Πολλά και άκρως ενδιαφέροντα είναι τα νέα δεδομένα για τον κοροναϊό που παρουσιάστηκαν προχθές από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τα στατιστικά στοιχεία μόνο ανησυχία προκαλούν μετά την αύξηση των νέων κρουσμάτων στην Ελλάδα που έλαβε χώρα τις τελευταίες δύο ημέρες. Μία αύξηση που αν συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό, ενδέχεται τις επόμενες ημέρες να διπλασιάσει ή και να τριπλασιάσει τα κρούσματα.

Σύμφωνα λοιπόν, με την τελευταία ενημέρωση από το Παεπιστήμιο Αθηνών, το μεσημέρι της 15ης Μαρτίου 2020, το Παρατηρητήριο του Πανεπιστημίου Johns Hopkins ανακοίνωσε συνολικά 160.994 κρούσματα με 5.973 θανάτους, ενώ 75.959 έχουν επιβεβαιωμένα αναρρώσει. Στην Κίνα έχουν διαγνωστεί 80.849 κρούσματα και 3.199 θάνατοι.

Μέχρι και την Κυριακή, στη γειτονική Ιταλία έχει παρουσιαστεί τις τελευταίες ημέρες απότομη αύξηση των κρουσμάτων και πλέον παραμένει στη 2η θέση της λίστας με 21.157 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 1.441 θανάτους (περίπου 150 θανάτους ημερησίως τις τελευταίες ημέρες). Ακολουθεί το Ιράν με 13.938 κρούσματα και 724 θανάτους και η Νότια Κορέα με 8.162 κρούσματα και 75 θανάτους.

Στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία ακολουθεί η Ισπανία με 6.821 κρούσματα και 208 θανάτους, η Γερμανία έχει 5.142 κρούσματα και 9 θανάτους και η Γαλλία με 4.499 κρούσματα και 91 θανάτους. Ειδικά, η εικόνα της Γερμανίας είναι άξια αναλύσεων λόγω ελάχιστων θανατηφόρων κρουσμάτων.

Βεβαίως, όπως αναφέρεται σχετικά, αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο 46 περιστατικά έχουν ιαθεί στη Γερμανία, καθώς επίσης το γεγονός ότι μόνο 9 περιστατικά (<1%) κρίνονται σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση.

Φαίνεται ότι η Γερμανία εφαρμόζει ελέγχους σε μεγάλη κλίμακα και διαγιγνώσκει ακόμα και τις πιο ήπιες περιπτώσεις.

Αντίθετα, στην Ιταλία έχουν ιαθεί 1.966 περιστατικά, ενώ οι 1.518 (9%) βρίσκονται σε σοβαρή ή κρίσιμη κατάσταση. Εάν οι διαφορές στη θνησιμότητα δεν οφείλονται σε επιδημιολογικούς παράγοντες καταγραφής, πιθανώς διαφορές στην ηλικιακή κατανομή των ασθενών και στο ποσοστό των ασθενών με συννοσηρότητες, στη θεραπευτική προσέγγιση των βαρέως πασχόντων ή ακόμα και γονιδιακοί παράγοντες μπορεί να διαδραματίζουν ρόλο, αλλά αυτό απομένει να αποδειχθεί σε περαιτέρω αναλύσεις.

Πολλές Ευρωπαϊκές χώρες έχουν περισσότερα περιστατικά από την Ελλάδα, όπως 2.217 η Ελβετία, 1.140 η Μεγάλη Βρετανία, 959 η Ολλανδία, 886 το Βέλγιο, 864 η Δανία, 1.199 η Νορβηγία, 981 η Σουηδία, και 800 η Αυστρία.

Στην Ελλάδα ο αριθμός των κρουσμάτων έχει παρουσιάσει άνοδο και ανερχόταν την Κυριακή στα 331, ενώ έχουν σημειωθεί και 4 θάνατοι. Ανησυχία σχετικά με την εξάπλωση στην κοινότητα προκαλούν τα περιστατικά χωρίς επιβεβαιωμένη επαφή με ύποπτο κρούσμα και χωρίς να έχουν ιστορικό ταξιδιού στο εξωτερικό. 

Η γειτονική Αλβανία έχει ανακοινώσει 42 επιβεβαιωμένα κρούσματα και η Τουρκία ανακοίνωσε τα πρώτα 6 περιστατικά. Στις γειτονικές χώρες και τα Βαλκάνια, δεδομένα υπάρχουν για την Σερβία (46 κρούσματα) για τη Βόρεια Μακεδονία (19 κρούσματα), τη Ρουμανία (131 κρούσματα), την Κροατία (46 κρούσματα), την Βουλγαρία (43 κρούσματα), τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη (21 κρούσματα), ενώ στην Κύπρο έχουν επιβεβαιωθεί 26 περιστατικά.

