Απεχθάνομαι την επετειολογία. Αλλά, στις 3 Σεπτεμβρίου, αναγκαστικώς επιστρέφω στο παρελθόν. Η  ημερομηνία αυτή, μπορεί να μην λέει πολλά πράγματα στους σημερινούς νέους, αλλά η γενιά μου την έκανε σημαία δις. Αρχικώς στην προδικτατορική περίοδο, όταν στον αγώνα για περισσότερη δημοκρατία ανοίγαμε λογαριασμούς με το παλάτι και τους μηχανισμούς του. Οπότε η μνήμη στρεφόταν προς την 3η Σεπτεμβρίου 1843. Όταν, το κίνημα των Μακρυγιάννη και Καλλέργη, επέβαλε, στον Όθωνα και τους Βαυαρούς του, να παραχωρήσουν το πρώτο Σύνταγμα της χώρας. Αλλά και την «3 Σεπτέμβρη» 1984, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου παρουσίασε την διακήρυξη, με την οποία πορεύθηκε προς την εξουσία.

Τι έχει απομείνει από τα μεγάλα «οράματα» και τα ακόμη μεγαλύτερα λόγια, εκείνης της περιόδου; Η εικόνα που θα σας περιγράψω ευθύς αμέσως:

Έπινα καφέ στο κέντρο της Καλλιθέας. Απέναντί μου δυο κυρίες. Η μια, με εκείνο το χαρακτηριστικό μαλλί κομμωτηρίου που μετεωρίζεται μεταξύ ασημιού και λουλακιού, σαφώς μεγαλύτερη από μένα. Και η οποία «στόμα δεν έκλεινε». Το αντικείμενο του μονολόγου της, τον οποίο στωικώς υφίστατο η άλλη, ήταν ένα και μόνον: Το ότι «καταντήσαμε, με τούτο τον αχάριστο λαό, να πέσουμε στα χέρια ενός Μητσοτάκη». Και με το στόμα της να στάζει μέλι όταν αναφερόταν στον Ανδρέα: «Που έδωσε λεφτά σε όλους. Και αν έχω σήμερα μια καλή σύνταξη, σε αυτόν τον χρωστώ. Όπως το χρωστάμε όλοι. Αλλά είναι αχάριστοι».

Αχάριστος ο ελληνικός λαός; Γιατί; Επειδή από το 1974 και μετά, έδωσε σε όλους την ευκαιρία να γράψουν το όνομά τους με χρυσά γράμματα στην ιστορία; Από την Ν.Δ. του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ως το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου; Από τον άλλοτε περιθωριοποιημένο Κωνσταντίνο Μητσοτάκη ως τον απόβλητο του «Βαθέως ΠΑΣΟΚ» Κώστα Σημίτη; Ακόμη και στους επιγόνους των Καραμανλή και Παπανδρέου; Αλλά και στον επίσης ανακληθέντα εκ του ...καλάθου της ιστορίας Αντώνη Σαμαρά;

Μόνον η Αριστερά είχε μείνει απέξω. Τελικώς, το 2015, ο λαός έδωσε και σε αυτήν, στο πρόσωπο του Αλέξη Τσίπρα, δυο φορές μέσα σε λίγους μήνες, επιταγή εξουσίας.

Σε όλους δόθηκαν ιστορικές ευκαιρίες. Και δεν είναι λάθος του λαού, αλλά δικό τους, αν δεν κατάλαβαν ότι δεν υπάρχουν επιταγές χωρίς ημερομηνία λήξεως. Ιδίως όταν «σύρονται» επί λόγων, που δεν έχουν πραγματικό αντίκρισμα στα έργα.

Γ.Π. ΜΑΣΣΑΒΕΤΑΣ

 giorgis@massavetas.gr