Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)

Οι δημοτικές εκλογές πλησιάζουν. Οι διεργασίες στα κόμματα για την επιλογή των υποψηφίων εντείνονται και οι ενδοκομματικές διαφωνίες κάνουν την εμφάνισή τους, ανεβάζοντας κατακόρυφα τον πυρετό των πολιτικών εξελίξεων. Για την κυβέρνηση, οι δημοτικές εκλογές αποτελούν ένα δυνατό τεστ αντοχής των ψηφοφόρων της, μετά τα επιβαρυντικά μέτρα που πήρε όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Είναι κάτι σαν βαρόμετρο των επιλογών της όλο αυτό το 11μηνο διακυβέρνησης της χώρας και προάγγελος των εξελίξεων που θα ακολουθήσουν. Γιατί στην περίπτωση αρνητικού αποτελέσματος σίγουρα θα υπάρξουν εξελίξεις στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος. Ήδη με τη δημιουργία θέσης υπουργού συντονιστή και τον επικείμενο ανασχηματισμό, η κυβέρνηση αποπειράται να βάλει τάξη στα προβλήματα που προέκυψαν τελευταία. Γιατί και προβλήματα υπήρξαν και ασυνεννοησία μεταξύ ορισμένων υπουργών επικράτησε.
Οι δημοτικές εκλογές όμως είναι πρόκριμα και για την Αντιπολίτευση. Ήδη «τα όργανα άρχισαν» με το θέμα που δημιουργήθηκε με τον αδελφό του νομάρχη Θεσσαλονίκης, Παναγιώτη Ψωμιάδη. Η υπόθεση βέβαια έκλεισε με την υποχώρηση του νομάρχη ενώπιον του αρχηγού της ΝΔ, Αντώνη Σαμαρά, όμως οι απώλειες από την αποχώρηση της Ντόρας Μπακογιάννη και της συνεχούς πλαγιοκόπησης από το ΛΑ.Ο.Σ φαίνεται πως θα σημάνουν απώλειες ψήφων για τη ΝΔ.
Και τα άλλα, όμως, κόμματα δεν φαίνεται να επωφελούνται από τις εκλογές. Το ΚΚΕ δεν έχει αλλάξει τη γραμμή του και με τα επαναλαμβανόμενα στερεότυπα συνθήματά του δεν προβλέπεται να προσελκύσει νέους ψηφοφόρους. Ο ΣΥΝ, με τα γνωστά του προβλήματα, δεν πείθει ακόμη και τους ίδιους του τους ψηφοφόρους. Τα μικρότερα κόμματα μάλλον κάτι θα εισπράξουν αλλά μπροστά στην πόλωση μάλλον το κέρδος θα είναι μικρό. Και έτσι, με αυτά τα δεδομένα, προχωρά ολοταχώς προς τις δημοτικές εκλογές, θεωρώντας περισσότερο ότι πρέπει να γίνουν, παρά το ότι έχουν να προσθέσουν κάτι θετικό στο ήδη εξασθενημένο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Γιατί ενώ τα κόμματα καταρτίζουν τις υποψηφιότητες, ενώ ο προεκλογικός πυρετός αναβαίνει σταθερά, η οικονομία της Ελλάδας έχει πάρει τον κατήφορο. Και κανείς δεν το κοιτά αυτό στα κόμματα, επικεντρώνονται μονάχα στις λίστες με τους υποψηφίους.