Σύμφωνα με τις ως τώρα παρατηρήσεις για το ξέσπασμα του κοροναϊού, παρόλο που το κρύο και ο ξηρός αέρας τους χειμερινούς μήνες μπορεί να ευνοούν τη μετάδοση του κοροναϊού, δεν αποκλείεται η μετάδοση ακόμα και στα θερμά και υγρά κλίματα.

Επίσης, στο αν παρέχει προστασία το εμβόλιο έναντι του πνευμονιόκοκκου έναντι του κοροναϊού, αυτό δεν φαίνεται να ισχύει. Τα εμβόλια έναντι μικροβίων που προκαλούν πνευμονία όπως του πνευμονιόκοκκου και του αιμόφιλου της γρίπης δεν προσφέρουν προστασία προς τον κοροναϊό.

Ο ιός SARS-CoV-2 είναι καινούριος και απαιτεί εξειδικευμένο εμβόλιο πολλά υποψήφια βρίσκονται στη φάση προκλινικών και κλινικών μελετών, αλλά δεν αναμένεται να είναι ευρέως διαθέσιμα στην αγορά πριν την παρέλευση μερικών μηνών.

Κοροναϊός & μεταμοσχεύσεις

Να σημειωθεί, τέλος, ότι σε ότι αφορά τις μεταμοσχεύσεις, ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) ενισχύει τα μέτρα πρόληψης μετάδοσης του ιού μέσα από τις διαδικασίες της δωρεάς και των μεταμοσχεύσεων.

Σύμφωνα με πρόσφατη επείγουσα πληροφόρηση από τον ΕΟΜ, αναφέρεται ότι κατά την αφαίρεση οργάνων και ιστών από αποβιώσαντα δότη, θα πρέπει να πραγματοποιείται εξέταση για COVID-19 σε ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις όλων των δυνητικών δοτών, αλλά και υποψήφιων ληπτών μοσχεύματος.

Ο υποψήφιος λήπτης μοσχεύματος δεν θα πρέπει να έχει πιθανή έκθεση στον COVID-19 τις τελευταίες 21 ημέρες (να μην έχει ταξιδέψει σε περιοχή υψηλού κινδύνου και να μην έχει έρθει σε επαφή με άτομο θετικό για COVID-19).

Τα αποτελέσματα της εξέτασης θα πρέπει να είναι διαθέσιμα πριν την λήψη των οργάνων και ιστών και σε περίπτωση θετικότητας του δότη, το μόσχευμα θα κρίνεται ακατάλληλο, ενώ σε περίπτωση θετικότητας ενός λήπτη το μόσχευμα θα δίνεται σε άλλον υποψήφιο λήπτη.

Σε ότι αφορά τώρα την ένδειξη της μεταμόσχευσης από ζώντα δότη πρέπει να αξιολογείται συνεχώς από τους γιατρούς της μονάδας μεταμόσχευσης και μεταμοσχεύσεις από ζώντα δότη που δεν έχουν επείγουσα ένδειξη συστήνεται προς το παρόν να αναβάλλονται.

Οι ασθενείς που είναι υποψήφιοι για μεταμόσχευση από ζώντα δότη πρέπει να μην έχουν πιθανή έκθεση στον COVID-19 τις τελευταίες 21 ημέρες πριν από την έναρξη οποιασδήποτε διαδικασίας σχετικής με τη μεταμόσχευση, ενώ οι υποψήφιοι ζώντες δότες οργάνων, ιστών ή αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων πρέπει να μην έχουν πιθανή έκθεση στον COVID-19 τις τελευταίες 28 ημέρες (να μην έχουν ταξιδέψει σε περιοχές υψηλού κινδύνου και να μην έχουν έρθει σε επαφή με άτομο θετικό για COVID-19).

Επιπρόσθετα, στους ζώντες δότες συστήνεται να γίνεται έλεγχος ρινοφαρυγγικών εκκρίσεων για COVID-19 την ημέρα της προγραμματιζόμενης δωρεάς, ενώ στους λήπτες συστήνεται να γίνεται έλεγχος ρινοφαρυγγικών εκκρίσεων για COVID-19 πριν την έναρξη οποιασδήποτε διαδικασίας σχετικής με τη μεταμόσχευση. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος, θα αναστέλλεται προσωρινά η μεταμόσχευση και θα πρέπει ο ασθενής να ακολουθεί τις σχετικές κρατικές οδηγίες.

Η αναστολή της μεταμόσχευσης από θετικό για COVID-19 ζώντα δότη και/ή προς θετικό για COVΙD-19 λήπτη ιδανικά θα διαρκεί 3 μήνες, αλλά εξατομικευμένες αποφάσεις για βραχύτερη διάρκεια αναστολής μπορεί να λαμβάνονται από τη μεταμοσχευτική ομάδα ανάλογα με το επείγον της ένδειξης για μεταμόσχευση.