Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσαν την πρώτη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που διεξήχθη από κοινού για τα δύο θεσμικά όργανα. Η έρευνα που αφορά το μέλλον της Ευρώπης πραγματοποιήθηκε το διάστημα μεταξύ 22 Οκτωβρίου - 20 Νοεμβρίου 2020 στα 27 κράτη - μέλη της ΕΕ, με την πραγματοποίηση συνολικά περίπου 27.034 συνεντεύξεων λόγω της πανδημίας.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε ενόψει της υπογραφής της κοινής δήλωσης σχετικά με τη Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης, αποκαλύπτει ότι η συντριπτική πλειονότητα (92%) σε όλα τα κράτη μέλη απαιτεί «να λαμβάνεται περισσότερο υπόψη η φωνή των πολιτών στις αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης».

Η φωνή των πολιτών λοιπόν, πρέπει να ακούγεται περισσότερο και οι αποφάσεις να μην λαμβάνονται ερήμην τους, κάτι που δεν έχει συμβεί και λίγες φορές.

Το μέλλον της Ευρώπης εξαρτάται άμεσα από την ίδια την φωνή των πολιτών της, οι οποίοι καλούνται να εκφράσουν την γνώμη τους για μια σειρά από θέματα όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η κλιματική αλλαγή ή το κράτος δικαίου. Από τις απαντήσεις που δόθηκαν από τους συμμετέχοντες στην έρευνα, διαπιστώνεται πως πολλοί είναι αυτοί που προβληματίζονται για το μέλλον της Ευρώπης λόγω της παρατεταμένης πανδημίας, ενώ αναδεικνύουν την δημοκρατία ως τον πιο επιθυμητό στόχο.

Περισσότερη δημοκρατία, λοιπόν, αλληλεγγύη και σεβασμός στον άνθρωπο. Για να πορευθεί ο κόσμος προς μια καλύτερη κοινωνία.

Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης αποσκοπεί στο να δημιουργήσει ένα νέο δημόσιο φόρουμ για ανοικτή, χωρίς αποκλεισμούς, διαφανή και δομημένη συζήτηση με τους Ευρωπαίους σχετικά με τα ζητήματα που τους αφορούν και επηρεάζουν την καθημερινή τους ζωή.

Ας δούμε συνοπτικά τι πιστεύουν οι Ευρωπαίοι πολίτες για μια σειρά από θέματα:

Η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης

Τα τρία τέταρτα των Ευρωπαίων θεωρούν ότι η Διάσκεψη για το μέλλον της Ευρώπης θα έχει θετικό αντίκτυπο για τη δημοκρατία εντός της ΕΕ: το 76% συμφωνεί ότι αποτελεί σημαντική πρόοδο για τη δημοκρατία εντός της ΕΕ (το 25% «συμφωνεί απόλυτα» και το 51% «μάλλον συμφωνεί»), καθώς την άποψη αυτή υποστηρίζει σαφής πλειονότητα σε κάθε κράτος μέλος της ΕΕ.

Οι απαντήσαντες θεωρούν ότι θα πρέπει να συμμετέχουν ενεργά άτομα από όλα τα κοινωνικά στρώματα (51%), ενώ το 47% δηλώνει ότι θα πρέπει να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο οι νέοι, καθώς και οι εθνικές κυβερνήσεις (42%) και οι πανεπιστημιακοί, εμπειρογνώμονες, διανοούμενοι και επιστήμονες (40%).

Λίγο πάνω από το ήμισυ των Ευρωπαίων (51%) θα ήθελαν να συμμετάσχουν οι ίδιοι, ενώ οι Ιρλανδοί απαντήσαντες ήταν οι πιο ενθουσιώδεις (81%), ακολουθούμενοι από τους Βέλγους (64%), τους Λουξεμβούργιους (63%) και τους Σλοβένους (63%).

Η φωνή των πολιτών στην ΕΕ

Μολονότι η ψήφος στις ευρωπαϊκές εκλογές θεωρείται σαφώς (από το 55% των απαντησάντων) ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να διασφαλιστεί ότι οι φορείς λήψης αποφάσεων σε επίπεδο ΕΕ ακούν τη φωνή των πολιτών, υποστηρίζεται σθεναρά ότι οι πολίτες της ΕΕ θα πρέπει να έχουν μεγαλύτερο λόγο στις αποφάσεις που αφορούν το μέλλον της Ευρώπης. Από το 92% που πιστεύει ότι η φωνή των πολιτών της ΕΕ θα πρέπει να λαμβάνεται περισσότερο υπόψη, το 55% «συμφωνεί απόλυτα» και το 37% «μάλλον συμφωνεί». Μόνο το 6% διαφωνεί με τη δήλωση.

Το μέλλον της Ευρώπης

Έξι στους δέκα Ευρωπαίους συμφωνούν ότι η κρίση του κορωνοϊού τούς έκανε να προβληματιστούν σχετικά με το μέλλον της ΕΕ (το 19% «συμφωνεί απόλυτα» και το 41% «μάλλον συμφωνεί»), ενώ το 39% διαφωνεί ως προς αυτό (το 23% «μάλλον διαφωνεί» και το 16% «διαφωνεί εντελώς»).

Οι απαντήσαντες κλήθηκαν να επιλέξουν τις εξελίξεις που επιθυμούν να δουν όσον αφορά το μέλλον της Ευρώπης: η ύπαρξη συγκρίσιμου βιοτικού επιπέδου (35%) και ισχυρότερης αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών μελών (30%) είναι οι δύο πιο συχνά αναφερθείσες εξελίξεις. Οι Ευρωπαίοι δίνουν επίσης προτεραιότητα στην ανάπτυξη κοινής πολιτικής για την υγεία (25%) και συγκρίσιμων εκπαιδευτικών προτύπων (22%).

Δημοκρατία & ανθρώπινα δικαιώματα

Οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι ο σεβασμός της ΕΕ για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου (32%), καθώς και η οικονομική, βιομηχανική και εμπορική της δύναμη (30%), αποτελούν τα κύρια πλεονεκτήματά της. Ο σεβασμός της ΕΕ για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου κατατάσσεται ως το σημαντικότερο (ή κοινό σημαντικότερο) πλεονέκτημα σε 14 χώρες, και η άποψη αυτή κυριαρχεί ιδίως στη Σουηδία, όπου το 58% θεωρεί ότι αυτό αποτελεί βασικό πλεονέκτημα. Η οικονομική, βιομηχανική και εμπορική δύναμη της ΕΕ κατατάσσεται ως το σημαντικότερο (ή κοινό σημαντικότερο) πλεονέκτημα σε εννέα χώρες, με επικεφαλής τη Φινλανδία (45%) και την Εσθονία (44%).

Κλιματική αλλαγή Υγεία - Τρομοκρατία

Η κλιματική αλλαγή, τέλος, θεωρείται η κύρια παγκόσμια πρόκληση που επηρεάζει το μέλλον της ΕΕ, καθώς το 45% των Ευρωπαίων επέλεξε την εν λόγω πρόκληση ως την κυριότερη. Το δεύτερο και το τρίτο συχνότερα αναφερθέν ζήτημα, με παρόμοια ποσοστά, είναι η τρομοκρατία (38%) και οι κίνδυνοι που συνδέονται με την υγεία (37%). Η αναγκαστική μετανάστευση και ο εκτοπισμός είναι η τέταρτη συχνότερα αναφερθείσα πρόκληση, την οποία ανέφερε λίγο πάνω από το ένα τέταρτο των Ευρωπαίων (27%).