Αλήθεια, ποιος είναι αυτός που θα εγγυηθεί στους πολίτες τα εισοδήματά τους; Ποιος θα βάλει το χέρι του στην φωτιά προκειμένου να ανακουφίσει τους πολίτες που ασφυκτιούν από την αφόρητη πίεση που ασκούν οι παντός είδους περικοπές; Το προσεχές χρονικό διάστημα θα αναλωθεί στην πρόθεση ψήφου, τις ερωτήσεις για το ποιος θεωρείται καταλληλότερος πρωθυπουργός, αλλά και τις προβλέψεις για το πόσους δήμους θα κερδίσει το κάθε κόμμα. Την ίδια στιγμή, η νοσούσα Αυτοδιοίκηση δεν προβλέπεται πως μπορεί να ιαθεί από τη μια στιγμή στην άλλη. Και μιας και έχουμε δημοτικές εκλογές, καλό είναι να υπενθυμίσουμε ότι οι ΟΤΑ νοσούν βαριά. Θες τα τοπικά σκάνδαλα, θες η αδιαφορία του κέντρου προς την Περιφέρεια, θες η έλλειψη συντονισμού και η κάθε λογής «φαγωμάρα», οι Δήμοι πλέον δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε ούτε επεμβαίνουν αποφασιστικά για τη λύση των προβλημάτων. Έχουν άραγε οι Δήμοι τις αντίστοιχες εξουσίες; Αφήνονται οι δημότες της κάθε πόλης να αποφασίζουν για την τύχη τους ή μήπως και σε αυτή την περίπτωση λαμβάνουν χώρα καταλυτικές παρεμβάσεις από τις εκάστοτε κυβερνήσεις; Οι δημοτικές εκλογές ασφαλώς και είναι μεγάλης σπουδαιότητας για την χώρα, και ειδικά σε αυτές τις εποχές που η οικονομική κρίση σαρώνει τα πάντα. Είναι όμως έτοιμα τα κόμματα να λειτουργήσουν πέρα από τα όρια τους, προκειμένου να μεταμορφωθεί το αυτοδιοικητικό τοπίο; Ζούμε στη χώρα όπου ο Δήμος κάποτε είχε το νόημά του όχι μόνο σαν λέξη αλλά και σαν σύστημα. Διαβιούμε σε έναν τόπο όπου κάποτε η άμεση Δημοκρατία στηριζόταν στην αποτελεσματική αυτοδιοίκηση. Τα χρόνια όμως πέρασαν. Οι κοινωνίες μεταλλάχθηκαν. Τίποτα δεν έμεινε όρθιο από εκείνο το δημοτικό θαύμα. Σήμερα που τα κόμματα επικρατούν στη συνείδηση μιας ουσιαστικά μειοψηφίας των πολιτών (αλήθεια ποιος καταμέτρησε ποτέ την αποχή και τα άκυρα;), το αυτοδιοικητικό μέλλον μάλλον φαντάζει θολό. Οι διεργασίες στα κόμματα όμως δεν σταματούν. Για την κυβέρνηση και την αντιπολίτευση οι δημοτικές εκλογές είναι μια δοκιμή, ένα τεστ για την δυναμικότητά τους. Για τους πολίτες κάτι περισσότερο. Ίσως όμως και να μην είναι έτσι. Ίσως και οι ίδιοι οι πολίτες να έχουν πέσει θύματα της κομματικής πόλωσης.
Πόσος καιρός χρειάζεται για ν αλλάξει η νοσηρή αυτή νοοτροπία; Πόσες τομές πρέπει να γίνουν ώστε οι πολίτες να αισθάνονται πως ζουν σε στοιχειώδη δημοκρατική χώρα; Αμέτρητες. Και δεν είναι μόνο θέμα πληροφόρησης και αλλαγής στην κομματική νοοτροπία. Είναι ευρύτερα θέμα παιδείας που δεν προκύπτει έτσι αόριστα αλλά αποκτάται με τη βοήθεια της αντιαυταρχικής διαπαιδαγώγησης και εκπαίδευσης. Ψιλά γράμματα για τον πολιτικό κόσμο όμως, οι σκέψεις τούτες. Γιατί για τα κόμματα, όταν πλησιάζουν εκλογές, τα επιτελεία κινούνται και λειτουργούν με ρυθμούς κερδοφορίας από την εκάστοτε ψηφοθηρία. Γιατί αυτό που ενδιαφέρει σε τελική ανάλυση, δεν είναι η κοινωνική πρόοδος, αλλά μονάχα τα κομματικά οφέλη από τις κάθε λογής εκλογικές αναμετρήσεις. Ανεξαρτήτου χρόνου και συνθηκών διεξαγωγής τους.