Ο άγνωστος Γιώργος Ν. Κουβελίδης
Πληροφορήθηκα απ τις φιλόξενες στήλες σου, ότι η αδελφότητα Κρητών Λέσβου, γιόρτασε και φέτος στη Μυτιλήνη, την επέτειο της ηρωικής μάχης της Κρήτης, το Σάββατο 9 Ιουνίου 2007. Τον πανηγυρικό λόγο εξεφώνησε ο κ. Μανώλης Γρηγοράκης και είμαι βέβαιος, χωρίς να τον έχω ακούσει, ότι απέδωσε το μεγαλείο της Κρητικής παλικαριάς, που συμμαχούσα με τα στρατιωτικά τμήματα των συμμάχων, με υποτυπώδη εξοπλισμό, έδωσε το πρώτο αξιόλογο και καίριο χτύπημα κατά του πανίσχυρου άξονα. Αποδεκάτισε τους πιο επίλεκτους αλεξιπτωτιστές του Χίτλερ, τη σιδερένια γροθιά του αιμοσταγούς δικτάτορα. Ανέβασε το ψηφοειδές φρόνημα των Ευρωπαίων συμμάχων, όταν μετά τον απεγνωσμένο αγώνα των οχυρών της Μακεδονίας και της Θράκης μας, ήλθε η ένδοξη αυτή μάχη της Κρήτης, για να διδάξει στους «Πουρκουάδες», πως όσο υπάρχει Ελληνική ψυχή το «Μολών λαβέ» θα επαναλαμβάνεται. Και τέλος άλλαξε τα σχέδια των Γερμανών και καθυστέρησε την κατά της Ρωσίας επίθεση, με επακόλουθο, όλα όσα υπέρ των συμμάχων μας συνέβησαν.
Με το γράμμα μου όμως τούτο, δεν έχω σκοπό να καλύψω τον ως άνω ομιλητή, γιατί δεν κατέχω όσα αυτός ξέρει. Όμως επειδή διάβασα ότι ο Γεν. Αστυνομικός Δ/ντής της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου κ. Βασίλειος Γατσάς αναφέρθηκε και άριστα έπραξε, στο ότι «Στη μάχη της Κρήτης έδωσε το δικό της παρόν η Αστυνομία, όταν νέα παλικάρια, που υπηρετούσαν στη Σχολή Χωροφυλακής Ρεθύμνου, θυσιάστηκαν για την ιδέα της πατρίδος», μου δίνεται η αφορμή να υπενθυμίσω ότι στη μάχη αυτή των μαχών, έλαβαν μέρος εθελοντικά και 284 Ευέλπιδες της 1ης τάξεως της Σχολής Ευελπίδων.
Οι νεοσσοί αυτοί, όπως τους αποκαλεί ο Στρατηγός Θρασύβουλος Τσακαλώτος στο βιβλίο του «Η μάχη των ολίγων», ενώ έλαβαν μετά την κατάρρευση του μετώπου, την εντολή του Διοικητού της Σχολής τους «Τους ζυγούς λύσατε», όχι μόνο δεν έλυσαν τους ζυγούς για να γυρίσουν στα σπιτάκια τους, κοντά στους γονείς τους, που τους περίμεναν με αγωνία, αλλά οργάνωσαν την κάθοδό τους στην Κρήτη, με μύριους κινδύνους, νηστικοί και σχεδόν άοπλοι.
