Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Ποιες είναι οι σκέψεις των Ελλήνων για τις μεγάλες απειλές του μέλλοντος για τη χώρα μας και για τον κόσμο; Τι σκέφτονται για τον ρόλο της Ελλάδος στην ΕΕ για το μεταναστευτικό και για τη σεξουαλική παρενόχληση; Πώς άλλαξαν οι απόψεις τους μετά από μια τεράστια οικονομική κρίση, μια παγκόσμια πανδημία και, πλέον, έναν πόλεμο σε ευρωπαϊκό έδαφος;

Το «Τι Πιστεύουν Οι Έλληνες», η μεγάλη έρευνα της διαΝΕΟσις για τις αξίες και τις στάσεις των Ελλήνων σε μια σειρά από σημαντικά θέματα, επιστρέφει με νέα, σημαντικά ευρήματα.

Τα ευρήματα αυτά δείχνουν τις τάσεις και τον προσανατολισμό της ελληνικής κοινωνίας, τόσο κατά την διάρκεια της πανδημίας, όσο και μεσούσης της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, που άλλαξε τα δεδομένα σε όλη την Ευρώπη και τον κόσμο.  

Η νέα έρευνα, που διεξήχθη από την εταιρεία ερευνών MARC A.E. έγινε σε δύο μέρη σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του γενικού πληθυσμού ηλικίας 17 και άνω, με τηλεφωνικές συνεντεύξεις και online panel. Το πρώτο μέρος, έτρεξε σε 1.255 άτομα την περίοδο 3-18 Φεβρουαρίου 2022.

Καθώς έκτοτε μεσολάβησε η εισβολή του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία και η έναρξη του πολέμου, πέντε από τις ερωτήσεις επαναλήφθηκαν την περίοδο 10-13 Μαρτίου 2022, για να καταγραφούν τυχόν αλλαγές στη στάση της κοινής γνώμης σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα.

Το δεύτερο μέρος της έρευνας έγινε σε αντίστοιχο δείγμα 1.254 ατόμων το διάστημα 26 Ιανουαρίου - 5 Φεβρουαρίου 2022. Τα αποτελέσματα του δεύτερου μέρους θα δημοσιευτούν στις 17 Απριλίου ε.ε.

Σε αυτή τη συγκυρία, όπως είναι αναμενόμενο, τα συναισθήματα που κυριαρχούν στην ελληνική κοινωνία είναι η «ανασφάλεια» (28,8%) και η «απογοήτευση» (28,5%). Το αίσθημα της «αισιοδοξίας» έχει υποχωρήσει πολύ (από 23,4% που το δήλωναν ως το κυρίαρχο συναίσθημα το 2019 στο 13,7% φέτος).

Οι περισσότεροι Έλληνες θεωρούν πλέον σημαντικότερη απειλή τους «πολέμους και τις συγκρούσεις» (33,2%).

Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα που άλλαξε δραματικά μέσα σε λίγες εβδομάδες - ήταν μία από τις ερωτήσεις που επανελήφθησαν τον Μάρτιο του 2022, μετά την εισβολή του ρωσικού στρατού στην Ουκρανία.

Τον Φεβρουάριο του 2022, στην ίδια ερώτηση, μόνο 13,3% θεωρούσαν τους πολέμους τη μεγαλύτερη απειλή - η πλειοψηφία τότε (31,6%) θεωρούσαν σημαντικότερο κίνδυνο την κλιματική αλλαγή, με τις «οικονομικές ανισότητες και δυσκολίες» να ακολουθούν.

Τον Δεκέμβριο του 2019 το 41,3% των Ελλήνων είχαν θετική γνώμη για τον Πούτιν. Τον Μάρτιο του 2022 μόνο το 18,8% δηλώνει ότι έχει θετική γνώμη.

Σε ερώτηση για την καλύτερη σύμμαχο της Ελλάδας σήμερα, το 64,9% των Ελλήνων επέλεξαν τη Γαλλία.

Η μεγαλύτερη απειλή που αναγνωρίζουν οι Έλληνες είναι το «δημογραφικό», με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και την οικονομική κατάσταση να ακολουθούν. Είναι ενδιαφέρον ότι το 2022, μόλις 9% των ερωτηθέντων θεωρούν πρώτη απειλή «τη μετανάστευση», από 21,7% που πίστευαν το ίδιο το 2019.

Το 43,8% των Ελλήνων θεωρούν ότι η κλιματική αλλαγή «επηρεάζει αρνητικά τις ζωές τους σήμερα» και το 45,2% ότι «θα τις επηρεάσει αρνητικά στο μέλλον».

Τον Φεβρουάριο του 2022 το 81,5% των ερωτηθέντων δήλωναν ότι έχουν κάνει έστω και μία δόση του εμβολίου κατά της Covid (στους ηλικίας άνω των 65 το ποσοστό ήταν 93,3%) ενώ λιγότερο από 10% δήλωναν ότι δεν πρόκειται να εμβολιαστούν.

Το 2022 το 87,8% των Ελλήνων θεωρούν ότι το πρόβλημα της σεξουαλικής παρενόχλησης είναι «πολύ» ή «αρκετά» εκτεταμένο -από 64,2% που πίστευαν το ίδιο το 2018.

Πάνω από 1 στους 4 Έλληνες κι Ελληνίδες δηλώνουν ότι έχουν παρενοχληθεί σεξουαλικά. Από αυτούς, 42,2% δηλώνουν ότι έχουν παρενοχληθεί από φίλους/γνωστούς ή συναδέλφους, το 11% από συγγενείς, το 24,6% από προϊσταμένους και το 40,5% από αγνώστους.

Σχεδόν όλοι οι Έλληνες (90,7%) πιστεύουν ότι «οι ποινές για πολύ σοβαρά εγκλήματα ή για εγκλήματα που αφήνουν σοβαρές και μόνιμες βλάβες» πρέπει να αυστηροποιηθούν.

Οι μισοί Έλληνες (51%), μάλιστα και αυτό είναι αξιοσημείωτο- εξακολουθούν να θεωρούν ότι η θανατική ποινή θα πρέπει να επανέλθει για ορισμένα εγκλήματα.

Τέλος, τα 3 σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι στην Ελλάδα σήμερα όπως ανέφεραν, είναι η ανεργία, οι χαμηλές αποδοχές και το αβέβαιο επαγγελματικό και ασφαλιστικό μέλλον.