Συνέντευξη της συγγραφέως Άννας Γαλανού στον Φίλιππο Ζάχαρη

Με την δύναμη της φαντασίας, με την ελπίδα πως η κρίση βγάζει σιγά - σιγά στην επιφάνεια ουσιαστικές αξίες και με την μαχητικότητα που πρέπει να είναι βασικό συστατικό στοιχείο για κάποιον/α που θέλει να βγάλει προς τα έξω τον ψυχικό του/της κόσμο, η συγγραφέας Άννα Γαλανού αντιστέκεται στην μοιρολατρία, το «δήθεν» και το «φαίνεσθαι», θεωρώντας πως σημασία δεν έχει το αποτέλεσμα, παρά ο αγώνας και ο ανήφορος. Η συγγραφέας, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Πεζά Ηρακλείου Κρήτης, η οποία βραβεύτηκε για το διήγημα «Με αντίπαλο τη ζωή», για το θεατρικό έργο «Το τέλος μιας κωμωδίας», για το ποίημα «Άδειος κόσμος», έχοντας παράλληλα στο ενεργητικό της και δύο σημαντικές διακρίσεις για τη μελέτη της στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη, απαντά για όλα τα σημαντικά ζητήματα που αφορούν την λογοτεχνία και την ποίηση, αλλά πάνω απ' όλα την ίδια την ζωή.  

-Πώς κρίνετε σήμερα την κατάσταση στην ελληνική λογοτεχνία και ποίηση;

Παρά τις δυσκολίες και τα πολλά οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα, πιστεύω πως οι Έλληνες λογοτέχνες, στην πλειονότητά τους, αντιστέκονται. Η κατάσταση στην Ελληνική λογοτεχνία είναι πολύ καλή. Εκδίδονται αξιολογότατα βιβλία, υπάρχει πλουραλισμός και ποικιλία θεμάτων που αγκαλιάζουν όλο το αναγνωστικό κοινό.

-Ποια είναι η πηγή έμπνευσής σας όταν γράφετε ένα μυθιστόρημα; Πόσο σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η φαντασία σε μια εποχή που κατά τα φαινόμενα την στερείται;

Τα καλά βιβλία, γράφονταν πάντα σε δύσκολους καιρούς, τότε που ο συγγραφέας ψάχνει διεξόδους να εκφραστεί. Εμπνέομαι από μορφές ανθρώπων που συναντώ τυχαία στο δρόμο ή αλλού, αλλά τις περισσότερες φορές η έμπνευσή μου είναι υποκινούμενη από έντονα συναισθήματα που βιώνω κατά περιόδους. Ο καμβάς σ' όλα μου σχεδόν τα βιβλία είναι γεγονότα σε συγκεκριμένες εποχές, που άφησαν έντονα τα σημάδια τους. Η φαντασία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην συγγραφή των βιβλίων μου. Προσπαθώ να συνδέω αρμονικά την μυθοπλασία με τα γεγονότα που ανέφερα προηγουμένως.

-Μιλήστε μας για το νέο σας βιβλίο «Εκδίκηση», το δεύτερο βιβλίο της τριλογίας «Οι Δρόμοι της Καταιγίδας».

Και τα τρία βιβλία έχουν χρονική συνέχεια, το ένα ακολουθεί το άλλο. Η τριλογία ξεκινά το 1530 και ολοκληρώνεται με το τέλος του 16ου αιώνα. Η Εκδίκηση, έχει σαν αφετηρία το λιμάνι των Χανίων εκείνης της περιόδου, την Νοτιοδυτική Κρήτη, Ελαφονήσι Γαύδο και την Μπαρμπαριά. Περιγράφει τη ζωή των πειρατών που λυμαίνονταν τα συγκεκριμένα μέρη, τα ρεσάλτα, αλλά και την καθημερινότητά τους. Παράλληλα ταξιδεύει στην Βενετία, όπου μπαίνει στα πολυτελή παλάτια των ευγενών καταγράφοντας ένα διαφορετικό τρόπο ζωής από εκείνον που γνωρίζουμε. Ο Ιωάννης, ο γιός της Ρούσσας και δευτεροπρόσωπα η κόρη της η Αριάδνη, κρατούν τους κεντρικούς ρόλους των ηρώων.

