Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)

Επιμένουν στην κυβέρνηση, πως τα πράγματα με τον καιρό θα πάνε καλύτερα, πως οι πολιτικές λιτότητας και οι στερήσεις των πολιτών θα είναι πρόσκαιρες, πως θα έρθουν άλλες μέρες, αισιόδοξες και ελπιδοφόρες. Αντιλαμβάνονται την κρίση ως πρόσκαιρη και τις περικοπές ως αναγκαίο κακό λόγω της ύφεσης. Είναι χαρακτηριστική η επιμονή των στελεχών της κυβέρνησης, που παρακάμπτοντας τις εσωτερικές διαφωνίες και τη φανερή έλλειψη συντονισμού, βλέπουν μακροπρόθεσμα φως στο τούνελ, και αντιτείνουν πως το έλλειμμα έχει ήδη μειωθεί και πως οι πολίτες συνηθίζουν σιγά σιγά τα μέτρα. O υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Παπακωνσταντίνου, δήλωσε πως ο στόχος του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης είναι να βγει η οικονομία της χώρας από την ύφεση, έτσι ώστε στη συνέχεια να πάρουν τη σκυτάλη της ανόδου οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας. Αλήθεια, σε τι κατάσταση θα είναι όμως τότε οι δυνάμεις αυτές; Πόσο θα έχουν αντέξει από τη στέρηση και την ασκούμενη πίεση; Οι παραγωγικές δυνάμεις της χώρας δεν θα μπορέσουν να εκμεταλλευτούν τις υποσχόμενες αναπτυξιακές προοπτικές της κυβέρνησης αν συνεχίσουν οι περικοπές και η πολιτική λιτότητας με πρόσχημα την ύφεση και τις αναπόφευκτες ειλημμένες αποφάσεις στα οικονομικά. Οι παραγωγικές αυτές δυνάμεις που θα έχουν εξαντληθεί από τα μέτρα, πιθανόν να μην είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα στα προσφερόμενα αναπτυξιακά κίνητρα που μάλλον θα αρχίσουν μετά από πολύ καιρό να δίδονται με το σταγονόμετρο. Και όμως, παρόλα αυτά, στην κυβέρνηση εξακολουθούν να ελπίζουν πως η κατάσταση είναι αναστρέψιμη έστω και μετά από κάποια χρόνια σφιχτής οικονομικής πολιτικής. Ομολογούν πως οι πολίτες έχουν δίκιο, αλλά πως δεν γινόταν αλλιώς. Την ίδια στιγμή αρνούνται πως θα ληφθούν μέτρα και στον ιδιωτικό τομέα, παρά τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων που φέρουν τους πολίτες να είναι σχεδόν σίγουροι πως θα υπάρξουν και εκεί σοβαρές περικοπές. Το γεγονός πάντως και μόνο ότι όταν μιλάμε για ανάπτυξη, εννοούμε ένα χρονικό διάστημα μετά από κάποια χρόνια, δεν δίνει και πολλές ελπίδες στους πολίτες που προετοιμάζονται να έρθουν πυρετωδώς για νέες φοροεπιδρομές. Και όλα αυτά στο όνομα της περιβόητης οικονομικής ύφεσης. Οι πολίτες λοιπόν όχι απλά ανησυχούν αλλά είναι σχεδόν σίγουροι πως δεν θα δουν σύντομα άσπρες μέρες. Από την άλλη πλευρά, τα επιμελητήρια ζητούν ειδικές ρυθμίσεις για την είσπραξη ΦΠΑ και ασφαλιστικών εισφορών από μικρού και μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις, που δεν μπορούν να ανταποκριθούν λόγω της κρίσης στις υποχρεώσεις τους, την ίδια στιγμή που εκπρόσωποι εμπορικών συλλόγων εκφράζουν την αγωνία και τον προβληματισμό του εμπορικού κόσμου καθώς αρκετοί επιχειρηματίες του χώρου δεν μπορούν να αποδώσουν το ΦΠΑ.
