*Του Γ. Σπιλάνη

Αν θέλει κανείς να συνοψίσει το αποτέλεσμα της ημερίδας σε λίγες γραμμές είναι ότι «απεγκλωβίζεται» η ΝΕΛ από μια (τουλάχιστον) άγονη γραμμή που δεν μπορεί να εκτελέσει και η σύνδεση με Λήμνο-Καβάλα θα ανατεθεί ως επέκταση του δρομολογίου Χίου-Μυτιλήνης στη μία ή και στις δύο εταιρείες που εκτελούν σήμερα τη γραμμή. Η λύση αυτή, αν επιβεβαιωθεί, θα αντιμετωπίσει το θέμα της σύνδεσης των νησιών Χίου, Λέσβου και Λήμνου με Β. Ελλάδα με ιδιαίτερα ικανοποιητικό τρόπο, ενώ θα αποτελεί και εναλλακτική λύση για τη σύνδεση της Λήμνου με τον Πειραιά στον ίδιο περίπου χρόνο (αφού σήμερα από το Λαύριο για Λήμνο χρειάζονται με κανονικές συνθήκες 12-14 ώρες), αλλά με πολύ καλύτερες συνθήκες ταξιδιού. Βέβαια, το γιατί η λύση δεν δόθηκε το Φεβρουάριο του 2013 που την πρότεινε ο υπογράφων με την τότε ιδιότητά του ως ΓΓ Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής -ώστε να έχουν αποφευχθεί τα όσα συνέβησαν στο ενδιάμεσο διάστημα των 18 μηνών- θα μείνει αναπάντητο ερώτημα.
Για τις άλλες γραμμές δημοσίου συμφέροντος του Β. Αιγαίου δεν υπήρξε σαφής τοποθέτηση των εμπλεκόμενων για το τι θα γίνει τελικά και επομένως θα περιμένουμε τις αποφάσεις του Υπουργού μετά την υπερψήφιση της τροπολογίας, με την οποία θα επιτρέπεται η λύση των μακροχρόνιων συμβάσεων «κοινή συναινέσει», δηλαδή χωρίς την κατάπτωση της εγγύησης καλής εκτέλεσης που έχει καταθέσει η εταιρεία.
Δευτερευόντως(;), από τα πολλά που ακούστηκαν στη δι-ημερίδα για το ακτοπλοϊκό πρόβλημα του Β. Αιγαίου, ένας προσεκτικός ακροατής μπορεί να επισημάνει ότι :
- Όσοι λαμβάνουν τις αποφάσεις για την ακτοπλοΐα (πολιτική ηγεσία ΥΝΑ ακτοοπλόοι - τράπεζες) είχαν έρθει με συγκεκριμένη ατζέντα-λύση την οποίαν ήθελαν να την επιβεβαιώσουν οι λοιποί συμμετέχοντες, συμπεριλαμβανόμενης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης που καλείται να την υπερψηφίσει στη Βουλή για να προχωρήσει η «συμφωνηθείσα» λύση.
- Με την υπερψήφιση της τροπολογίας για λύση των συμβάσεων «κοινή συναινέσει» για απεγκλωβισμό του εργολάβου παρά τις όποιες παραβιάσεις στην εκτέλεσή της έχουν καταγραφεί, εισερχόμεθα σε μια νέα εποχή, όπου ο κάθε «εγκλωβισμένος» εργολάβος του δημοσίου (μόνο στην ακτοπλοΐα ή γενικότερα αν τα δικαστήρια κάνουν διευρυμένη ερμηνεία της διάταξης) θα μπορεί να επικαλείται αυτό το προηγούμενο για να ζητά λύση της σύμβασης χωρίς άλλες επιπτώσεις.
- Η ΝΕΛ δια του Διευθύνοντα Συμβούλου της Γ. Αβραντίνη δήλωσε για μια ακόμη φορά δημόσια ότι αδυνατεί να συντηρήσει τα πλοία της και γι αυτό έχουν τόσες ζημιές. Θα μας μείνει η απορία για το πώς οι υπηρεσίες του ΥΝΑ και ο αρμόδιος νηογνώμονας που κάνουν τους ελέγχους και δίνουν πιστοποιητικά αξιοπλοΐας σιωπούν ακόμη. Ίσως γιατί κανείς δεν τους υπέβαλε ευθέως την ερώτηση για το είδος των ελέγχων που πραγματοποιούν.