-Τι είναι αυτό που σας κάνει αισιόδοξη στην σημερινή κατάσταση; Πόσο σας επηρεάζει η απομάκρυνση και η αλλοτρίωση στις σχέσεις των ανθρώπων; Υπάρχουν ακόμη οάσεις ανθρωπιάς και επικοινωνίας;

Πιστεύω ότι σαν λαός έχουμε βιώσει πολύ χειρότερες καταστάσεις από την σημερινή. Πολέμους, φτώχεια, προσφυγιά, κατακτητές, εμφύλιο, μετανάστευση. Θεωρώ ότι η αλλοτρίωση που αναφέρεστε είναι παροδικό φαινόμενο και ότι η κρίση βγάζει σιγά σιγά στην επιφάνεια ουσιαστικές αξίες που είχαν ποδοπατηθεί από ένα λαμπερό αλλά κενό star system που προσπάθησε, θεωρώ αναποτελεσματικά, να διαβρώσει την Ελληνική κοινωνία και οικογένεια. Εδώ και αρκετά χρόνια, ταξιδεύω με τα βιβλία μου σε όλες τις Ελληνικές πόλεις. Χαίρομαι που βλέπω, ότι σαν λαός, αντιστεκόμαστε σθεναρά και ότι οι αξίες μας παραμένουν ζωντανή εστία αισιοδοξίας για τις μελλοντικές γενιές.

-Έχετε βραβευτεί, για διηγήματα, ως θεατρική συγγραφέας, αλλά πάνω απ' όλα έχετε λάβει και δύο σημαντικές διακρίσεις για τη μελέτη σας στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη. Πόσο επίκαιρος σας φαίνεται σήμερα;

Μελετώ τον μεγάλο στοχαστή, φιλόσοφο και λογοτέχνη Νίκο Καζαντζάκη 35 χρόνια. Είναι πάντα επίκαιρος και διαχρονικός. Κάθε φορά που τελειώνω ένα βιβλίο του, σκέφτομαι ότι θα μπορούσε να το είχε γράψει για το σήμερα. Ήταν τόσο διορατικός, τόσο μπροστά από την εποχή του. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των ηρώων σε όλα τα βιβλία του, είναι ένας διαρκής αγώνας κόντρα στην καθεστηκυία τάξη. Οι ήρωές του παλεύουν με κύματα και καταιγίδες, που άλλοτε τα ξεπερνούν κι άλλοτε όχι. Σημασία, όμως, δεν έχει το αποτέλεσμα, μα ο αγώνας, ο ανήφορος. Οι ήρωές του μάχονται μέχρι τέλους ενάντια σε οργανωμένες ομάδες σκοταδισμού και σε σέχτες που υψώνουν τείχη στην γνώση και στην αφύπνιση του νου. Πόσο πιο επίκαιρος από την σκληρή πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα;

-Η μοιρολατρία έχει άραγε, θέση στην ζωή μας; Από πού πρέπει να αντλεί κανείς δύναμη για να ανταπεξέλθει στην κρίση αξιών που συνοδεύει την οικονομική κρίση στην χώρα μας;

Όχι δεν είμαι μοιρολάτρης, είμαι το ακριβώς αντίθετο. Μου αρέσει να μάχομαι και να διεκδικώ αυτό που πιστεύω ότι αξίζει να έχω. Νιώθω οίκτο για τους ανθρώπους που δέχονται μοιρολατρικά αυτό που άλλοι αποφασίζουν γι' αυτούς. Η ζωή είναι ένας αγώνας, όσοι επαναπαύονται ή αφήνουν άλλους να μιλούν εξ ονόματός τους, είναι καταδικασμένοι σε αργό θάνατο. Αντλώ δύναμη από την ψυχή μου, ανεξάντλητο πιθάρι ορμής.