Αναφέρει ο Στρατηγός Γεώργιος Μπερδέκλης στο βιβλίο του «Αναμνήσεις ενός Ευέλπιδος»: «Καμία σύγκριση δεν μπορεί κανείς να κάνει του δικούς μας οπλισμού και των πυρομαχικών, με τον οπλισμό και τα λοιπά μέσα που διέθεταν οι Γερμανοί Αλεξιπτωτιστές. Εκτός φυσικά από την αεροπορική υποστήριξη, που για μας ήταν ανύπαρκτη. Τα πυρομαχικά μας ήσαν ελάχιστα. Ομαδικά όπλα καμπύλης τροχιάς δεν είχαμε. Από τα όπλα ευθυτενούς τροχιάς, το μοναδικό πολυβόλο Σαιντ Ετιέν, που χρησιμοποιήθηκε και ως αντιαεροπορικό, αφού έριξε και το τελευταίο φυσίγγιό του, καταστράφηκε επί τόπου, κατόπιν διαταγής της Διοικήσεως. Από τα ολίγα οπλοπολυβόλα υποδ. 1915 που διαθέταμε, δεν λειτούργησαν όλα και τα πυρομαχικά τους ήσαν περιορισμένα. Είχαμε και 200 χειροβομβίδες. Ούτε δηλαδή μία για κάθε Εύελπι. Όσο για τα ατομικά μας τουφέκια τα παλαιά μάουζερ του 1897.», «Ιατροφαρμακευτική υποστήριξη καμία, ούτε καν ατομικούς επιδέσμους δεν είχαμε. Εκείνο που διαθέταμε σε υψηλό βαθμό ήταν το Ηθικό, σε συνδυασμό με την πρακτική κυρίως εκπαίδευσή μας σε αντικείμενα μαχητές, που είχαμε υποστεί επί ένα οχτάμηνο, ήτοι από τη 2α Οκτωβρίου 1940, που μπήκαμε στη Σχολή», «Ένας Γερμανικός Λόχος (τάγματος εφόδου) ενισχυμένος με μία Διμοιρία με πολυβόλα και όλμους κινήθηκε στις 10.00 η ώρα (της 20ης Μαΐου 1941) από την περιοχή του χωρίου Ροπανιανά προς δυσμάς, προς το Κολυμπάρι και πολύ σύντομα πήρε επαφή με τον 1ο Λόχο Ευελπίδων. Η εμπλοκή του Λόχου μας υπήρξε πλήρης και η Σχολή, σε λίγο, είχε τον πρώτο της Νεκρό στη Μάχη αυτή. Ήταν ο Εύελπις 1ης Ιατρούλης Νικόλαος. Αμέσως εμπλέκεται στη μάχη και ο 2ος Λόχος Ευελπίδων. Οι Γερμανοί έχοντες συντριπτική υπεροχή και με την υποστήριξη της Αεροπορίας τους, επιτίθενται μ όλα τα μέσα που διαθέτουν, κατά των θέσεών μας, τις οποίες κρατάμε με αυτοθυσία.
Κατά το μεσημέρι, στις 12:00 η ώρα σκοτώνεται και ο δεύτερος Εύελπις 1ης. Ήταν ο Γεώργιος Νικολάου Κουβελίδης και τραυματίζονται οι Ευέλπιδες 1ης Μιαούλης Ελ., Μουζάκης Α., Παπαδημητρίου Δ. και Σωτηρακόπουλος Χρήστος».
Ας μου επιτρέψουν όμως οι αγαπητοί αναγνώστες του «Δ» να κλείσω το γράμμα μου τούτο, με το εγκώμιο, με το μνημόσυνο και την απόδοση τιμής στο δικό μας, στο δεύτερο πεσόντα, στον Εύελπι 1ης Γεώργιο Ν. Κουβελίδη. Ο ήρωας αυτός, που θυσιάστηκε και έπεσε εθελοντικά, χωρίς κανένα ενδοιασμό, στη Μάχη της Κρήτης, παίρνοντας μαζί του μόνο 19 Μαΐους της ζωής του, είχε γεννηθεί την 8η Ιανουαρίου 1922 στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας. Τον Αύγουστο του ιδίου έτους, προτού συμπληρώσει ένα χρόνο ζωής, ξεφεύγει το θάνατο απ την τουρκική χατζάρα, που αποκεφάλιζε αδιακρίτως νεογνά βρέφη μέχρι και υπέργηρους Έλληνες, κατά τον «συνωστισμό» της παραλίας της Σμύρνης. Τον φέρνουν, στη φιλόξενη γη του Πολιχνίτου, οι γονείς του.
Εγκαθίστανται εδώ στον Πολιχνίτο, περνώντας κυριολεκτικά απ το θάνατο στη ζωή. Ο πανέξυπνος, φίλεργος, οικονομολόγος και αξιαγάπητος πατέρας του, ξεκινώντας απ το μηδέν, όπως όλοι οι κατατρεγμένοι πρόσφυγες της Μικράς Ασίας, ξαναστήνει απ το μηδέν το νοικοκυριό του. Ασχολείται, τα πρώτα χρόνια, με συστηματική καλλιέργεια καπνών, αλλά και με την εμπορία τους, δουλειά που ήξερε να κάνει καλά, γιατί την ασκούσε στο Αξάρι της Μ.