Τι θα κάνει για όλα αυτά η κυβέρνηση; Όπως φαίνεται και με τον επικείμενο ανασχηματισμό, η θέση της είναι πολύ δύσκολη. Εάν μάλιστα συνυπολογίσουμε και το γεγονός της έλλειψης συντονισμού που καθιστά σχεδόν αναγκαία τη θέση ενός προσώπου με ρόλο συντονιστή, τα πράγματα φαίνονται πως έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο, με δεδομένο ότι η αγορά έχει νεκρώσει και η ρευστότητα αποτελεί κάτι σαν όνειρο απατηλό. Χαρακτηριστικά είναι τα μηνύματα όχι μόνο από το Κέντρο αλλά και την Περιφέρεια. Σε κεντρικές οδούς πόλεων που άλλοτε έσφυζαν από ζωή, τώρα το μόνο που αντικρίζει κανείς είναι κλειστά μαγαζιά και επιχειρήσεις. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που έχουν βάλει λουκέτο είναι πολύ μεγάλο. Και αναμένεται συνέχεια στο θρίλερ αυτό. Είναι άραγε όλα αυτά κινδυνολογίες; Αποτελούν αποκύημα της φαντασίας οι φωνές των εμπόρων και των επιχειρηματιών που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στα τρέχοντα χρέη και υποχρεώσεις; Όχι, η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά σε τι κατάσταση βρίσκεται η οικονομία της χώρας. Το επιχείρημα για την μείωση του ελλείμματος δεν λέει τίποτε μπροστά στο επενδυτικό και αναπτυξιακό ναυάγιο. Οι υποσχέσεις πως στο μέλλον τα πράγματα θα είναι καλύτερα, δεν μπορούν να καθησυχάσουν τους απελπισμένους πολίτες, που αδυνατούν να σηκώσουν τα βάρη της κρίσης. Και είναι οι ίδιοι πολίτες που αδιαφορούν για τις κομματικές συγκρούσεις στα κοινοβουλευτικά έδρανα. Είναι εκείνοι που μπροστά στα χρέη που τους έχουν πνίξει, δεν πιστεύουν πως θα έρθει κάποια μέρα που τα χρέη αυτά θα τους χαριστούν! Ας πουν επιτέλους όλοι τους την αλήθεια στον ελληνικό λαό. Πως κυβέρνησαν επί δεκαετίες και απέτυχαν. Πως λεηλάτησαν τα οικονομικά αποθέματα. Πως όλες οι συζητήσεις στη Βουλή, από όλες τις πτέρυγες, απέβησαν ουσιαστικά άκαρπες μπροστά στην τωρινή λαίλαπα. Φυσικά, κάθε κυβέρνηση θέλει να λέει πως πέτυχε στο έργο της. Κάθε υπουργός πως τίμησε δεόντως τη θέση του. Κάθε βουλευτής πως βομβάρδισε με επερωτήσεις τους αρμόδιους υπουργούς και εξυπηρέτησε δεόντως την Περιφέρεια και τους ψηφοφόρους του. Άλλο θέμα, όμως, αυτό και άλλο η χρεωκοπία. Το αποτέλεσμα δείχνει πως η οικονομική ύφεση θα κρατήσει καιρό, και οι πολίτες θα πρέπει να προετοιμάζονται για τα χειρότερα. Κανένας υπουργός Οικονομίας δεν μπορεί να πείσει όλους αυτούς που ζουν την αγορά στο πετσί τους πως η κατάσταση μπορεί να γίνει αναστρέψιμη. Γιατί η «πιάτσα» είναι ο ασφαλέστερος δείκτης προσαρμοστικότητας ή μη. Γιατί οι συναλλαγές και οι οικονομικές δοσοληψίες είναι το βαρόμετρο των αναπτυξιακών δυνατοτήτων, σε μια εποχή που κανείς αδυνατεί να κάνει προβλέψεις. Και με δεδομένο ότι κανένα επιχείρημα για τη μείωση του ελλείμματος δεν θα ανακουφίσει την ήδη ταραγμένη αγορά.