Του Φίλιππου Ζάχαρη

Το θέμα είναι μεγάλο και σοβαρό. Τα στοιχεία για την αυτοκτονία είναι δραματικά και δημοσιεύονται κάθε χρόνο στις 10 Σεπτεμβρίου, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας. Σύμφωνα με πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, το 2012 καταγράφηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή 508 αυτοκτονίες, εκ των οποίων 417 αυτόχειρες ήταν άνδρες (82.08%) και 91 γυναίκες (17.91%). Σε ότι αφορά την οικογενειακή κατάσταση των αυτοχείρων, το μεγαλύτερο ποσοστό επί του συνολικού πληθυσμού ήταν έγγαμοι (42.32%) με μικρή διαφορά από τους άγαμους (41.14%). Στους άνδρες παρατηρήθηκε πολύ μικρή διαφορά επί του συνόλου του ανδρικού πληθυσμού μεταξύ των έγγαμων (43.4%) και των άγαμων (43.2%) και ακολουθούσαν οι χήροι (7.67%) και οι διαζευγμένοι (5.75%), ενώ στις γυναίκες το μεγαλύτερο ποσοστό επί του συνόλου του γυναικείου πληθυσμού ήταν έγγαμες (37.36%) και ακολουθούσαν οι άγαμες (31.87%), οι χήρες (20.88%) και οι διαζευγμένες (9.89%).
Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια οι αυτοκτονίες έχουν αυξηθεί σημαντικά και λόγω της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι αισθάνονται την απομόνωση, βιώνοντας παράλληλα τον εξοβελισμό για πολλούς και διάφορους λόγους από τον κοινωνικό ιστό, είτε αυτό σχετίζεται με θέματα κοινωνικού αποκλεισμού, είτε με πολιτική περιθωριοποίηση, είτε με τεχνητή οικονομική απομόνωση. Πολλοί συμπολίτες μας, λοιπόν, δεν αργούν, λόγω αυτής ακριβώς της ασφυκτικής και ανελέητης κατάστασης, να βρεθούν στα όρια της αυτοκτονίας. Τη στιγμή εκείνη είναι βέβαια που χρειάζονται την ενεργό βοήθεια, που από την πλευρά του κράτους και των υπηρεσιών του είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Σε αυτό ακριβώς το σημείο έρχονται οι ΜΚΟ να καλύψουν το κενό, προσφέροντας βοήθεια και συμπαράσταση.
1018: Γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία
Μία από αυτές τις οργανώσεις είναι η «Κλίμακα», που ιδρύθηκε το 2000 και είναι ένας Μη Κυβερνητικός Οργανισμός, με δραστηριότητες που στοχεύουν τόσο στη διάθεση υπηρεσιών ψυχικής υγείας, όσο και στην υλοποίηση προγραμμάτων κοινωνικής ενσωμάτωσης ευάλωτων ομάδων πληθυσμού. Η «Κλίμακα» έχει αντιμετωπίσει από ετών περιπτώσεις αυτοκτονιών στην Αθήνα και στην περιφέρεια. Δεδομένης της συχνότητας και της σοβαρότητας του προβλήματος και αξιοποιώντας την εμπειρία του, ο φορέας ξεκίνησε το Μάιο του 2007 μια προσπάθεια ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και παρέμβασης για την πρόληψη των αυτοκτονιών, στη βάση της οποίας λειτουργεί η Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία με το νούμερο 1018. Στην ειδική ιστοσελίδα της οργάνωσης για την αυτοκτονία http://www.suicide-help.gr/ μπορεί κανείς να βρει πολλά χρήσιμα και ενδιαφέροντα στοιχεία, αλλά και να βοηθηθεί σημαντικά από αυτά που προσφέρει η εν λόγω ΜΚΟ. Εκεί αναλύονται και καταδεικνύονται σε χωριστές ενότητες τα προειδοποιητικά σημάδια της αυτοκτονίας, οι μύθοι και οι αλήθειες γύρω από το θέμα, καθώς και η αντιμετώπιση και οι συμβουλές. Η γραμμή παρέμβασης 1018, είναι διαθέσιμη για την Αντιμετώπιση Αυτοκτονιών 24 ώρες το 24ωρο, 365 μέρες το χρόνο. Στο Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας αναλαμβάνουν τη θεραπευτική αντιμετώπιση ατόμων που έχουν εκδηλώσει αυτοκτονική συμπεριφορά, ενώ, αναλόγως της περίπτωσης, η θεραπεία μπορεί να αφορά βραχεία ή μακρόχρονη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση. Δίνεται, επίσης, η δυνατότητα για διαδικτυακή επικοινωνία με τους ειδικούς, μέσω του help@suicide-help.gr, στο πλαίσιο μιας πιο ολοκληρωμένης ενημέρωσης και υποστήριξης σε θέματα αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών, αυτοκτονικού ιδεασμού κ.λ.π. Τα email απαντώνται εντός 48ώρων. Επειδή ο χρόνος απάντησης δύναται να τροποποιείται ανάλογα με το φόρτο εργασίας, ενώ για επείγουσες καταστάσεις μπορεί κανείς να καλέσει στο 1018.
Ποδηλατοδρομία για την ευαισθητοποίηση του κοινού
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, 10 Σεπτεμβρίου, η Διεθνής Ένωση για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (International Association for Suicide Prevention IASP) κάλεσε σε ποδηλατοδρομία με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού. Η πρόκληση ήταν να διανυθούν συνολικά από όλες τις χώρες 40.075 χλμ! Το Κέντρο Πρόληψης της Αυτοκτονίας της Κλίμακα, ως εθνικός αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην IASP, διοργάνωσε συμβολική ποδηλατοδρομία την 10η Σεπτεμβρίου στην Αθήνα. Στόχος ήταν να δοθεί το μήνυμα ότι όλοι μαζί ενωμένοι μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην πρόληψη της αυτοκτονίας.