Οι αγνοούμενοι από πολέμους, εμφύλιες συρράξεις αλλά και συγκρούσεις των προηγούμενων δεκαετιών έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, με την τύχη πολλών από αυτούς να είναι άγνωστη και τους οικείους τους να τους αναζητούν εναγωνίως παρά το πέρασμα των χρόνων.

Οι εξαφανίσεις και οι αριθμοί των αγνουμένων εξακολουθούν να καταγράφουν αριθμούς - ρεκόρ, με δεδομένο ότι πολλές από αυτές τις εξαφανίσεις δεν έχουν να κάνουν μόνο με την σημερινή γιγάντια αναγκαστική μετανάστευση λόγω των πολεμικών μετώπων, αλλά και με ξεχασμένους πολέμους 40 και 50 χρόνων που προκάλεσαν κύματα προσφύγων και μεταναστών, πολλοί από τους οποίους δεν άφησαν πίσω τους ίχνη.

Τα τελευταία χρόνια πάντως, οι αγνοούμενοι πολλαπλασιάστηκαν. Μόνο το 2018, ο Ερυθρός Σταυρός κατέγραψε παγκοσμίως 139.000 αγνοούμενους, ανάμεσά τους πολλές γυναίκες και παιδιά. Τα στοιχεία του Ερυθρού Σταυρού αναφέρονται μόνο στους αγνοούμενους που έχουν δηλωθεί σε αυτόν από τους συγγενείς τους και επομένως, απηχούν μόνο ένα πολύ μικρό μέρος της παγκόσμιας τραγωδίας των αγνοουμένων. Ωστόσο, αυτά αρκούν, για να καταδείξουν πως την τελευταία τριετία ο ρυθμός αύξησης των εξαφανίσεων έχει διπλασιαστεί. 

Και ενώ στο μεγαλύτερο μέρος τους οι αγνοούμενοι προέρχονται από περιοχές όπου μαίνονται ο πόλεμος και οι αναταραχές, όπως η Συρία και το Αφγανιστάν, παραμένουν εκκρεμείς οι απαντήσεις για εκείνους που εξαφανίστηκαν εξαιτίας παλαιότερων γεγονότων, όπως οι πόλεμοι στα Δυτικά Βαλκάνια ή στο Λίβανο, αφήνοντας χιλιάδες οικογένειες βυθισμένες στην ατέρμονη αγωνία.

Αυτό είναι και το πιο τραγικό γεγονός, αφού παρά το πέρασμα τόσων χρόνων οι αγνοούμενοι αυτοί δεν βρέθηκαν ποτέ, παρά τις συνεχείς προσοπάθειες των συγγενών και των οικείων τους. Αυτό μάλιστα, δημιουργεί και ένα πολύ κακό προηγούμενο στην συνολική προσπάθεια που καταβάλλεται εδώ και πολλά χρόνια για τον εντοπισμό όλων αυτών των αγοουμένων. Ας δούμε, όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού τι καταγράφεται για το 2018.

Παρά τις συστηματικές του προσπάθειες σε ολόκληρο τον κόσμο, το 2018, ο Ερυθρός Σταυρός κατάφερε να διευκρινίσει την τύχη μόνο 7.000 ανθρώπων, γεγονός που υπογραμμίζει την υποχρέωση διεύρυνσης των υποστηρικτικών υπηρεσιών προς τις οικογένειες των αγνοουμένων. Ο συνολικός αριθμός των αγνοουμένων είναι πολύ μεγαλύτερος και η προσπάθεια δυσχεραίνεται με τα χρόνια.

Αντίστοιχα, τα 1.2 εκατομμύρια οικογενειακά μηνύματα και τηλεφωνήματα, που ανταλλάχθηκαν μέσω του Ερυθρού Σταυρού παγκοσμίως, αποδεικνύουν πως η ανάγκη αποκατάστασης και διατήρησης της επικοινωνίας είναι ιδιαίτερα επιτακτική.

Οι Εθνικοί Σύλλογοι Ερυθρού Σταυρού της Ευρώπης εξάλλου, μεταξύ αυτών και ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός, βρίσκονται εδώ και χρόνια αντιμέτωποι με τις συνέπειες της διεθνούς μετανάστευσης και προσφυγιάς.  

Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των αιτημάτων αναζήτησης που δέχεται η Διεύθυνση Αναζητήσεων του Ε.Ε.Σ. έχει πολλαπλασιαστεί, φθάνοντας τα 30-40 αιτήματα το μήνα.

Μόνο το 2018:

-427 άνθρωποι, από τους οποίους οι 117 ανήλικοι απευθύνθηκαν στον Ε.Ε.Σ. αναζητώντας συνολικά 1.075 συγγενείς τους.

-Η Διεύθυνση Αναζητήσεων διευκρίνισε την τύχη 145 ατόμων, αλλοδαπών και Ελλήνων.

-Με τη βοήθεια των εθελοντών της, πρόσφερε 1.533 3' τηλεφωνήματα σε μετανάστες, το 75% από αυτά σε ασυνόδευτους ανήλικους. 

Σημαντικό μέρος των προσπαθειών του Ερυθρού Σταυρού παγκοσμίως, αποτελούν η πρόληψη και ενημέρωση, ενώ έχουν επιστρατευτεί και οι νέες τεχνολογίες για τη διευκρίνιση της τύχης των αγνοουμένων. Στο πολύτιμο διαδικτυακό εργαλείο Trace the Face, έως και το τέλος του 2018, είχαν αναρτηθεί συνολικά 4.500 φωτογραφίες ανθρώπων που αναζητούν τους συγγενείς τους,  βοηθώντας τελικά στον εντοπισμό 161 αγνοουμένων.

Απομένουν, όμως, να γίνουν πολλά περισσότερα, ώστε το έργο της αναζήτησης των αγνοουμένων να στεφθεί με επιτυχία. Οι υποστηρικτικές υπηρεσίες προς τις οικογένειες που αναζητούν οικεία τους πρόσωπα πρέπει  να πολλαπλασιαστούν, για τον λόγο του ότι οι εξαφανίσεις και οι αγνοούμενοι έχουν αυξηθεί κατακόρυφα.

Τα στοιχεία του Ερυθρού Σταυρού αναδεικνύουν το μέγεθος του προβλήματος. Και ενώ οι πολεμικές συρράξεις συνεχίζονται, νέα κύματα προσφύγων δημιουργούνται και νέες εξαφανίσεις καταγράφονται. Το σίγουρο είναι ότι θα χρειαστεί να καταβληθεί μεγάλη προσπάθεια για την ανεύρεση τόσων πολλών ανθρώπων που χάνονται από την μια μέρα στην άλλη, αλλά και όλων αυτών που δεν άφησαν ίχνη εδώ και πολλά συναπτά έτη. Θα χρειαστεί να συντονιστούν οι προσπάθειες για την εξακρίβωση της τύχης των αγνοουμένων. Μια διαδικασία που ενδέχεται να κρατήσει χρόνια, επιβαρύνοντας σημαντικά την ψυχολογία των οικογενειών και των οικείων τους.