Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η οικονομική κατάσταση αποτελεί την κυριότερη πηγή ανησυχίας των πολιτών της ΕΕ υπό το πρίσμα της πανδημίας του κορωνοϊού, σύμφωνα με το πρόσφατο ευρωβαρόμετρο. Η ίδια η πανδημία πάντως, απασχολεί έντονα τους Ευρωπαίους πολίτες.

Στο νέο Ευρωβαρόμετρο, που διεξήχθη τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, η ανησυχία για την οικονομική κατάσταση αντανακλάται στην αντίληψη της τρέχουσας κατάστασης της οικονομίας. Το 64% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι η κατάσταση είναι «κακή» και το 42% των Ευρωπαίων πιστεύει ότι η οικονομία της χώρας τους θα ανακάμψει από τις δυσμενείς επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού «το 2023 ή αργότερα».

Οι Ευρωπαίοι είναι διχασμένοι (45% «ικανοποιημένοι» έναντι 44% «μη ικανοποιημένοι») όσον αφορά τα μέτρα που έλαβε η ΕΕ για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Εμπιστοσύνη & εικόνα της ΕΕ

Η εμπιστοσύνη στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρέμεινε σταθερή από το φθινόπωρο του 2019 στο 43%, παρά τις διαφορές αντιλήψεων μεταξύ των πολιτών κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Σε 15 κράτη - μέλη η πλειονότητα όσων απάντησαν δηλώνει ότι εμπιστεύεται την ΕΕ, με τα υψηλότερα επίπεδα να παρατηρούνται στην Ιρλανδία (73%), τη Δανία (63%) και τη Λιθουανία (59%). Τα χαμηλότερα επίπεδα εμπιστοσύνης στην ΕΕ παρατηρούνται στην Ιταλία (28%), τη Γαλλία (30%) και την Ελλάδα (32%).

Σε 13 κράτη - μέλη η πλειονότητα όσων απάντησαν έχει θετική εικόνα για την ΕΕ, με τα υψηλότερα επίπεδα να παρατηρούνται στην Ιρλανδία (71%), την Πολωνία και την Πορτογαλία (55% και στις δύο περιπτώσεις).

Σε 13 άλλα κράτη - μέλη επικρατεί, στις απαντήσεις, μια ουδέτερη εικόνα για την ΕΕ, με τα υψηλότερα ποσοστά να παρατηρούνται στη Μάλτα (56%), την Ισπανία, τη Λετονία και τη Σλοβενία (48% σε όλες τις περιπτώσεις).

Βασικές πηγές ανησυχίας

Οι πολίτες ανέφεραν την οικονομική κατάσταση ως το πιο πιεστικό ζήτημα που αντιμετωπίζει η ΕΕ -πάνω από το ένα τρίτο (35%) του συνόλου όσων απάντησαν-, σημειώθηκε, δηλαδή, σημαντική αύξηση κατά 16 εκατοστιαίες μονάδες από το φθινόπωρο του 2019, και η οικονομική κατάσταση περνά από την τρίτη στην πρώτη θέση μεταξύ των κυριότερων πηγών ανησυχίας. Η ανησυχία για την οικονομική κατάσταση είναι στο υψηλότερο επίπεδό της μετά την άνοιξη του 2014.

Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν επίσης, όλο και περισσότερο για την κατάσταση των δημόσιων οικονομικών των κρατών μελών (23%, +6 εκατοστιαίες μονάδες, το υψηλότερο επίπεδο μετά την άνοιξη του 2015), η οποία περνά από την πέμπτη στη δεύτερη θέση και στο ίδιο επίπεδο με τη μετανάστευση (23%, -13 εκατοστιαίες μονάδες), η οποία βρίσκεται πλέον στο χαμηλότερο επίπεδο μετά το φθινόπωρο του 2014.

Εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού η υγεία (22%, νέο στοιχείο) αποτελεί την τέταρτη συχνότερη πηγή ανησυχίας σε επίπεδο ΕΕ. Το ζήτημα του περιβάλλοντος και της κλιματικής αλλαγής έχει χάσει έδαφος, καθώς σημείωσε μείωση κατά 8 εκατοστιαίες μονάδες στο 20%, και ακολουθείται από την ανεργία (17%, +5 εκατοστιαίες μονάδες).

Η ανεργία έχει επίσης, σημειώσει αξιοσημείωτη άνοδο ως προς τη σημαντικότητά της (28%, +8 εκατοστιαίες μονάδες), ακολουθούμενη από τις αυξανόμενες τιμές/ τον πληθωρισμό/ το κόστος διαβίωσης (18%, -2 εκατοστιαίες μονάδες), το περιβάλλον και την κλιματική αλλαγή (14%, -6 εκατοστιαίες μονάδες) και το δημόσιο χρέος (12%, +4 εκατοστιαίες μονάδες). Οι αναφορές στη μετανάστευση (11%, -5 εκατοστιαίες μονάδες) βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδό τους την τελευταία εξαετία.

Η πανδημία του κορωνοϊού

Οι Ευρωπαίοι είναι διχασμένοι όσον αφορά τα μέτρα που έλαβαν τα θεσμικά όργανα της ΕΕ για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού (45% «ικανοποιημένοι» έναντι 44% «μη ικανοποιημένων).

Τα υψηλότερα θετικά ποσοστά καταγράφηκαν στην Ιρλανδία (71%), την Ουγγαρία, τη Ρουμανία και την Πολωνία (60% σε όλες τις περιπτώσεις). Σε επτά χώρες, η πλειονότητα αυτών που απάντησαν είναι «μη ικανοποιημένη», ιδίως στο Λουξεμβούργο (63%), την Ιταλία (58%), την Ελλάδα και την Τσεχία (55% και στις δύο) και την Ισπανία (52%). Στην Αυστρία, οι ικανοποιημένοι και οι μη ικανοποιημένοι σημείωσαν το ίδιο ποσοστό (47% και στις δύο περιπτώσεις).

Ωστόσο, περισσότεροι από έξι στους δέκα Ευρωπαίους εμπιστεύονται την ΕΕ να λάβει τις σωστές αποφάσεις στο μέλλον (62%). Οι συχνότερα αναφερόμενες προτεραιότητες για τον τρόπο αντίδρασης της ΕΕ στην πανδημία του κορωνοϊού είναι οι εξής: χάραξη στρατηγικής για την αντιμετώπιση παρόμοιας κρίσης στο μέλλον και ανάπτυξη χρηματοδοτικών μέσων για την εξεύρεση θεραπείας ή εμβολίου (37% για κάθε ένα από αυτά). Το 30% πιστεύει ότι θα πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα η ανάπτυξη μιας ευρωπαϊκής πολιτικής για την υγεία.

Οι προσωπικές εμπειρίες των Ευρωπαίων από τα μέτρα εγκλεισμού ήταν πολύ διαφορετικές. Συνολικά, σχεδόν τρεις στους δέκα Ευρωπαίους δηλώνουν ότι ήταν αρκετά εύκολο να αντεπεξέλθουν (31%), ενώ το ένα τέταρτο δηλώνει ότι ήταν αρκετά δύσκολο (25%). Τέλος, το 30% δηλώνει ότι ήταν «και εύκολο και δύσκολο να αντεπεξέλθει».