Του Φίλιππου Ζάχαρη (filippos.zaharis@yahoo.gr)

Πολλά και ενδιαφέρονται στοιχεία για την θλιβερή κατάσταση της οικονομίας στην Ελλάδα αλλά και τις μηδαμινές προοπτικές ανάπτυξης σε περίπτωση που συνεχιστεί η σημερινή ασκούμενη πολιτική, περιέχει η νέα ετήσια έκθεση του ΙΝΕ ΓΣΕΕ 2014. Η ασκούμενη πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης στην Ελλάδα (2010-2014) έχει οδηγήσει την ελληνική οικονομία σ ένα χαμηλό σημείο τριπλής προσαρμογής (αποπληθωρισμός, ισοσκελισμένο εξωτερικό εμπόριο αγαθών και υπηρεσιών και μηδενικό περίπου δημοσιονομικό έλλειμμα) στο υπόβαθρο του οποίου ενυπάρχει η αβεβαιότητα εξαιτίας των δυσμενών επιπτώσεων στην πραγματική οικονομία, επισημαίνεται μεταξύ άλλων στην ετήσια έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας ΙΝΕ-ΓΣΕΕ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, παρατηρούνται αφενός σημαντική και ραγδαία μείωση του εισοδήματος των εργαζομένων, ιστορικά υψηλό ποσοστό ανεργίας, αποδιάρθρωση του κοινωνικού κράτους, αποδόμηση των λειτουργιών του κρατικού μηχανισμού, υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος και των δημόσιων υποδομών, δραματική επέκταση της φτώχειας και της πολιτιστικής υπανάπτυξης, και αφετέρου αποεπένδυση, συρρίκνωση του παραγωγικού και τεχνολογικού δυναμικού, ιδιωτικοποιήσεις δημόσιων επιχειρήσεων και οργανισμών, καθώς και άνιση αναδιανομή του εισοδήματος σε βάρος, ιδιαίτερα, του κόσμου της μισθωτής εργασίας.
Η έκθεση επισημαίνει ότι η εμμονή στην παράταση της ασκούμενης νεοφιλελεύθερης πολιτικής, εμποδίζει την επίτευξη προσδοκιών ανάσχεσης της ύφεσης και μείωσης τόσο της ανεργίας (178.000 άτομα) των νέων (15-24 ετών), όσο και της ανεργίας (359.000 άτομα) των ηλικιωμένων ατόμων (45-64 ετών). Επιπλέον, η συνέχιση αυτής της πολιτικής της εσωτερικής υποτίμησης θα συντηρήσει, μεταξύ των άλλων, την περιδίνηση της παραγωγής και της κοινωνικής καθίζησης της ελληνικής οικονομίας, με αποτέλεσμα, παρά τις πρωτοφανείς θυσίες για μία ανεπτυγμένη χώρα σε καιρό ειρήνης, να μην είναι ακόμη ορατά τα σημεία μίας διατηρήσιμης μακροχρόνιας ανάκαμψης. Αυτά τα στοιχεία της έκθεσης έρχονται σε φανερή αντίθεση με όσα επανειλημμένως ισχυρίζεται ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, που και οι δύο μαζί συνηγορούν στην συνέχιση της εν λόγω πολιτικής. Το έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο αγαθών και υπηρεσιών καθώς και το δημόσιο έλλειμμα βρίσκονται σε σημείο προσαρμογής, αναφέρει η έκθεση, πλην όμως αυτά επετεύχθησαν με μειωμένη απασχόληση, υψηλή ανεργία, αποεπένδυση, κοινωνική καθίζηση και επέκταση της φτώχειας σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού. Όπως αποδεικνύεται στην Έκθεση για την Ελληνική Οικονομία και την Απασχόληση του 2014, για να αποφύγει η ελληνική οικονομία τους αργόσυρτους ρυθμούς ανάκαμψης και με ό,τι αυτό αρνητικά συνεπάγεται για το επίπεδο των επενδύσεων, της ανεργίας, των εισοδημάτων, των δημόσιων και κοινωνικών δαπανών, κλπ είναι αναγκαία η επιστροφή των ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων καθώς και η βελτίωση των επιδόσεων του εξαγωγικού τομέα με την αναβάθμιση της διαρθρωτικής ανταγωνιστικότητας και της ανταγωνιστικότητας τιμής, ώστε η επίτευξη του ισοσκελισμένου εμπορικού ισοζυγίου αγαθών και υπηρεσιών να μην λειτουργεί ως φραγμός στην πορεία οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Όμως, για να συμβεί αυτό, αναφέρεται χαρακτηριστικά, απαιτείται ολόκληρη η μείωση (16%) του μοναδιαίου κόστους εργασίας να μεταβιβαστεί στις τιμές, δηλαδή να μετατραπεί σε μείωση των τιμών (15%) των εξαγωγών αγαθών και υπηρεσιών, προκειμένου οι επιδόσεις του εξωτερικού τομέα να επιτρέπουν την μεγέθυνση του ΑΕΠ χωρίς τη δημιουργία ενός ανεπιθύμητου εξωτερικού ελλείμματος. Μία τέτοια μεταβίβαση των μειώσεων του μοναδιαίου κόστους εργασίας στις τιμές σημαίνει σταθεροποίηση του μέσου περιθωρίου κέρδους στα επίπεδα του 2010. Σε αντίθετη περίπτωση, η ελληνική οικονομία θα βρίσκεται εγκλωβισμένη σε μία διαδικασία αργόσυρτης ανάπτυξης, υψηλής ανεργίας και διατήρησης του εισοδηματικού μεριδίου των μισθών στο ΑΕΠ στο σημερινό χαμηλό επίπεδό του ή ισοδύναμα διατήρησης του λόγου κερδών/μισθών σε ιστορικά υψηλό επίπεδο που υπερβαίνει μάλιστα το αντίστοιχο μέγεθος των άλλων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η κυβέρνηση, πάντως, παρά τα όσα αρνητικά αναφέρονται στην έκθεση, δεν φαίνεται σε καμία περίπτωση διατεθειμένη να αλλάξει στο παραμικρό την πολιτική της. Αυτό τουλάχιστον δείχνει με τους αλλεπάλληλους ισχυρισμούς περί του αντιθέτου, ότι ανάπτυξη υπάρχει ήδη και επενδύσεις έχουν ήδη γίνει. Απομένει να δούμε αν θα βγει αληθινή η πρόβλεψη για το μελλοντικό ελληνικό αδιέξοδο. Αν με λίγα λόγια, ο παράδεισος που τάζουν οι κυβερνώντες δεν είναι παρά ένας ακόμη εφιάλτης για την ελληνική οικονομία.