέρ της απασχόλησης των νέων (ΠΑΝ), ώστε να στηριχθεί η νεολαία που ζει σε περιφέρειες με υψηλό ποσοστό ανεργίας των νέων (με αποτέλεσμα να ανέλθει σε 4,5 δισ. ευρώ η συνολική χρηματοδότηση της ΠΑΝ από το 2014 έως το 2020),

-1,2 δισ. ευρώ (+75% σε σχέση με το 2019) για το ευρωπαϊκό παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα πλοήγησης Galileo, ώστε να μπορέσει να εξακολουθήσει να επεκτείνει τη διείσδυσή του στην αγορά, από τους σημερινούς 700 εκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως στους 1,2 δισεκατομμύρια χρήστες έως τα τέλη του 2020,

-255 εκατ. ευρώ για το ευρωπαϊκό πρόγραμμα βιομηχανικής ανάπτυξης στον τομέα της άμυνας (EDIDP), ώστε να δοθούν κίνητρα σε ευρωπαϊκές επιχειρήσεις να συνεργαστούν για να αναπτύξουν προϊόντα και τεχνολογίες στον τομέα της άμυνας. Ενίσχυση της ασφάλειας και της αλληλεγγύης εντός και εκτός της ΕΕ.

Αλληλεγγύη & ασφάλεια

Tα προβλεπόμενα διαθέσιμα κονδύλια αφορούν:

-420,6 εκατ. ευρώ (+34,6% σε σχέση με το 2019) για τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex), έπειτα από τη συμφωνία που επιτεύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τον Μάρτιο του 2019 για τη δημιουργία μόνιμου σώματος 10.000 συνοριοφυλάκων έως το 2027,

-156,2 εκατ. ευρώ για το νέο πρόγραμμα rescEU (το οποίο αποτελεί αναβάθμιση του υφιστάμενου μηχανισμού πολιτικής προστασίας), με στόχο την καλύτερη αντιμετώπιση σεισμών, δασικών πυρκαγιών και άλλων καταστροφών,

-560 εκατ. ευρώ για άτομα που χρήζουν βοήθειας στη Συρία, καθώς και για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής τους στην ευρύτερη περιοχή. Πρόκειται για τη δημοσιονομική υλοποίηση της δέσμευσης που αναλήφθηκε κατά την τρίτη διάσκεψη των Βρυξελλών για το μέλλον της Συρίας το 2019 (ο προϋπολογισμός της ΕΕ για το 2019 προβλέπει ήδη χρηματοδότηση για τη Συρία ύψους 2,01 δισ. ευρώ).

Ιστορικό

Ο προϋπολογισμός της ΕΕ αποτελεί κατά κύριο λόγο επενδυτικό προϋπολογισμό. Ανέρχεται περίπου στο 1% του ΑΕΕ της ΕΕ και αντιστοιχεί περίπου στο 2% του συνόλου των δημόσιων δαπανών στην ΕΕ. Στόχος του είναι να συμπληρώσει τους εθνικούς προϋπολογισμούς και να υλοποιήσει προτεραιότητες, για τις οποίες έχουν συμφωνήσει όλα τα μέλη της ΕΕ.

Ο εν λόγω προϋπολογισμός είναι ο τελευταίος του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου της ΕΕ για την περίοδο 2014-2020. Η πρόταση βασίζεται στην παραδοχή ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα συμμετέχει πλήρως στην εκτέλεση και τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2020 σαν να ήταν κράτος μέλος.

Την άνοιξη του 2018 η Επιτροπή δημοσίευσε τις προτάσεις της για τον επόμενο μακροπρόθεσμο προϋπολογισμό της ΕΕ, που καλύπτει την περίοδο 2021-2027. Ο προϋπολογισμός για το 2020 και ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός, θα αποτελέσουν αντικείμενο παράλληλης διαπραγμάτευσης μεταξύ των κρατών μελών και του νεοεκλεγμένου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.