Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

To έχω αναφέρει και σε άλλα μου άρθρα ότι η ακροδεξιά, οι υπερεθνικιστές και οι νεοναζί εκμεταλλεύθηκαν και εκμεταλλεύονται κατάλληλα την παρατεταμένη κρίση του κορωνοϊού, διασπείροντας συνωμοσιολογικά καταστροφολογικά σενάρια και θεωρίες για το lockdown, ισχυριζόμενοι ότι στρέφονται «κατά του συστήματος» και πως δήθεν όλα είναι σκηνοθετημένα.

Το ξεκαθαρίζω και πάλι για μια ακόμη φορά, ότι η πανδημία και τα απαγορευτικά μέτρα δίνουν ασφαλώς την ευκαιρία για αυξημένη καταστολή από την μεριά του επίσημου κράτους, όμως άλλο είναι τι κάνουν οι εξουσίες και άλλο τα φανταστικά σενάρια για ανύπαρκτο κορωνοϊό. Με λίγα λόγια, όλα δείχνουν ότι η ακροδεξιά φαίνεται να είναι κερδισμένη από την όλη κατάσταση γύρω από τον κορωνοϊό που εκτυλίσσεται από πέρυσι.

Και στην χώρα μας βέβαια, αρκετοί είναι οι πολίτες που πιστεύουν σε συνωμοσιολογικά σενάρια, ασπαζόμενοι μέσα στον πανικό τους ακροδεξιές θεωρίες, ενώ δεν είναι και λίγοι οι επώνυμοι αλλά και εκπρόσωποι της ιατρικής κοινότητας που διαδίδουν όλη αυτή την παραπληροφόρηση περί άρνησης ύπαρξης κορωνοϊού, άρνηση εμβολιασμού και τα συναφή. Και εδώ βέβαια, κανείς θα μπορούσε σαφώς να αρνηθεί ένα φάρμακο ή ένα εμβόλιο, για παράδειγμα, ή να μιλήσει για τα κέρδη των φαρμακοβιομηχανιών από την όλη ιστορία. Όμως, μην μπερδεύουμε τα πράγματα.   

Μια πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση δημοσιεύθηκε στην γερμανική εφημερίδα «Neues Deutschland» που αφορά το συγκεκριμένο θέμα, την σύνδεση δηλαδή της ακροδεξιάς με τις συνωμοσιολογίες.

Η έκθεση καταδεικνύει το μέγεθος του προβλήματος αλλά και την ραγδαία αύξηση της ακροδεξιάς στην Ευρώπη, που λανσάροντας ψευδοθεωρίες για τον κορωνοϊό, προσπαθεί να προσεγγίσει και να εντάξει στο δυναμικό της φοβισμένους πολίτες.

Η ακροδεξιά λοιπόν, όπως αναφέρει η έκθεση, έχει αυξηθεί σημαντικά το 2020 στην Ευρώπη. Αναπτύσσεται ολοένα και περισσότερο διεθνώς μέσω του διαδικτύου και μέσα από τα social media, πέρα από τις παραδοσιακές οργανώσεις του φάσματος. Αυτό βρίσκεται στη διαδικασία μιας βαθιάς μεταμόρφωσης προς νέες μορφές χαλαρής δικτύωσης.

Αυτό είναι το συμπέρασμα της μελέτης «State of Hate: Δεξιός Εξτρεμισμός στην Ευρώπη 2021» που παρουσιάστηκε την περασμένη Τρίτη σχετικά με τις τάσεις του ακροδεξιάς στην ευρωπαϊκή Ήπειρο.

Η έκθεση συντονίστηκε από τη βρετανική ΜΚΟ «Hope not Hate», την αντιρατσιστική οργάνωση «Expo» από τη Σουηδία και το Ίδρυμα Amadeu Antonio, με έδρα το Βερολίνο. Στην έκθεση αυτή, 34 εμπειρογνώμονες και ακτιβιστές συνέβαλαν αποφασιστικά με αναφορές και εκθέσεις για 32 ευρωπαϊκές χώρες.

