Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η βία κατά δημοσιογράφων είναι πλέον σύνηθες γεγονός. Η βία αυτή που σχετίζεται με την έρευνα και δημοσιοποίηση θεμάτων που αφορούν την διαφθορά και την κακοδιαχείριση, την διερεύνηση σκανδάλων αλλά και τις υπόγειες σχέσεις της πολιτικής με την οικονομική εξουσία, γεγονός άλλοτε φανερό και άλλοτε κρυφό, είναι τις περισσότερες φορές κατευθυνόμενη και άλλες φορές υποκινούμενη, για να μην φανεί πως η πολιτική εξουσία είναι αποκλειστικά υπεύθυνη για την πρόκλησή της.

Η βία ασκείται κάποιες φορές με την μορφή εκφοβισμού και απειλών και άλλες φορές με την σωματική βιαιοπραγία, τον ξυλοδαρμό αλλά και τις εκτελέσεις.

Σύμφωνα με διαθέσιμα στοιχεία, σε χώρες εκ διαμέτρου αντίθετων οικονομικο-κοινωνικών συνθηκών διαβίωσης, όπως οι ΗΠΑ με την Υεμένη, το έργο των δημοσιογράφων είναι πολύ δύσκολο, στις μεν ΗΠΑ για την κάλυψη θεμάτων που σχετίζονται με την εξέλιξη του ρατσισμού και των διακρίσεων και στην Υεμένη για την δημοσιοποίηση σοβαρών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων που γίνονται από τις αντιμαχόμενες πλευρές.

Μια σειρά από άλλες χώρες, ανάμεσα στις οποίες πρωτοστατούν η Ρωσία, η Κίνα, η Λευκορωσία αλλά και ευρωπαϊκές χώρες -συμπεριλαμβανομένης και της χώρας μας- καταπατούν βασικά δικαιώματα της άσκησης του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και κονιορτοποιούν στην κυριολεξία την ενημέρωση.

Τελευταία, είδε το φως της δημοσιότητας και η φυλετική διάκριση αλλά και η σεξιστική συμπεριφορά ενάντια στις γυναίκες δημοσιογράφους, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά πως οι διακρίσεις για το φύλο ζουν και βασιλεύουν διεθνώς.   

Πράγματι, η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων κοινοποίησε πρόσφατη έκθεση του Συνασπισμού Γυναικών στην Δημοσιογραφία (The Coalition for Women in Journalism), σύμφωνα με την οποία έχουν εντοπιστεί και καταγραφεί τουλάχιστον 81 περιπτώσεις απειλών και βίας κατά γυναικών δημοσιογράφων σε όλο τον κόσμο μόνο κατά τη διάρκεια του Αυγούστου. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι περισσότερες από αυτές σχετίζονται με τα πρόσφατα επεισόδια στη Λευκορωσία και τη Βηρυτό.

Από συλλήψεις και κρατήσεις έως φυσικές επιθέσεις και διαδικτυακή παρενόχληση, οι διαφορετικοί τύποι υποθέσεων που καταγράφηκαν τον Αύγουστο αποτελούν περίπου το 20,7% αυτών που καταγράφηκαν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους.

Συγκεκριμένα, εντοπίστηκαν τουλάχιστον 26 συλλήψεις γυναικών δημοσιογράφων σε διαφορετικές χώρες σε όλο τον κόσμο, 14 περιπτώσεις επιθέσεων, ενώ καταγράφηκαν περιπτώσεις διαδικτυακής παρενόχλησης, βίαιων απειλών, δικαστικών αγωγών, σεξισμού, φυλετικών διακρίσεων.

Η έκθεση αναφέρει επίσης, ότι τον Αύγουστο, η Λευκορωσία, ο Λίβανος και το Πακιστάν, ήταν από τις χώρες στις οποίες κινδύνευσε περισσότερο η ασφάλεια των γυναικών δημοσιογράφων. Συγκεκριμένα, καταγράφηκαν 33 περιπτώσεις στη Λευκορωσία, επτά στο Πακιστάν, ενώ ως αποτέλεσμα των καταστροφικών εκρήξεων της Βηρυτού και των διαμαρτυριών που ακολούθησαν, 12 γυναίκες δημοσιογράφοι στο Λίβανο αντιμετώπισαν τραυματισμούς και επιθέσεις σε βάρος τους.

Τα στοιχεία είναι συγκλονιστικά. Και ακόμη περισσότερο, όταν αυτά αφορούν την θέση της γυναίκας στην σημερινή κοινωνία. Στις εν λόγω προαναφερόμενες χώρες, η γυναίκα θεωρείται κατώτερη από τον άνδρα και οι σχέσεις είναι προκαθορισμένες από άλλους εξωγενείς παράγοντες. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια, ότι και στην «πολιτισμένη Δύση» δεν λαμβάνουν χώρα παρόμοια γεγονότα. Απλά εδώ καλύπτονται με αριστοτεχνικό τρόπο.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το δημοσιογραφικό επάγγελμα δέχεται διεθνώς μεγάλη επίθεση. Σε άλλες των περιπτώσεων, δημοσιογράφοι γίνονται «παπαγαλάκια» μεγαλοεταιρειών για ευνόητους λόγους, την ίδια στιγμή που άλλοι δημοσιογράφοι δεν τολμούν να γράψουν λόγω της επαπειλούμενης σπάθης των αγωγών.

Αλλά και πολλοί άλλοι δημοσιογράφοι ερωτοτροπούν προκλητικά με την διασημότητα, πληρώνοντας το ανάλογο τίμημα. Τα στοιχεία δεν δείχνουν να γίνεται κάτι διαφορετικό στο εγγύς μέλλον. Τουναντίον, οι πιθανότητες για ελεύθερη και απρόσκοπτη άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος περιορίζονται απελπιστικά. Με άγνωστη κατάληξη για το ίδιο το επάγγελμα στο σύνολό του.