Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Δεν λυπάται κανείς συνήθως για αυτά που δεν κάνει, αλλά γι' αυτά που δεν έκανε και για τον λόγο αυτό συνεχίζει να μην κάνει το σωστό, που αύριο θα το μετανιώσει. Η μόνη λύση σε αυτό είναι ο τερματισμός της στείρας παρελθοντολογίας, που λειτουργεί ως εμπόδιο στην αναμόχλευση πραγμάτων που έγιναν, κόστισαν, αλλά δεν δίδαξαν.

Οι άνθρωποι είναι συνηθισμένοι να πράττουν με γνώμονα την παρελθοντική συμπεριφορά γιατί ουσιαστικά δεν αποκόπηκαν ποτέ από τα επαναλαμβανόμενα ατοπήματα. Εθισμένοι, θα έλεγε κανείς, στην δοξολογία των προηγούμενων πράξεων που ουσιαστικά υποθηκεύει το παρόν και το μέλλον, δεν αποφασίζουν να αλλάξουν άρδην τα δεδομένα, παρά επιζητούν πιεστικά μια αλλαγή που δεν έρχεται, όμως, λόγω των ίδιων και απαράλλακτων συμπεριφορών.

Αυτό έχει συμβεί και στις επαναστάσεις και ειδικά στο μετά από αυτές, όταν ο συμβιβασμός και όχι η άμεση υλοποίηση των αιτημάτων κυριάρχησε σε κάθε επίπεδο της κοινωνικής ζωής, στην ουσία γιατί δεν υπήρχε ποτέ σχέδιο και συντονισμός για την επόμενη μέρα. Δυστυχώς, τα παζάρια και οι εκπτώσεις είχαν πάντα τον πρώτο λόγο.

Ακολούθως, οι λύσεις δόθηκαν από όλους εκείνους που ήθελαν απλά να καταλάβουν την εξουσία και το έκρυβαν με αριστουργηματικό τρόπο στην προεπαναστατική και επαναστατική περίοδο. Αποτέλεσμα, να μνημονεύεται μονάχα η εποχή της επανάστασης και ένα συνεχές «γιατί» να προφέρεται από τα στόματα των εναπομεινάντων οραματιστών.

Η πικρία, όμως, από αυτή την παρατεταμένη απορία δεν αποκλείει την επανάληψη των ίδιων λαθών. Πράγματι, τα λάθη αυτά συχνά επαναλαμβάνονται και πάλι λόγω έλλειψης σχεδίου. Στο τέλος, όσοι από τους ξεσηκωμένους δεν αλλάζουν, τους μένει μόνο η ανάμνηση. Δεν αφορούν, όμως, μόνο τις επαναστάσεις όλα αυτά, αλλά και την ίδια την καθημερινότητά μας, τις εμπειρίες, τα θέλω και τον τρόπο ζωής μας. 

Εκθειάζει δηλαδή, κάποιος το παρελθόν του, διθυραμβολογεί με τις πράξεις και τις θεωρίες που ανέβλυζαν κάποτε γοητεία, ψάχνει, όμως, ταυτόχρονα να βρει πού πήγαν όλα αυτά, αν δεν έχει αποδώσει στην αλλαγή της ηλικίας την βασική αιτία. Ο καθένας ισχυρίζεται, δηλαδή, ότι από ένα σημείο και μετά  κουράζεται και παραιτείται από την προσπάθεια.

Μιλώ ασφαλώς για όλους αυτούς που τιμούν και σέβονται το παρελθόν τους, όχι αυτούς που μεταλλάχθηκαν και που με αφήνουν παντελώς αδιάφορο. Το πρόβλημα είναι σε όλους εκείνους που ψάχνουν να ξαναβρούν τις αξίες και τα οράματα, από μια τάση να αμφισβητούν ανεξαρτήτου ηλικίας. Αυτοί, λέω, δεν θα πρέπει να κάνουν ποτέ το ίδιο λάθος. Θα πρέπει να επανακαθορίσουν τα πιστεύω και τις απόψεις τους, αλλά πάνω απ' όλα να μην προβούν στα ίδια ατοπήματα. Το παρελθόν διδάσκει και νουθετεί. Αν αυτό γίνει γρήγορα κατανοητό, τότε οι άνθρωποι θα μπορέσουν να ξαναβρούν αξίες και οράματα, αλλά κυρίως να σκεφθούν ρεαλιστικά για το σήμερα.

Τα πράγματα αλλάζουν με τον καιρό, οι συνήθειες, τα γούστα, οι επιθυμίες. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν αλλάζω τον τρόπο που ενεργώ και απλά γηράσκω αεί διδασκόμενος, γιατί πολύ απλά αυτό δεν αρκεί. Να λυπούμαστε λοιπόν, για όλα αυτά που δεν πραγματοποιήσαμε, αφήνοντάς τα πάντα στην τύχη, αλλά πάνω απ' όλα χωρίς σχέδιο και πλάνο.

Μετά την λύπη, όμως, πρέπει να επανέλθουμε στην πραγματικότητα του σήμερα, που ανοίγει τον δρόμο για το αύριο. Ο χρόνος πιέζει. Αργά ή γρήγορα θα αναρωτηθούμε και πάλι γιατί κάνουμε το ίδιο λάθος. Η αμφισβήτηση θα πρέπει να προσανατολιστεί αποκλειστικά και μόνο στην λαθεμένη αναμόχλευση εποχών, που ναι μεν κάποια πράγματα έγιναν σύμφωνα με τις επιθυμίες μας, όμως δεν ολοκληρώθηκαν.

Και να ξέρετε ότι σε όλο αυτό το παιχνίδι των αναμνήσεων για πράγματα που έγιναν αλλά δεν υλοποιήθηκαν, υπάρχει και το ενδεχόμενο να βρισκόμασταν σε λάθος δρόμο, με δήθεν συνοδοιπόρους και ομοϊδεάτες. Γιατί κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει πως πάντα βρίσκονταν κάποιοι που παραπλανούσαν με τις ψευτοθεωρίες τους. Γιατί πάντα η μόδα της εποχής κουκουλώνει τις πονηρές προθέσεις. Το διδάσκει αυτό η ιστορία.