Επιπλέον, υπάρχει μια δημοσκόπηση 12.000 πολιτών από τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ιταλία, τις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Από την δημοσκόπηση αυτή προκύπτει μια βαθιά ανησυχία για την κατάσταση του πολιτικού συστήματος και την κατεύθυνση που ακολουθούν οι χώρες.

Κατά το πρώτο έτος του κορωνοϊού, σύμφωνα με την έκθεση, οι συνωμοσιολογικοί μύθοι και άλλες συνιστώσες της ακροδεξιάς προπαγάνδας διαδόθηκαν ευρέως εδραζόμενες στην διάχυτη "απαισιοδοξία και δυσπιστία".

Ο αριθμός των ανθρώπων που ασχολούνται με θεωρίες για υποτιθέμενες συνωμοσίες αυξήθηκε δραματικά το 2020. Οι ψηφιακές πλατφόρμες και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικότερα, ευθύνονται για το γεγονός ότι η παραπληροφόρηση μπορεί να εξαπλωθεί "ταχύτερα και πιο επιθετικά". Σε όλη την Ευρώπη, έχουν παρατηρηθεί εκπορευόμενες από μύθους διαμαρτυρίες ενάντια στα lockdown, τους εμβολιασμούς για τον κορωνοιό, αλλά και δήθεν κατά του «κατεστημένου».

Στο πλαίσιο των θεμάτων που αφορούν την Covid - 19, οι θεωρίες αυτές θα μπορούσαν να ανοίξουν την δίοδο για την εξάπλωση του αντισημιτισμού, σημειώνει η έκθεση.

Πέρυσι, το σκοτεινό προερχόμενο από τις ΗΠΑ κίνημα «Qanon» εμφανίστηκε και στην Ευρώπη, ιδιαίτερα στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία.

Συνολικά, ο δεξιός εξτρεμισμός βρίσκεται σε διαδικασία περαιτέρω διεθνοποίησης, καθώς ακροδεξιοί από όλο τον κόσμο ξεκίνησαν προσωρινά ως ένα χαλαρό δίκτυο σε ορισμένα θέματα. Ο κίνδυνος της ακροδεξιάς τρομοκρατίας θεωρείται επίσης υψηλός, με μια "ενεργή online σκηνή που προωθεί την τρομοκρατία και τη βία, καταλήγει η πολύ ενδιαφέρουσα αυτή έκθεση.

Τα στοιχεία είναι όντως ενδιαφέροντα, ειδικά αυτή την εποχή όπου ακούγεται το κάθε τι απίθανο που οδηγεί τον κόσμο στην καχυποψία και την άρνηση.

Θα το επαναλάβω, όμως: θεωρίες για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού μπορεί να ειπωθούν ελεύθερα, όπως και να γίνει γόνιμος διάλογος και ανταλλαγή απόψεων. Ο καθένας και η καθεμιά δικαιούται να αμφιβάλλει για τις προθέσεις της εκάστοτε εξουσίας.

Άλλο, όμως, αυτό και άλλο οι συνωμοσιολογίες και τα μυθεύματα που βασίζονται σε συγκεκριμένο σχέδιο ακροδεξιάς προπαγάνδας.

Εξάλλου, να μην ξεχνάμε πως τα τελευταία χρόνια η Ευρώπη έγινε το θέατρο επιχειρήσεων εθνικιστικών και ακροδεξιών κινημάτων με τα αντίστοιχα αποτελέσματα.

Οι αφορμές δόθηκαν είτε από το προσφυγικό, είτε από την μεγάλη ανεργία, είτε από την αποτυχία της ευρωπαϊκής συνοχής, είτε τώρα από την πανδημία του κορωνοϊού.

Στην δε Ελλάδα, το βιώσαμε αυτό τα τελευταία χρόνια με την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Ας είμαστε λοιπόν, προσεκτικοί σε ό,τι ακούμε και διαβάζουμε. Άλλο αμφισβήτηση και άλλο εργαλειοποίηση της πανδημίας από σκοτεινούς κύκλους.