Δεν είναι μόνο ότι πρέπει να αλλάξει η κοινωνία στο σύνολό της, αλλά η νοοτροπία να κατευθυνθεί σε άλλες οδούς, όπου με την βοήθεια εννοιών όπως αλληλεγγύη, κατανόηση και κοινή αντιμετώπιση των προβλημάτων, οι πολίτες θα μπορούν να βρουν τις αναγκαίες λύσεις, για να άρουν τα αδιέξοδα στην επικοινωνία.

Τα ανεκτά όρια έχουν προ πολλού ξεπεραστεί και τα δεδομένα έχουν αλλάξει σε τέτοιο βαθμό, που δεν μπορεί κανείς πια να θεωρήσει πως μπορεί να βρει με μιας τις ευκαιρίες για να απαγκιστρωθεί από τις πολλές ελλείψεις που έχουν στομώσει την ζωή και εγκλωβίσει τον αυθορμητισμό.

Λες και μια πελώρια φυλακή που περιορίζει την δυνατότητα εξεύρεσης διεξόδων διαφυγής, αυτού του είδους η καταδυνάστευση οδηγεί τον καθένα στο να πάψει να ονειρεύεται, πολύ δε περισσότερο να κάνει σχέδια για μια άλλη ζωή, μακράν των τωρινών αγκυλώσεων.

Με δεδομένες λοιπόν, αυτές τις υπάρχουσες συνθήκες, τα πράγματα δεν μπορούν να οδηγήσουν σε κάποιου τύπου αλλαγή και μάλλον συντηρούν μια απόλυτα νοσηρή κατάσταση, όπου η ενασχόληση με την κάθε ποταπότητα αναδεικνύεται σε μέγιστο ενδιαφέρον της καθημερινότητας.

Πόσο, όμως, θα αντέξει ακόμη ο καθένας να καταναλώνει την κάθε ιδιαιτερότητα της πολιτιστικής βιομηχανίας που του σερβίρουν τα κατευθυνόμενα ΜΜΕ, παραγεμίζοντας τον χρόνο του με εικονική ψυχαγωγία και τεχνητή ευαρέσκεια; Πόσο μπορεί ο πολίτης να ανεχθεί ακόμη να τον εμπαίζουν στο όνομα της κομφορμιστικής ζωής και των επίπλαστων ανθρώπινων σχέσεων;

Η πολιτική έχει πάψει προ πολλού να τον συγκινεί και αυτό όχι τόσο από λόγους απόρριψης της άσκησής της, όσο λόγω της υπόδειξης των επιχειρηματικών συμφερόντων που έχουν κάθε συμφέρον να καναλιζάρουν την ζωή. Η λογική της ενσωματωμένης αχρήστευσης, από την άλλη, που ισχύει όχι μόνο για τα υλικά αγαθά, αλλά τις ιδέες και απόψεις για το κάθε τι, η αναγωγή του εφήμερου σε κανόνα που αποδυναμώνει την ισχύ της σκέψης, απομακρύνοντας άρδην την Παιδεία από τους εφικτούς στόχους μιας ελεύθερης κοινωνίας, προκαλούν την στατική εγκόλπωση περιττών ιδεών για μια τυποποιημένη ζωή, με καθορισμένα όρια και δυνατότητες.

Και ενώ όλα αυτά τα βλέπουν καθαρά οι πολίτες, ενώ αυτή η ασφυκτική πίεση επιδεινώνει τις ανθρώπινες σχέσεις, δεν γίνεται το παραμικρό βήμα -πέρα από κάποιες χλιαρές διαμαρτυρίες για τόνωση της αυτοπεποίθησης, όχι για να τα βγάλει κανείς επιτυχώς πέρα με τις ανταγωνιστικές διαδικασίες, αλλά για να ενώσει τις δυνάμεις του ο ένας με τον άλλον, σε μια πορεία προς το διαφορετικό, προς έναν κόσμο που είναι δυνατή η επικοινωνία και η κοινή πόρευση.

Θαρρείς πως οι διαφημίσεις και τα βίντεο κλιπ έκλεισαν οριστικά τα στόματα, λες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μονοπώλησαν τις λέξεις φασόν για αμφιμονοσήμαντη επιβράβευση, το όλο θέαμα είναι αρκούντως αποκαρδιωτικό γιατί λείπει η φαντασία στο ενσωματωμένο θεαματικό που καταδυναστεύει την καθημερινότητα.  

Και αναρωτιέται κανείς, στον λίγο ελεύθερο χρόνο που του απομένει: «Για πού βαδίζουμε;». Απάντηση δεν υπάρχει, ούτε θα μπορούσε κάποιος να μαντέψει τον μυστικό δρόμο. Απ' όσα βλέπει, πάντως και μπορεί να διακρίνει, ξεχωρίζει μια πυκνή ομίχλη στο βάθος της πορείας. Η βάδιση στα τυφλά, θέλω να πω, δεν μπορεί με κανένα τρόπο να αποκρυφτεί.

Πρέπει λοιπόν, να αλλάξει ο κόσμος, όχι τόσο γιατί δεν ψυχαγωγείται, αλλά επειδή ακριβώς συνεχίζει να στερείται κυρίαρχης Παιδείας και στοιχειώδους μόρφωσης. Δεν είναι ο σκοπός της ζωής να μαθαίνει κανείς απλά για να καταναλώνει αμάσητη την λεκτική τροφή. Πρέπει να μπορεί να χωνεύει τις λέξεις και τις φράσεις και να τις μετατρέπει σε κατανοητές έννοιες. Πρέπει να χρησιμοποιεί την γλώσσα ως εργαλείο κοινωνικοποίησης, αφού πρώτα έχει δημιουργήσει τις βάσεις για μια κοινωνία με κανόνες μεν, ελεύθερης συνεργασίας δε.

Αυτό τον κόσμο θα πρέπει να έχει κανείς υπόψιν του σαν χάνεται στο τραγούδι των Σειρήνων που δελεάζουν προκλητικά για τον κόσμο της επιφάνειας, καμουφλάροντας κατάλληλα τον σκοπό που ήρθαμε όλοι μας στην ζωή. Τον λόγο που αναπνέουμε και αφουγκραζόμαστε έννοιες, χωρίς να υπάρχει κανένα όριο στην σκέψη που βαθαίνει το επικοινωνιακό ρήγμα.