Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Η ημέρα έναρξης του μαζικού εμβολιασμού (11 Ιανουαρίου) πλησιάζει και οι συζητήσεις για το αν και πώς θα γίνει το εμβόλιο που τόσο αναμένεται, φουντώνουν μεταξύ των πολιτών. Παρά το γεγονός ότι εκφράζονται ενστάσεις από πολλές πλευρές για την πραγματοποίηση του εμβολίου, εντούτοις η πλειοψηφία δείχνει να θέλει να το κάνει. Οι συζητήσεις βέβαια, για την αποτελεσματικότητα του εμβολίου θα συνεχιστούν μέχρι να φανούν τα πρώτα αποτελέσματα.

Όλο αυτό το διάστημα πραγματοποιούνται χρήσιμες έρευνες για την στάση των πολιτών σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο απέναντι στον εμβολιασμό. Και μάλιστα, όλα αυτά συμβαίνουν την στιγμή που στις παραλίες της Χαβάης, για παράδειγμα ή την Βραζιλία, φαίνεται να μην  πτοείται κανείς από τους κινδύνους μετάδοσης.

Σεπτέμβριος 2020: αρνητική η στάση απέναντι στο εμβόλιο

Στην Ελλάδα, ο Οργανισμός έρευνας και ανάλυσης «διαΝΕΟσις» είχε ξεκινήσει από την περασμένη άνοιξη, από τις αρχές της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, μια προσπάθεια καταγραφής τόσο των συνεπειών του φαινομένου της πανδημίας στην οικονομία και την κοινωνία με μια σειρά από άρθρα και έρευνες, όσο και των αντιλήψεων και των απόψεων των Ελλήνων κατά τη διάρκεια του πρωτοφανούς φαινομένου και της μεγαλύτερης κρίσης στην πρόσφατη ιστορία της χώρας μας, με μια σειρά από έρευνες κοινής γνώμης.

Στην προτελευταία έρευνα του «διαΝΕΟσις» που πραγματοποιήθηκε στα μέσα του Σεπτέμβρη του 2020, το 42% των Ελλήνων δήλωναν ότι δεν προτίθενται να κάνουν το εμβόλιο το κορωνοϊού, όταν αυτό εγκριθεί από τους αρμόδιους ευρωπαϊκούς και εθνικούς φορείς, και αρχίσει να διατίθεται δωρεάν. Η στάση αυτή των πολιτών θα μπορούσε εν μέρει να εξηγηθεί από το γεγονός ότι τα κρούσματα ακόμη δεν είχαν πολλαπλασιαστεί και το δεύτερο κύμα δεν είχε ακόμη ξεκινήσει.

Από τότε άλλαξαν πολλά και στον αριθμό των κρουσμάτων και στην κατάσταση συναγερμού ειδικά στην Βόρεια Ελλάδα, αλλά και στην διασπορά του κορωνοϊού που πήρε μεγάλες διαστάσεις.

Τρίτη έρευνα  - Αλλαγή της στάσης

O Οργανισμός έρευνας και ανάλυσης «διαΝΕΟσις» σε συνεργασία με την εταιρεία δημοσκοπήσεων Metron Analysis, εκπόνησε τρίτη έρευνα λίγο πριν τα Χριστούγεννα το διάστημα 1-10 Δεκεμβρίου 2020 σε πανελλαδικό δείγμα 1.100 ατόμων, για να αποτυπώσει τις στάσεις και τις απόψεις των Ελλήνων σε αυτή τη χρονική συγκυρία.

Θετικοί απέναντι στο εμβόλιο

Λιγότερους από τρεις μήνες μετά, η κατάσταση είναι αρκετά διαφορετική. Σύμφωνα με τα στοιχεία της τρίτης έρευνας, το 42% στα μέσα του Σεπτέμβρη έχει πλέον πέσει στο 27,4%. Πράγματι, σήμερα, δύο στους τρεις Έλληνες (66,3%) δηλώνουν ότι θα κάνουν το εμβόλιο (άθροισμα των «σίγουρα ναι» και «μάλλον ναι»). 1 στους 3, μάλιστα, απαντά εμφατικά «σίγουρα ναι».

