Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Μάσκες, «ύποπτα κρούσματα» που τελικά δεν επιβεβαιώνονται, φοβίες και πανικός για τον κοροναϊό, αλλά και φρενήρης ρυθμός λήψης εκ των υστέρων μέτρων προστασίας, συνθέτουν το τοπίο των ευρωπαϊκών χωρών, οι πολίτες των οποίων αν μη τι άλλο διακατέχονται από αίσθημα ιοφοβίας και τάσης απομόνωσης του διπλανού τους με το παραμικρό φτέρνισμα ή βήχα.

Πέρα από τους πραγματικούς κινδύνους, όμως, του κοροναϊού, υφίσταται και ένας άλλος κίνδυνος, αυτός του κοινωνικού αποκλεισμού και των διακρίσεων, με τις καραντίνες, τις κάθε είδους υποψίες για πιθανά νέα κρούσματα, αλλά και τις προφανείς παραβιάσεις στοιχειωδών δικαιωμάτων που υφίστανται ήδη οι ασθενείς.

Το όλο πράγμα θυμίζει την υστερία για τον ιό HIV - AIDS την δεκαετία του 80 και τους μύθους που τον συνοδεύουν ακόμη και σήμερα αναφορικά με  την μετάδοσή του. Θα το ξαναπώ: Ο κοροναϊός είναι ένας κίνδυνος, ο μεγαλύτερος, όμως, είναι η διόγκωσή του και οι εκδηλώσεις πανικού και την απομόνωση των ίδιων των ασθενών του.

Δεν επιτυγχάνεται, για παράδειγμα, καμία ουσιαστική πρόληψη, όταν μοιράζονται αφειδώς μάσκες σε σημείο εξάντλησής τους, όταν δεν λαμβάνονται από την αρχή συνετά προληπτικά μέτρα από τις κυβερνήσεις, όπως αυτή στην Κίνα, όπου μόλις τώρα αρχίζουν να παραιτούνται οι τοπικοί κομματικοί εκπρόσωποι στην Wuhan λόγω της καθυστερημένης αντίδρασης στην διασπορά του ιού.

Μέγα θέμα, όμως, πιστεύω, εξακολουθεί να παραμένει ο παροξυσμός για την κοροναϊό. Και πολύ φοβάμαι ότι αυτού του τύπου η υπερβολική αντίδραση θα έχει σημαντικές επιπτώσεις και στον ψυχισμό των ασθενών. Γεγονός που πάντα συμβαίνει μετά από κάθε καινούργιο κρούσμα του εκάστοτε ιού.

Ας σοβαρευτούμε λοιπόν, όλοι και ας αντιδράσουμε με φρόνηση και σύνεση. Σε αντίθετη περίπτωση, θα έχουμε να κάνουμε με ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο, καθώς ήδη η Κινεζοφοβία έχει κυριαρχήσει σε μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Και για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά: δεν θέλω να φανταστώ τι θα γίνει στην περίπτωση εκείνη όπου θα υπάρξει επίσημο καταγεγραμμένο κρούσμα στην χώρα μας.

Αν με αυτό ανανεωθεί η επικαιρότητα και ωφεληθούν οι μετρήσεις της θεαματικότητας, το κόστος για την κοινωνία θα είναι τεράστιο και δυσανάλογο. Θα έλεγα πως ο τρόπος που σερβίρεται η είδηση για τον κοροναϊό, η τρόπον τινά εσκεμμένη πρόκληση πανικού για να μην ασχολείται κανείς με άλλα σοβαρά θέματα, λειτουργεί ως καθαρτικό στην καθημερινή συσσώρευση ειδήσεων, που κανείς δεν μπαίνει πλέον στον κόπο να τις ξεχωρίσει ανάλογα με την σπουδαιότητά τους.

Κάποτε, στις αρχές της δεκαετίας του '90 επικρατούσε η Αλβανοφοβία, την επόμενη δεκαετία λόγω των Ολυμπιακών Έργων, της «εθνικής Παλιγγενεσίας» αλλά και του εικονικού πλούτου το θέμα «κόλλησε», για να ακολουθήσει από το 2010 και μετά η Πακιστανοφοβία και σήμερα η Προσφυγοφοβία, με αποδέκτες τους  Σύρους, Αφγανούς πρόσφυγες και λοιπούς αποδράσαντες από τους πολέμους. Τώρα, οι Κινέζοι έχουν την τιμητική τους, για άλλο λόγο βέβαια.

Δεν ξέρω τελικά πώς θα πορευθεί αυτός ο κόσμος σε αυτά δεν χωρούν προφητείες αυτό που ξέρω είναι ότι στην Ελλάδα η επικαιρότητα διανθίζεται πάντα από την κατευθυνόμενη υπερβολή. Το κακό είναι, όμως, πως η κατάσταση αυτή διαιωνίζεται και παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις κάθε φορά.

Αυτοί που στο τέλος εισπράττουν την έκταση και το μέγεθος του κοινωνικού αποκλεισμού είναι οι ασθενείς, που ενίοτε απομονώνονται και περιθωριοποιούνται. Τα παραδείγματα από το παρελθόν είναι πολλά. Οι εξευτελιστικές συμπεριφορές και η προσβολή των ατομικών δικαιωμάτων μεγάλη. Μέσα, όμως, σε έναν γενικευμένο πανικό, κανείς δεν νοιάζεται για τις επιπτώσεις που έχει στους ασθενείς. Το μόνο που ενδιαφέρει είναι να μην γίνει πανδημία ο κοροναϊός. Αυτή τη φορά, το πρόβλημα το έχουν όλοι. Αρχής γενομένης από την Κίνα και με αντίκτυπο σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο.

Μια ακόμη υστερία καταγράφεται στην ιστορία και νέοι ασθενείς μπαίνουν σε καραντίνα με συνοπτικές διαδικασίες. Μια συνηθισμένη εικόνα και πρακτική από έναν κόσμο γεμάτο υπερβολή και φρενίτιδα μέχρι ρατσισμό και διακρίσεις, όπου επικρατεί ο πανικός και ο παροξυσμός με την παραμικρή αφορμή, λες και πάντα ένας εσωτερικός ιός διασπείρεται ταχέως στον ψυχισμό του καθενός. Με τις εκάστοτε θλιβερές παρενέργειες στον κοινωνικό ιστό.