Οι ωκεανοί βρίσκονται υπό σοβαρή πίεση και η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει την κατάσταση. Η ειδική έκθεση της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC) σχετικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στους ωκεανούς και την κρυόσφαιρα που εκδόθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2019 κατέστησε σαφές ότι οι ωκεανοί μπορούν να παραμείνουν υγιείς μόνον εάν περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη στους 1,5 °C.

Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένη πια την κλιματική αλλαγή, η ΕΕ θα ανακοινώνει 22 νέες δεσμεύσεις στο πλαίσιο της διάσκεψης «Our Ocean» (ο Ωκεανός μας) του 2019, η οποία επρόκειτο να  πραγματοποιηθεί στο Όσλο της Νορβηγίας στις 23-24 Οκτωβρίου 2019, με απώτερο στόχο την καλύτερη διακυβέρνηση των ωκεανών.

Η ΕΕ έχει αναλάβει 77 δεσμεύσεις από την έναρξη των διασκέψεων «Our Ocean» το 2014. Σχεδόν το 80% όλων των δεσμεύσεων της ΕΕ έχει ολοκληρωθεί ή θα έχει σύντομα ολοκληρωθεί, συμπεριλαμβανομένου του 50 % εκείνων που ανακοινώθηκαν το προηγούμενο έτος μόνο.

Επιπλέον, η ΕΕ εγκαινιάζει το «The Ocean Tracker» (Παρακολούθηση των ωκεανών), έναν διαδραστικό χάρτη για την παρακολούθηση των δεσμεύσεων ύψους άνω των 10 δισ. ευρώ που έχουν ήδη αναλάβει κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και ΜΚΟ.

Ο χάρτης αυτός, ο οποίος αποτελεί δέσμευση που αναλήφθηκε το 2017, όταν η ΕΕ φιλοξένησε τη διάσκεψη «Our Ocean» στη Μάλτα, θα διασφαλίσει ότι η πρόοδος σε σχέση με όλες τις δεσμεύσεις είναι εμφανής.

Η διάσκεψη «Our Ocean» πραγματοποιείται κάθε χρόνο και στο πλαίσιό της αναλαμβάνονται συγκεκριμένες δεσμεύσεις από κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και μη κυβερνητικές οργανώσεις. Στις προηγούμενες διασκέψεις, που διοργανώθηκαν από τις κυβερνήσεις των χωρών της Ινδονησίας (2018), της ΕΕ (2017), των Ηνωμένων Πολιτειών (2014, 2016) και της Χιλής (2015) αναλήφθηκε ευρύ φάσμα δεσμεύσεων ύψους δισεκατομμυρίων ευρώ.

Οι προαναφερόμενες  δεσμεύσεις αποτελούν σημαντικές ενέργειες για την ενίσχυση της διακυβέρνησης των ωκεανών, ιδίως όσον αφορά την επίτευξη των στόχων της ατζέντας του 2030 για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

22 νέες δεσμεύσεις για τη διάσκεψη «Our Ocean» ύψους σχεδόν 540 εκατ. ευρώ

Οι 22 δεσμεύσεις της ΕΕ περιλαμβάνουν συγκεκριμένες και στοχευμένες δράσεις, με συνολικό προϋπολογισμό σχεδόν 540 εκατ. ευρώ, για την αντιμετώπιση βασικών θαλάσσιων προκλήσεων, όπως ο αντίκτυπος της κλιματικής αλλαγής, η βελτίωση της βάσης γνώσεων που διαθέτουμε, η προώθηση της καινοτομίας και της ανάπτυξης της βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας εντός και εκτός Ευρώπης.

-          Στήριξη της ωκεάνιας έρευνας: Στο πλαίσιο του προγράμματος έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ «Ορίζων 2020», θα διατεθούν 250 εκατ. ευρώ για τη βελτίωση της κατανόησής μας και την προώθηση νέων τεχνολογιών σχετικά με τη βιώσιμη αλιεία, την αντιμετώπιση της θαλάσσιας ρύπανσης, την απαλλαγή της ναυτιλίας από ανθρακούχες εκπομπές και την προώθηση της γαλάζιας ανανεώσιμης ενέργειας.

-          Καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης: Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συμβάλει επίσης στην καταπολέμηση της θαλάσσιας ρύπανσης με την προώθηση της «πράσινης ναυτιλίας». Τα πλοία που μειώνουν την ποσότητα των αποβλήτων που παράγουν ή χειρίζονται τα απόβλητά τους με άλλο βιώσιμο τρόπο, θα ανταμείβονται για τις προσπάθειες αυτές μέσω της μείωσης των τελών αποβλήτων που πρέπει να καταβάλλουν, όταν καταπλέουν σε λιμένα της ΕΕ.

-          Ενίσχυση της γαλάζιας οικονομίας και της καινοτομίας: περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για να προωθηθεί η περαιτέρω ανάπτυξη της βιώσιμης γαλάζιας οικονομίας στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο της προαναφερόμενης ενίσχυσης προβλέπονται επενδύσεις σε εταιρείες που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας και στη διατήρηση του οικοσυστήματος.

-          Συνένωση δυνάμεων σε όλο τον κόσμο για περισσότερα αποτελέσματα: Τα μέτρα που λαμβάνονται στην Ένωση για μια βιώσιμη γαλάζια οικονομία και για καλύτερη διακυβέρνηση των ωκεανών συνοδεύονται από την προώθησή τους στο εξωτερικό. Στη διάσκεψη «Our Ocean», η ΕΕ θα υπογράψει νέο πρόγραμμα εταιρικής σχέσης για την παροχή 40 εκατ. ευρώ για τη στήριξη των αξιακών αλυσίδων της βιώσιμης αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας στις χώρες της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (χώρες ΑΚΕ).

-          Κατανόηση της κλιματικής αλλαγής και προσαρμογή σε αυτήν:12,8 εκατ. ευρώ θα διατεθούν στο πρόγραμμα Copernicus για την παρακολούθηση των θαλάσσιων πάγων και του κλίματος της κρυόσφαιρας για την καλύτερη κατανόηση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην Αρκτική και την Ανταρκτική. Επιπλέον, η ΕΕ θα διαθέσει 9,9 εκατ. ευρώ στην Κοινή πρωτοβουλία στον Ειρηνικό για τη βιοποικιλότητα, την κλιματική αλλαγή και την ανθεκτικότητα, την οποία δρομολόγησε η Γαλλία για να αυξηθούν οι ικανότητες προσαρμογής 19 χωρών και εδαφών του Ειρηνικού στον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής και των λοιπών παραγόντων πίεσης και για να προστατευθεί και να ενισχυθεί η βιοποικιλότητα.