Διαφορετικές απαντήσεις

Οι απαντήσεις των ερωτηθέντων διαφέρουν, βεβαίως, στις διάφορες ομάδες του πληθυσμού. Τα ποσοστά αυτών που προτίθενται να κάνουν το εμβόλιο είναι μεγαλύτερα στους πιο ευκατάστατους, καθώς και σε όσους δηλώνουν ότι πάσχουν από κάποιο υποκείμενο νόσημα, ενώ πολύ σημαντικός παράγοντας είναι και η ηλικία: Στους ηλικίας άνω των 65, το ποσοστό αυτών που προτίθενται να κάνουν το εμβόλιο φτάνει στο 80,4% -μάλιστα, αυτοί που απαντούν «σίγουρα ναι» είναι το 55%.

Μειοψηφούν οι αρνητές του εμβολίου

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, στην Ελλάδα δεν φαίνεται να υπάρχει ισχυρό κίνημα αντιεμβολιαστών ή αρνητών του ιού.

Η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων, σύμφωνα με τα στοιχεία, έχει πολύ θετικές απόψεις για τα εμβόλια. Στην ερώτηση «συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την άποψη ότι τα εμβόλια σώζουν ζωές» το 94% των ερωτηθέντων συμφωνεί. Μάλιστα, το 61% συμφωνούν «απολύτως».

Από το περίπου 27% που δηλώνουν ότι (σίγουρα ή μάλλον) δεν θα κάνουν το εμβόλιο, η κυριότερη αιτία που αναφέρουν με πολύ μεγάλη διαφορά είναι το ότι «μπορεί να μην είναι ασφαλές, ή μπορεί να έχει παρενέργειες». Τα ποσοστά των πολιτών που δηλώνουν ότι «δεν υπάρχει ο ιός» ή «δεν εμπιστεύομαι τα εμβόλια» σε αυτή την ερώτηση είναι πάρα πολύ χαμηλά.

Μεγαλύτερη η ζήτηση για το εμβόλιο της γρίπης

Κάτι που παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον και που είναι ενδεικτικό του κλίματος στην κοινωνία, αφορά το απλό εμβόλιο κατά της γρίπης: το 40,9% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι έχουν κάνει φέτος το εμβόλιο αυτό,  ποσοστό πολύ υψηλότερο από το σύνηθες.

Πράγματι, φέτος η ζήτηση για το εμβόλιο της γρίπης είναι πολύ μεγαλύτερη και ενδέχεται να φτάσει ως και 1 εκατ. περισσότερες δόσεις απ' ό,τι πέρυσι. Μάλιστα, 8 στους 10 ερωτηθέντες ηλικίας άνω των 65 δηλώνουν πως έχουν κάνει το εμβόλιο της γρίπης.

Από όσους δηλώνουν ότι έχουν κάνει το εμβόλιο κατά της γρίπης, το 84,1% δηλώνουν ότι θα κάνουν και το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού.

Αισιοδοξία ή μη ανάλογα με την ηλικία

Τέλος, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η πλειοψηφία των πολιτών πιστεύει ότι το εμβόλιο θα είναι διαθέσιμο στη χώρα μας «το πρώτο τρίμηνο του 2021».

Για το αν η χώρα μας πηγαίνει προς τη σωστή ή τη λάθος κατεύθυνση ειδικά για το θέμα της πανδημίας, ελαφρά μεγαλύτερο ποσοστό (59%) πιστεύει ότι πάει καλά.

Μεγάλο ρόλο πάντως, σε αυτό παίζει η ηλικία. Όσο μεγαλύτερη η ηλικία, τόσο πιο αισιόδοξη η στάση.

Μόνο το 37,2% των νέων ηλικίας 18-24 πιστεύουν πως η χώρα πάει προς τη σωστή κατεύθυνση. Στους άνω των 65, όμως, το ποσοστό είναι 61,6%.