Οι ευθύνες δεν ανήκουν μόνο στους πολιτικούς, αλλά και σε αυτούς που τους επιλέγουν. Σε αυτή τη φράση βρίσκεται η πεμπτουσία του πολιτικοοικονομικού παιχνιδιού, δηλ. κατά πόσο και μέχρι πόσο αυτό θα εκτυλίσσεται, καθώς όλοι όσοι επιλέγουν την διαιώνισή του συνεχίζουν να τρέφουν αυταπάτες περί ικανοποίησης των αιτημάτων τους από αυτούς ακριβώς τους πολιτικούς που δεν νοιάστηκαν, ούτε νοιάζονται για το κατάντημα της χώρας, καθώς η δουλειά τους είναι αυτή, να υπόσχονται χωρίς δέσμευση για υλοποίηση.

Οι πιθανότητες ικανοποίησης των αναγκών είναι από ελάχιστες έως μηδαμινές, παρόλα αυτά σπεύδουν οι πολίτες να θυμίσουν στους εαυτούς τους ότι θα είναι και πάλι συνεπείς στην άσκηση του δικαιώματος ψήφου που θα διορίζει για τέσσερα χρόνια τον κάθε φιλόδοξο πολιτικό. Το δυστύχημα είναι πως όλοι πιστεύουν πως δεν μπορεί να γίνει τίποτε άλλο, πως μοιραία κάποιος πρέπει να εκλεγεί για να κυβερνήσει την χώρα. Τις διαμαρτυρίες για την διακυβέρνηση του τόπου τις αφήνουν για μετά, όταν αρχίσει το παραστράτημα και οι ανασχηματισμοί θα προσπαθούν να διορθώσουν την άσχημη εικόνα. Σκεφθείτε κάτι: ανασχηματισμός και όχι ανάκληση, αλλαγή θέσης και όχι χρονική αντικατάσταση. Και ο λαός πού είναι σε όλα αυτά;

Ποιος αλήθεια, κρίνει τον κάθε ανασχηματισμό πέραν του εκάστοτε κυβερνώντος κόμματος και δη του αρχηγού του; Ποια η δημοκρατία σε αυτό; Δηλαδή, παίρνουμε την ψήφο για τέσσερα χρόνια και αλωνίζουμε στο μεσοδιάστημα. Όμως, η απάντηση έρχεται από κάθε πλευρά: Πολιτικός σημαίνει επαγγελματίας που δικαιούται και μεταγραφής και διατήρησης της θέσης του με τον παχυλό μισθό. Και το λυπηρό είναι ότι οι πολίτες το ανέχονται αυτό, χωρίς την παραμικρή αντίσταση.

«Κάποιος πρέπει να κυβερνά», επαναλαμβάνουν με στόμφο. Αυτός ο κάποιος, όμως, βγάζει χρήματα στις πλάτες τους και με τις ευλογίες τους αποφασίζει για την τύχη τους. Πότε, ποιος και ποιοι θα αλλάξουν πόστο, αυτό το αποφασίζει η κεντρική επιτροπή του κόμματος ή το υπουργικό συμβούλιο. Επαγγελματίες όλοι, λοιπόν, αυτοί ξέρουν τον σχεδιασμό του μέλλοντος. Εσείς απλά καλείστε να εγκρίνετε το πρόγραμμά τους, χωρίς να συμμετέχετε ενεργά στην όλη διαδικασία.

Αν αυτού του τύπου η κοινοβουλευτική ολιγαρχία γιατί περί δημοκρατίας ουδείς λόγος κατορθώνει και επιβιώνει επί δεκαετίες, αυτό οφείλεται στην καλλιέργεια της λογικής της αφθονίας και του καταναλωτισμού. Με λίγα λόγια, περισσότερα αγαθά, ευκολία, περιορισμός του ελεύθερου χρόνου, και κυνήγι του χρήματος που σπαταλιέται σε ανούσιες ενασχολήσεις.

Σεξισμός, διαφήμιση, πλουτισμός, μόδα και στυλ καθορίζουν τον τρόπο ζωής, μειώνοντας στο ελάχιστο τις αξίες, την γνώση και πάνω απ' όλα την Παιδεία. Ο κόσμος παύει να έχει απαιτήσεις και αυτό που περιμένει εναγωνίως είναι το καινούργιο μοντέλο κινητού.

Σκανάροντας τον κόσμο, ανακαλύπτεις πόσο ξένοι είναι όλοι μεταξύ τους. Εμβαθύνοντας τις καθημερινές συνήθειες, δεν ανακαλύπτεις παρά μία μόνιμη υπερκινητικότητα για την διαιώνιση του τωρινού μοντέλου κυριαρχίας, λες και υπάρχουν ακόμη μυστικά στα υλικά αγαθά, λες και μαθαίνεις κάτι διαφορετικό αν η ταχύτητα στο ιντερνέτ πολλαπλασιάζεται. Αλήθεια, για να δώσεις λογαριασμό σε ποιον και γιατί; Λόγον διδόναι, που έλεγαν και οι αρχαίοι. Ποιοι είναι αυτοί που ορίζουν την ταχύτητα επικοινωνίας; Και δεν μιλώ για την ποιότητα, που σε κάθε περίπτωση χρειάζεται. Αναφέρομαι απλά στον τρελό αγώνα δρόμου για το καινούργιο. Και όλα αυτά με την κατάκτηση της φύσης και την κατασπατάληση των φυσικών πόρων, με τα γνωστά αποτελέσματα.

Οι ευθύνες λοιπόν, στους πολίτες που ανέχονται και συντηρούν την εν λόγω κατάσταση. Σε όλους αυτούς που φωνάζουν για παραβιάσεις των δικαιωμάτων, όταν έχουν από πριν δώσει σε μια μειοψηφία το δικαίωμα να κυβερνά και να πλουτίζει ασυστόλως. Όταν δεν τους νοιάζει καν πως μέσα σε τέσσερα χρόνια ο κάθε πολιτικός μπορεί να κάνει μεγάλη περιουσία από τα έσοδά του. Όταν με λίγα λόγια, μια χούφτα ανθρώπων μαθαίνει από παλιά την πλειοψηφία των πολιτών να υποκύπτει σε πιέσεις και εκβιασμούς. Και η ανταμοιβή να μην έρχεται ποτέ, καθώς τα υλικά αγαθά πάντα αντικαθίστανται και δεν είναι προσιτά στην μάζα.