Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Συνεχίζεται ακατάπαυστα το λαθρεμπόριο εμπορευμάτων και προϊόντων από πολλές χώρες της ΕΕ. Τα εμπορεύματα αυτά, σε πολλές των περιπτώσεων παραποιημένα και επικίνδυνα, παραβίαζαν τους κανόνες διανοητικής ιδιοκτησίας και λανσάρονταν ως αυθεντικά, ενώ δεν ήταν. Και πάλι όπως και στο παρελθόν, η βασική χώρα προέλευσής τους ήταν η Κίνα, ακολουθούμενη από χώρες όπως Χονγκ Κονγκ, Πακιστάν, Τουρκία κλπ.

Το θέμα της λαθραίας εισαγωγής ακατάλληλων και επικίνδυνων για την υγεία εμπορευμάτων και προϊόντων έχει απασχολήσει και στο παρελθόν τις ευρωπαϊκές τελωνειακές αρχές. Αυτή την φορά όμως, όπως θα δούμε και παρακάτω, οι κατασχέσεις αυξήθηκαν αλματωδώς και έδειξαν ότι οι έλεγχοι αν μη τι άλλο, έχουν αυστηροποιηθεί.

Τα στοιχεία για τους ελέγχους και τις κατασχέσεις αφορούν το έτος 2019. Ας δούμε τα στοιχεία που παρέχει η Κομισιόν.

30% αύξηση των δεσμεύσεων

Το 2019 λοιπόν, παραποιημένα εμπορεύματα λιανικής αξίας άνω των 760 εκατ. ευρώ κατασχέθηκαν στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ, σύμφωνα με νέα έκθεση που δημοσιεύτηκε την περασμένη Πέμπτη από την Κομισιόν. Ενώ ο αριθμός αυτός αντιπροσωπεύει αύξηση της αξίας κατά 20 εκατ. ευρώ σε σύγκριση με το 2018, ο αριθμός των δεσμεύσεων αυξήθηκε κατά περισσότερο από 30% την ίδια περίοδο. Η παρούσα ετήσια έκθεση παρέχει γενική επισκόπηση του έργου που επιτελούν οι τελωνειακοί υπάλληλοι της ΕΕ, αρμόδιοι για την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (ΔΔΙ), στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ.

Περισσότερες από 90.000 κατασχέσεις

Συνολικά, το 2019, οι τελωνειακές αρχές των κρατών μελών προέβησαν σε περισσότερες από 90.000 κατασχέσεις εμπορευμάτων που παραβίαζαν δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας, αποτελούμενα από σχεδόν 41 εκατομμύρια μεμονωμένα είδη (αύξηση κατά 53% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος).

Ποια εμπορεύματα αφορούν

Στην έκθεση τονίζεται ότι στις κύριες κατηγορίες κατασχεθέντων προϊόντων τσιγάρα (21,3%) και υλικά συσκευασίας (13,6%) φέτος προστέθηκαν τα παραποιημένα σπίρτα (20%), ενώ τα παιχνίδια (9,6%) και τα είδη ένδυσης (3,9%) αντιπροσωπεύουν τη μεγάλη πλειονότητα των υπόλοιπων παραποιημένων προϊόντων που εισάγονται στην ΕΕ.

Όσον αφορά στις διαδικασίες δέσμευσης εμπορευμάτων, οι κορυφαίες κατηγορίες αφορούν τα είδη ένδυσης και τα αθλητικά υποδήματα, ενώ φέτος τα αρώματα και τα καλλυντικά βρίσκονται στην τρίτη θέση. Tα εμπορεύματα στο 85% των τελωνειακών κατασχέσεων τελικά καταστράφηκαν.

Προέλευση

Όσον αφορά στην προέλευση των παραποιημένων αυτών προϊόντων, κύρια χώρα προέλευσης ως προς τον αριθμό (33%) και την αξία (56%) των κατασχεθέντων εμπορευμάτων είναι η Κίνα. Όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, η Τουρκία και το Χονγκ Κονγκ παραμένουν στις επτά πρώτες θέσεις και στις δύο κατηγορίες.

Το Πακιστάν (σπίρτα) και η Μολδαβία (υλικά συσκευασίας τσιγάρων) βρίσκονται στην κορυφή ως προς τον αριθμό των τεμαχίων, ενώ το Μαρόκο (ρολόγια), η Σενεγάλη (είδη ένδυσης) και η Σερβία (καπνός για ναργιλέ) ως προς την αξία.

Οι ταχυδρομικές αποστολές και οι υπηρεσίες ταχυμεταφορών από κοινού αντιπροσώπευαν το 85% του συνόλου των δεσμευμένων εμπορευμάτων. Τα μεμονωμένα είδη των δεσμευμένων εμπορευμάτων από ταχυδρομικές αποστολές ήταν κυρίως καταναλωτικά είδη που παραγγέλθηκαν μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, για παράδειγμα υποδήματα, είδη ένδυσης και παιχνίδια.

Κίνδυνοι για την υγεία

Τα παραποιημένα προϊόντα καθημερινής χρήσης που ενδέχεται να είναι επικίνδυνα για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών, όπως τρόφιμα και ποτά, είδη περιποίησης σώματος, φάρμακα, ηλεκτρικά είδη οικιακής χρήσης και παιχνίδια, εξακολουθούν να αποτελούν πρόβλημα, αφού αντιπροσωπεύουν το 15,6% του συνολικού αριθμού των δεσμευμένων μεμονωμένων ειδών.

Ιστορικό

Κάθε χρόνο, από το 2000, η Κομισιόν δημοσιεύει έκθεση σχετικά με τις τελωνειακές δράσεις για την επιβολή των ΔΔΙ, η οποία βασίζεται σε στοιχεία που της διαβιβάζουν οι τελωνειακές διοικήσεις των κρατών μελών.

Τα δεδομένα παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες που χρησιμοποιούνται στην ανάλυση των παραβιάσεων των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας και βοηθούν άλλα θεσμικά όργανα, όπως το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EUIPO) και τον ΟΟΣΑ να χαρτογραφήσουν τα οικονομικά δεδομένα και τις πλέον συνήθεις διαδρομές των παραποιητών.