Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Δημοσιεύθηκε η ετήσια έκθεση προόδου της ΕΕ σχετικά με τη δράση για το κλίμα. Η έκθεση καταγράφει την πρόοδο που επιτέλεσε η ΕΕ όσον αφορά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το 2019.

Οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στην ΕΕ-27 μειώθηκαν κατά 3,7% σε ετήσια βάση, ενώ το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 1,5%. Οι εκπομπές έχουν πλέον μειωθεί κατά 24% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Αυτά τα στοιχεία είναι σαφώς ενθαρρυντικά και καταδεικνύουν ότι η όλη προσπάθεια 30 χρόνια μετά δεν πήγε χαμένη.

Σε επίπεδο ΕΕ καταβλήθηκαν από τότε σημαντικές προσπάθειες για να επιβληθούν σχετικοί κανονισμοί σε όλες τις χώρες της ΕΕ, πολλές από τις οποίες συνέβαλαν αποφασιστικά για την εν λόγω βελτίωση. Χρειάζονται βέβαια, να καταβληθούν πολλές ακόμη προσπάθειες για να πει κανείς πως σε όλη την Ευρώπη το κλίμα έχει αλλάξει.

Η χώρα μας, για παράδειγμα, με πολύ κόπο και χρόνο συμμορφώνεται μετά από πολλές αιτιολογημένες γνώμες, υποδείξεις και προειδοποιήσεις σε κανονισμούς που αφορούν το περιβάλλον και γενικότερα το κλίμα.

Αν, όμως, δεν είχαν ληφθεί όλα αυτά τα μέτρα, η κατάσταση θα είχε επιδεινωθεί περαιτέρω.

Πού καταγράφηκαν οι μειώσεις

Ας δούμε, όμως, πώς διαμορφώνονται οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου το τελευταίο διάστημα.  

Οι εκπομπές που καλύπτονται από το σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (ΣΕΔΕ της ΕΕ) παρουσίασαν τη μεγαλύτερη μείωση το 2019, σημειώνοντας πτώση κατά 9,1%, ήτοι περίπου κατά 152 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου διοξειδίου του άνθρακα (Mt CO2eq) σε σύγκριση με το 2018.

Η πτώση αυτή προήλθε κυρίως από τον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, όπου οι εκπομπές μειώθηκαν κατά σχεδόν 15%, κυρίως λόγω της αντικατάστασης της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται με καύση άνθρακα από ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από ανανεώσιμες πηγές και από φυσικό αέριο.

Οι εκπομπές από τη βιομηχανία μειώθηκαν περίπου κατά 2%.

Οι εξακριβωμένες εκπομπές από τις αεροπορικές μεταφορές, οι οποίες επί του παρόντος καλύπτουν μόνο πτήσεις εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου, εξακολούθησαν να αυξάνονται ελαφρά, σημειώνοντας αύξηση κατά 1% ή περίπου κατά 0,7 εκατομμύρια τόνους ισοδυνάμου CO2 σε σύγκριση με το 2018.

Οι εκπομπές που δεν καλύπτονται από το ΣΕΔΕ της ΕΕ, όπως οι εκτός ΣΕΔΕ εκπομπές από τη βιομηχανία, τις μεταφορές, τα κτίρια, τη γεωργία και τα απόβλητα, δεν παρουσίασαν σημαντικές αλλαγές σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2018.

Αύξηση δαπανών για την πράσινη τεχνολογία

Οι δαπάνες της ΕΕ για τη δράση για το κλίμα, τη χρηματοδότηση πράσινων τεχνολογιών, την ανάπτυξη νέων λύσεων και τη διεθνή συνεργασία αυξήθηκαν το 2019 και θα αυξηθούν ακόμη περισσότερο στο πλαίσιο της ανάκαμψης της Ευρώπης από τη νόσο COVID-19.

Τα έσοδα από πλειστηριασμούς στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ αποτελούν ολοένα και σημαντικότερη πηγή χρηματοδότησης για το κλίμα. Τα συνολικά έσοδα που εισέπραξαν τα κράτη μέλη, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι χώρες του ΕΟΧ από τους πλειστηριασμούς μεταξύ του 2012 (έναρξη των πλειστηριασμών στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ) και των μέσων του 2020 υπερέβησαν τα 57 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων περισσότερα από τα μισά παρήχθησαν μόνο το 2018 και το 2019. Το 2019 τα συνολικά έσοδα από πλειστηριασμούς υπερέβησαν τα 14,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Από το σύνολο αυτό, το 77% θα χρησιμοποιηθεί για κλιματικούς και ενεργειακούς σκοπούς, δηλαδή 7 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το ποσοστό του 70% που καταγράφηκε το 2018.

Επιπλέον, όλο και περισσότερα χρηματοδοτούμενα από την ΕΕ έργα για το κλίμα χρηματοδοτούνται μέσω της χρηματικής αποτίμησης των δικαιωμάτων εκπομπής μέσω του προγράμματος NER 300, του Ταμείου Καινοτομίας και του Ταμείου Εκσυγχρονισμού.

Ιστορικό

Η έκθεση προόδου της δράσης για το κλίμα «Ξεκινώντας το ταξίδι προς μια κλιματικά ουδέτερη Ευρώπη» περιγράφει την πρόοδο που έχει σημειωθεί από την ΕΕ και τα κράτη - μέλη της όσον αφορά στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και την υποβολή εκθέσεων σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στην πολιτική της ΕΕ για το κλίμα.

Η έκθεση εκπονείται από τη ΓΔ CLIMA με βάση τα στοιχεία που υποβάλλουν τα κράτη μέλη στο πλαίσιο του κανονισμού για τον μηχανισμό παρακολούθησης του κλίματος (MMR, κανονισμός αριθ. 525/2013).