Α. Ορθοποδεί και κατεβάζει στη Μυτιλήνη τον Γιώργο, για να τελειώσει άριστος μαθητής, το Πρακτικό Λύκειο και να μάθει άπταιστα τη Γαλλική γλώσσα. Απ το μαθητικό ημερολόγιό του, που έχω στα χέρια μου, μαθαίνω για τους καλούς φίλους, που είχε παρέα τότε στη Μυτιλήνη, κατά τα χρόνια 1937-1940. Μαθαίνω τις εξωσχολικές ασχολίες και τα προσωπικά του ενδιαφέροντα, που είναι αξιόλογα. Ξεχωρίζει σαν φίλους τον Μηχανουργό μετέπειτα Νίκο Βύρη. Τον αξέχαστο Αλέκο Πεσματζόγλου, τον Γιώργο Σφούνη, κάποιους Βάγια και Κρητικό (χωρίς τα μικρά τους ονόματα), τον συμμαθητή και συμμαχητή του στη μάχη της Κρήτης, που κατάγεται απ τη Βρίσα Κ. Ιατρέλλη, Γιώργο Νεράντζη, Περικλή Μαθιέλλη, κάποιον Καλαϊτζή, Σάββα Δρακούλη, Π. Διαμαντή, Π. Ψυλλάκη, Μ. Κωνσταντίνου, Δ. Χατζηγιώργη. Ακόμα αναφέρει, πολλές φορές με ονόματα και λεπτομέρειες, τα πρώτα νεανικά του ερωτικά σκιρτήματα, με κοριτσόπουλα της εποχής εκείνης. Είναι σαν όλα τα γυμνασιόπαιδα μέλος της ΕΟΝ και φαίνεται να το ευχαριστιέται. Κατοικεί στο Συνοικισμό της Μυτιλήνης, κοντά στο καφενείο του Ζώτα και αργότερα σ ένα σπίτι επί της Θεοκρίτου 15, πιο πέρα απ τον Πλάτανο της Λαγκάδας. Αναφέρει τακτικά και με πολύ σεβασμό το όνομα του καθηγητή του, του μεγάλου Δασκάλου Αρχοντίδη, καθώς και του καθηγητή των Γαλλικών Πετρίδη. Τελειώνει με άριστα το Σχολείο του και ενώ οι γονείς του τον εκλιπαρούν να σπουδάσει δάσκαλος ή γιατρός, ο ίδιος έχει πάρει την ηρωική του απόφαση. «Θα δώσω στη Σχολή Ευελπίδων εξετάσεις» λέγει στη μάνα του «Και αν δεν πετύχω, θα καταταγώ στο Στρατό εθελοντής».
Και όλα αυτά το καλοκαίρι του 1940, όταν τελειώνοντας το Λύκειο έχει αρχίσει ο πόλεμος στην Ευρώπη. Στις 2 Οκτωβρίου 1940 εισέρχεται επιτυχών, μεταξύ των πρώτων στη Σχολή Ευελπίδων. Τον ίδιο μήνα στις 28, κηρύσσεται ο πόλεμος της Ιταλίας κατά της Ελλάδας. Τον Απρίλη του επόμενου έτους 1941, οι Γερμανοί αφού παίρνουν τα πρώτα Ελληνικά μαθήματα στα οχυρά, αλλά και στις ατέλειωτες κρούσεις των αντιστασιακών μας οργανώσεων, εδραιώνουν την κατοχή τους στη χώρα μας και στοχεύουν να κατακτήσουν την Κρήτη, δημιουργώντας προγεφύρωμα προς Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική. Εκεί ο ήρωάς μας Γεώργιος Ν. Κουβελίδης, θα θυσιαστεί ως πρόμαχος της ελευθερίας.
Θα κλείσω το γραφτό μου τούτο, με τα λόγια του ίδιου του παλικαριού, που αντιγράφω απ το ημερολόγιό του. Είναι τα τελευταία του λόγια. Το κύκνειο άσμα του, θα έλεγε κανείς. Απ εκεί και πέρα τα φύλλα του τετραδίου είναι δυστυχώς λευκά.
Φθινόπωρο 1939 (Αρχή Σχολ. έτους 1939-1940, που είναι το έτος της αποφοίτησής του απ το Λύκειο).
«Έχω αγοράσει απ το πρώτο εξάμηνο ένα βιβλίο αλγεβρικών ασκήσεων Πούντζα, απ το οποίο διαβάζω. Ο φετινός βαθμός του ενδεικτικού μου (Πέμπτη προς έκτη τάξη) είναι 18 7/13 .
Τα καπνά μας τέλειωσαν. Είναι αρκετά καλά φέτος, αλλά δεν ξέρω τι πούληση θα χουν. Αλήθεια κόντεψα να ξεχάσω ν αναφέρω τα πιο επίκαιρα γεγονότα. Τώρα τις τελευταίες μέρες, ο αέρας «μυρίζει μπαρούτι». Αν και δεν κάθομαι ν ακούσω στο ράδιο του χωριού τίποτα, εντούτοις μαθαίνω πολλά και διάφορα. Η Γερμανία πολεμά με την Πολωνία. Για να μην τα πολυλογώ, όλα τα κράτη είναι ανάστατα και πολλά όπως η Γαλλία, η Αγγλία κ.ά. έχουν κάνει γενική επιστράτευση. Κατά τους καλώς πληροφορημένους του χωριού, δεν θα αργήσει και η Ελλάς να κάνει το ίδιο».

Στρατής Π. Πάντας
Πολιχνίτος