Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Θα μπορούσαμε να πούμε άραγε, ποτέ, πώς θα βγει ο κόσμος μετά από όλη αυτή την ιστορία με την μείωση των επαφών, την καχυποψία απέναντι στον άλλον και την τήρηση αυξημένων μέτρων προστασίας, όλη αυτή την φασαρία με τα καθημερινά κρούσματα και τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές;

Μπορούμε άραγε, να φανταστούμε πώς θα αντιδράσουμε με την πρώτη επίσημη χειραψία και εναγκαλισμό, ένα χρόνο μετά το παρατεταμένο lockdown και τους κανονισμούς με τα SMS για μία και μόνο βόλτα, για επίσκεψη σε αυτούς που χρήζουν βοήθειας και όσους έχουν άμεση ανάγκη;

Η απάντηση δεν μπορεί να είναι σαφής, καθώς κανείς δεν ξέρει τον ανθρώπινο ψυχισμό, το πώς δηλαδή θα αντιδράσει ο καθένας μεμονωμένα από όλους αυτούς τους περιορισμούς στην καθημερινότητα.

Ήδη πολλές έρευνες κάνουν λόγο για έντονη επιθετικότητα στις οικογένειες, για ενδοοικογενειακή βία και ένα σωρό άλλες παρενέργειες λόγω του αποκλεισμού. Από την άλλη, βέβαια, με τόσα πολλά κρούσματα μερικά πράγματα είναι ούτως ή άλλως μονόδρομος. Το ίδιο, όμως, ίσχυε και πέρυσι, ανεξάρτητα αν την όλη κατάσταση την βιώναμε για πρώτη φορά.

Όλο αυτό το διάστημα που η επιστήμη έκανε τις έρευνές της, την περίοδο που διατέθηκαν κονδύλια εκατομμυρίων για κλινικές μελέτες και εξεύρεση εμβολίων, οι άνθρωποι έκαναν το κάθε τι για να απομακρυνθούν από τον πραγματικό τους εαυτό, όταν έχοντας την ευκαιρία να οργανώσουν τον χρόνο τους, απλά αφέθηκαν σε μία συνολική κριτική των πάντων εκτός από τον εαυτό τους.

Και είναι πολύς ο διαθέσιμος χρόνος που μεσολαβεί ανάμεσα στην κονιορτοποίηση των καθημερινών συνηθειών και της απαγόρευσης εξόδου, τόσο πολύς, που από ένα σημείο και μετά αυτό που έχει να κάνει κανείς είναι να τα βάζει κατά δικαίων και αδίκων για να σκοτώσει την ώρα του.

Βέβαια, τα social media πήραν φωτιά και αυτό είναι το δυστύχημα, κατάντησαν το βασικό μέσο επικοινωνίας μεταξύ των αποκλεισμένων. Η δυναμική τους αυξήθηκε αλματωδώς, το ίδιο όπως και το από κάθε άποψη ανασφαλές ηλεκτρονικό εμπόριο που γνωρίζει πλέον πεδίον δόξης λαμπρό. Αν σε όλα αυτά προστεθεί και η καθήλωση των αντιδράσεων σε όλα τα επίπεδα, καθώς και το διαδίκτυο από μόνο του δεν μπορεί να βοηθήσει σε κανενός είδους ανατροπή, τότε μιλάμε απλά για έναν νέο Μεσαίωνα και δη στην πιο κακή του εκδοχή.

Οι άνθρωποι, όμως, δεν καταλαβαίνουν πως οι δυνατότητες που τους δίδονται, κρύβονται εντός τους και πως καμία καραντίνα δεν μπορεί να επιβάλλει στον καθένα να αλλάξει σκέψη. Αν στόχος των κυβερνήσεων είναι να ωραιοποιηθεί η μετά καραντίνα εποχή, αυτό ακριβώς πρέπει να καταγγελθεί. Αν το πλάνο περιλαμβάνει την τυφλή υποταγή των όποιων νέων μέτρων λογοκρισίας και καταστολής με πρόσχημα και μόνο ότι αίρεται ο αποκλεισμός, τότε αν μη τι άλλο, θα πρέπει να βρισκόμαστε σε εγρήγορση.

Η σημερινή κατάσταση σαφώς και δεν είναι απόρροια κάποιας διεθνούς συνωμοσίας που ευνοεί την επιχειρηματολογία του ακροδεξιού μυστικισμού, δεν μπορεί, όμως και δεν πρέπει να καταπιούμε ως αμάσητη τροφή ό,τι μας σερβίρουν.

Με λίγα λόγια, για να συνοψίσω: Μέσα μας βρίσκεται η λύση τις ατέλειωτες ώρες της περισυλλογής που μας προσφέρονται αντί του βαρετού σχολιασμού των πάντων, που περιλαμβάνει από το ποιος ή ποιοι κρύβονται πίσω από τα lockdown και ποιους εξυπηρετούν. Μέσα μας, γιατί ποτέ δεν μας δόθηκε μια τέτοια είδους ευκαιρία να αφουγκραστούμε τον ίδιο μας τον εαυτό και τις ανάγκες του, σχεδιάζοντας παράλληλα την μετά καραντίνα εποχή.

Ο Franz Kafka είχε πει κάποτε πως μπορείς να ταξιδέψεις με το νου και την φαντασία από τον ίδιο σου τον χώρο, από το σπίτι και το λημέρι σου. Με τον Πύργο και την Δίκη είχε αναπαραστήσει την εσώκλειστη αυτή κοινωνία που περιφράσσεται χωρίς αιτία και σκοπό και που κανείς δεν μπορεί να ξέρει πότε και γιατί θα βρεθεί ένοχος. Ο Τζωρτζ Όργουελ, από την άλλη, ίσως και να είναι σήμερα ο πιο δημοφιλής συγγραφέας. Οι δε Pink Floyd μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα πως διαρρηγνύουν εμφανώς τις σχισμές του τοίχου.

Κάτι ήξεραν όλοι αυτοί που μίλησαν νωρίς για τους καιρούς του μαζικού εφησυχασμού. Κάτι που σήμερα μπορεί να μας χρησιμεύσει ως αντίδοτο στην θεραπεία του εαυτού μας κατά την διάρκεια της καραντίνας και την απεξάρτησή μας από την επιτηδευμένη μαζική αποβλάκωση των ημερών της πολλά υποσχόμενης κανονικότητας. 

Γιατί ποτέ δεν θα πρέπει να βγάλουμε από το μυαλό μας πως ζούσαμε και ζούμε σε μία καραντίνα με προσχηματικές ενίοτε ελευθερίες. Την ιδεοληψία που τρέφουμε με τις ψευδαισθήσεις μιας ζωής χωρίς περιορισμούς μετά την άρση της καραντίνας.