- Με τη μεταφορά όλων των αρμοδιοτήτων της ακτοπλοΐας στο κεντρικό Υπουργείο, η Ελλάδα μαζί με τη Β. Κορέα θα είναι οι δύο χώρες του πλανήτη, στις οποίες η ναυτιλιακή πολιτική ασκείται από ένα Σώμα Ασφαλείας και όχι από πολιτική υπηρεσία.
- Δεν υπάρχει πολιτική βούληση για άσκηση ολοκληρωμένης και συνεκτικής ακτοπλοϊκής πολιτικής, αλλά ότι οι παρεμβάσεις θα περιορίζονται σε πυροσβεστικές λύσεις εκεί που τα προβλήματα θα έχουν τόση οξύτητα που δεν θα επιτρέπουν άλλη αναβολή. Προφανώς η οξύτητα του προβλήματος δεν έγκειται στο κατά πόσο εξυπηρετούνται οι χρήστες (νησιώτες, επιχειρηματίες, τουρίστες, μεταφορείς κλπ), αλλά κατά πόσο έχουν εξαντληθεί οι όποιοι χειρισμοί μεταξύ κράτους και ακτοοπλόων.
- Η συντριπτική πλειοψηφία των φορέων που εκπροσωπούσαν πολίτες και επιχειρήσεις των νησιών στη διημερίδα και ειδικά οι (πρώην και νυν) περιφερειακές παρατάξεις, το Επιμελητήριο και οι Ξενοδόχοι δεν είχαν προτάσεις ούτε για την αντιμετώπιση του άμεσου προβλήματος, ούτε για ένα μεσοπρόθεσμο σχεδιασμό. Μόνο ο υπογράφων κατέθεσε γραπτές προτάσεις, τις οποίες, άλλωστε, έχει δημοσιοποιήσει και έχει καλέσει και τους υπόλοιπους να τοποθετηθούν. Μάταια, όμως. Κάποιες μαξιμαλιστικές προτάσεις που ακούστηκαν και πάλι, μάλλον τροφή στο status quo προσφέρουν και όχι σε λύσεις προβλημάτων υπέρ των χρηστών της δημόσιας αυτής υπηρεσίας.
- Δεν θα υπάρξει ούτε Νησιωτική Πολιτική, αφού ο Υπουργός το μόνο ρόλο του επιφυλάσσει για τη ΓΓΑΙΝΠ είναι η εξεύρεση ευρωπαϊκών πόρων εκτός ΕΣΠΑ, δείχνοντας παράλληλα την πλήρη άγνοιά του, τόσο για το τι σημαίνει «νησιωτική πολιτική», όσο και για το πώς διεκδικούνται προγράμματα από την ΕΕ και πως μπορεί μια δημόσια υπηρεσία να το υλοποιήσει. Άλλωστε, η μη ενεργοποίηση των διατάξεων του νόμου που ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2013 προς αυτή την κατεύθυνση, παρά τη δέσμευση του Υπουργού στη Βουλή τον περασμένο Γενάρη, αυτό δείχνει. Αυτή η εξέλιξη θα συμπαρασύρει, αργά ή γρήγορα, και την ύπαρξη της ΓΓ που μένει χωρίς αντικείμενο.
Η πορεία για την αλλαγή αυτής της κατάστασης περνά μέσα από τα θεσμοθετημένα όργανα της Αυτοδιοίκησης και συγκεκριμένα μέσα από τη συστηματική και ουσιαστική συνεργασία των Περιφερειακών Συμβουλίων των νησιωτικών περιοχών της χώρας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Δυστυχώς, όμως, η Περιφέρεια Β. Αιγαίου με ευθύνη της ΝΔ και της Χρ. Καλογήρου προσωπικά έχει μπει σε άλλες, «πολιτικάντικες» περιπέτειες, που δεν θα τελειώσουν σύντομα. Κατά συνέπεια, οι ανάγκες των νησιωτών μπορούν να περιμένουν.
*Επ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αιγαίου
Εκλεγμένος Περιφερειακός Σύμβουλος με την παράταξη
«ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΖΩΗΣ με το ΑΙΓΑΙΟ»