-Πέστε μας με δύο λόγια για τι θα θέλατε να υπάρχει και τι να εκλείψει σε αυτό τον ιδιαίτερο από πλευράς συμπεριφοράς σημερινό κόσμο. Τι κυριαρχεί και τι λείπει από την ανθρώπινη επικοινωνία;

Θα ήθελα η δικαιοσύνη να είναι ισομερής και ανεπηρέαστη. Δυστυχώς, δεν είναι και πολλές φορές αναγκαζόμαστε να αποδεικνύουμε τα αυτονόητα. Θα ήθελα να εκλείψει ο ρατσισμός, με ενοχλεί πολύ σαν άτομο. Κοινωνικός και φυλετικός. Υποβιβάζει και καταρρακώνει το πνεύμα μας, θολώνει την σκέψη μας, παραμορφώνει τα γεγονότα. Θεωρώ ότι σε πολλούς τομείς κυριαρχεί το «δήθεν» και το «φαίνεσθαι», κούφια πράγματα με κοντά ποδάρια και ημερομηνία λήξης. Γι' αυτό και δεν τα φοβάμαι. Από την ανθρώπινη επικοινωνία λείπει η ειλικρίνεια και οι καθαρές εξηγήσεις. Δεν μπορούμε να είμαστε καλοί με όλους, ούτε να μας αγαπάνε όλοι.

-Πιστεύετε πως η Ελλάδα σήμερα σε σχέση με το χθες έχει απολέσει ή διατηρεί ακέραια την συμβολή της στην παγκόσμια λογοτεχνία και ποίηση;

Οι Έλληνες συγγραφείς μεταφράζονται δύσκολα σε άλλες γλώσσες, οι ξένοι οίκοι προβάλλουν χίλια δυο προσκόμματα. Μικρή αγορά η Ελλάδα, δύσκολη γλώσσα τα ελληνικά, άγνωστοι οι Έλληνες συγγραφείς, μακριά το Χόλυγουντ... και άλλα τέτοια. Αλλά και τα βιβλία που μεταφράζονται, με εξαίρεση τον Καζαντζάκη, τον Ελύτη και λιγότερο τον Καβάφη, πολύ δύσκολα βρίσκουν αγοραστές εκτός Ελλάδας. Οι άλλοι λαοί δεν γνωρίζουν τους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς. Δυστυχώς γι' αυτούς. Οι Έλληνες λογοτέχνες δεν ακολουθούν την μανιέρα που βλέπουμε να κατακλύζει την παγκόσμια αγορά συνήθως με το ίδιο θέμα. Ψυχολογικά θρίλερ και σίριαλ κίλερ. Πόσο πια;

-Πώς βλέπετε το συγγραφικό σας έργο στο μέλλον; Ποια σκέφτεστε πως μπορεί να  είναι η επόμενη κίνησή σας;

Δεν κάνω ποτέ μακρόπνοα σχέδια. Πριν λίγες μέρες παρέδωσα στην Διόπτρα, το τρίτο και τελευταίο βιβλίο της τριλογίας. Θα εκδοθεί την άνοιξη. Αυτό ξέρω προς το παρόν. Ξεκουράζομαι σκαρώνοντας δίστιχα και μαντινάδες ή ακούγοντας μουσική και παράλληλα βλέπω φίλους. Εκείνο που σκέφτομαι είναι ότι διάφορες ιστορικές περίοδοι με ελκύουν πολύ. Ίσως στο μέλλον γράψω για κάποια απ' αυτές.

** Η Άννα Γαλανού γράφει μυθιστορήματα, διηγήματα, ποίηση, παραμύθια. Από τις Εκδόσεις «Ωκεανίδα» εκδόθηκαν παλαιότερα τα: «Οι τρεις φωτιές (2013)», «Το παράπονό μου μια κραυγή (2012)», «Αντιμέτωποι με το χθες (2011)».

Από τις Εκδόσεις «Διόπτρα» κυκλοφορούν σήμερα τα εξής: «Όταν φεύγουν τα σύννεφα» (2016), «Σμαράγδι στη βροχή» (2015), «Τότε που τραγουδούσαν οι θεοί (2014)» και τρία παραμύθια από την παιδική σειρά «Λόκο», «Η θυσία (2017), και «η εκδίκηση 2017)