Μπορεί το σώμα της κοινωνίας να ανθίσταται ακόμη ενστικτωδώς στις αλλεπάλληλες αλλαγές που υφίσταται, πάραυτα η όλη του συμπεριφορά παραπέμπει σε αποδοχή αυτών ακριβώς των παραλλαγών που κάποτε θα το κάνουν μη αναγνωρίσιμο.

Μπορεί οι άνθρωποι να νομίζουν πως έχουν ακόμα γνώμη και άποψη για την κάθε κοινωνική μεταβολή, στην πραγματικότητα, όμως, αυτό δεν είναι παρά μια τελευταία απελπισμένη κίνηση, όπως ο μελλοθάνατος λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή.

Σε αυτό ακριβώς το σώμα της κοινωνίας καρκινοβατούν όλοι όσοι θεωρούν πως έχουν ενίοτε το πάνω χέρι στην διαμόρφωση των καταστάσεων μαζί με όλους εκείνους που έχουν καταπιεί σχσεδόν όλες τις προσβολές από μια αόρατη εξουσία των λίγων, που σε τελική ανάλυση δεν ανιχνεύεται εύκολα.

Πολλά τα χρόνια που πέρασαν και ακόμη περισσότερα αυτά που θα έρθουν, στην ουσία, όμως, πολύ λίγα από την στιγμή που δεν καταγράφηκε σημαντική νίκη στο κοινωνικό πεδίο και αυτό είναι άμεσα συνυφασμένο με την υποχωρητικότητα των μαζών, αλλά πάνω απ' όλα την απάθειά τους.

Δεν είναι και λίγα όλα όσα γράφτηκαν τις τελευταίες δεκαετίες για το στοίχημα που χάθηκε, για το περιβάλλον που καταστράφηκε, την διαφθορά σε όλα τα επίπεδα που είναι κανόνας ευπροσαρμοστικότητας και ευ ζην, δεν είναι μη υπολογίσιμες όλες εκείνες οι λέξεις που ξοδεύτηκαν για μια Παιδεία που δεν ήλθε ποτέ και με αυτό δεν εννοώ μόνο να πετά κανείς με ευκολία τα σκπυπίδια στον δρόμο, ούτε αν συμμορφώνεται με την ανακύκλωση των πλαστικών.

Μιλώ για κάτι πολύ ευρύτερο, αναφέρομαι στον φιλαυτισμό και τον εγωισμό των σημερινών ανθρώπων, στις εμμονές τους για την ατομικότητα και την απομάκρυνσή τους από σταθερές αξίες που οριοθετούσαν την ζωή, ασχέτως αν αυτές οι αξίες αμφισβητούνταν από κινήματα και πρωτοβουλίες πολιτών. Θεωρώ πως για να υπάρξει πραγματική αμφισβήτηση, θα πρέπει να υπάρχουν κανόνες έστω και με την πιο συντηρητική τους μορφή. Θα πρέπει να υπάρχουν θεσμοί που να λειτουργούν στο ελάχιστο, ώστε οι άνθρωποι να τους γνωρίζουν και να αξιώσουν την μεταβολή τους.

Όταν, όμως, οι θεσμοί αυτοί δεν υπάρχουν, όταν οι κανόνες είναι ανύπαρκτοι, το ίδιο άγνωστοι είναι και όλοι αυτοί που προσπαθούν να αλλάξουν τα δεδομένα. Το ίδιο όπως όταν εν μία νυχτί μπαζώνουν τα ποτάμια και τις ακτές, παραβιάζοντας κάθε ίχνος νομιμότητας, το ίδιο φαντάζουν και όλες αυτές οι στην ουσία καταδικασμένες σε αποτυχία πρωτοβουλίες πολιτών και οργανώσεων να σώσουν το περιβάλλον. Το ίδιο όπως το απρόσωπο κράτος παραβιάζει τους νόμους που το ίδιο έχει θεσπίσει, το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τον αμφισβητία που δεν ξέρει κατά ποιου ακριβώς να στραφεί.

Πρέπει εν ολίγοις, να γεύεται κανείς και να νοιώθει στο πετσί του την ισχύ των νόμων, να του είναι γνωστοί όσοι τους ψηφίζουν, το ίδιο όπως επώνυμα δημιουργούν επενδύσεις για το «καλό» του κόσμου μεγαλοεταιρείες και κονσόρτσιουμ. Πρέπει να έχουν πρόσωπο οι κάθε είδους ρυπαντές και διεφθαρμένοι και όχι να ψάχνει κανείς ποιος είναι ο υπεύθυνος, επειδή το management φρόντισε από νωρίς να τους συγκαλύψει.

Για να μην είναι λοιπόν, νεκρό το κοινωνικό σώμα, θα πρέπει και οι νεκροθάφτες να έχουν όνομα και πρόσωπο. Επειδή, όμως, αυτό δεν συμβαίνει πια, ουδείς δυστυχώς, γνωρίζει ποιος ή ποιοι κρύβονται πίσω από τα ανθρωπιστικά δράματα όλων των μορφών.

Η αντίσταση έτσι γίνεται ενστικτώδης και αναποτελεσματική. Ίσως γιατί η επίσημη εξουσία έχει απλώσει τα πλοκάμια της παντού και ως χαμαιλέοντας ελίσσεται και ξεγλιστρά. Οι δε εκπρόσωποί της είναι από καιρό άφαντοι ή επιεικώς κατάλληλα καμουφλαρισμένοι, για να μην τους γνωρίζεις.