Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Με όλη αυτή την ακινησία, τα περιοριστικά μέτρα, την τηλε-εργασία και αναστολή εργασίας σε πολλές εταιρείες ανά τον κόσμο, την απουσία μεγάλης κυκλοφορίας αυτοκινήτων αλλά και γενικότερα όλα τα υπόλοιπα περιοριστικά μέτρα που έχουν ληφθεί, θα υπέθετε κανείς πως το κλίμα θα μπορούσε να πάει προς το καλύτερο.

Αυτά, όμως, δεν είναι παρά ευσεβείς πόθοι, από την στιγμή που ούτε τα μεγάλα εργοστάσια έπαψαν, ούτε η βαριά βιομηχανία ανέστειλε την λειτουργία της, ούτε κάποια πρόσθετα μέτρα για το περιβάλλον με αφορμή την πανδημία ελήφθησαν. Αποτέλεσμα, να υπάρξει πολύ μικρή έως ελάχιστη διαφοροποίηση προς το καλύτερο. Θα έλεγε κανείς ούτε καν παρατηρήσιμη.

Ίσως γιατί η μεγάλη ρύπανση προκαλείται από τοξικά και χημικά αέρια που εκλύονται στην ατμόσφαιρα από τεράστια βιομηχανικά συγκροτήματα που δεν έπαψαν ποτέ την λειτουργία τους, ίσως επειδή οι περιορισμοί των δραστηριοτήτων αφορούσαν απλά και μόνο την αδικαιολόγητη κυκλοφορία στους δρόμους, αλλαγές στο κλίμα δεν υπάρχουν. Ας μην ελπίζουμε λοιπόν, πως αυτός ο ένας σχεδόν χρόνος εγκλεισμού πέτυχε κάτι.

Του λόγου το αληθές επιβεβαίωσε και πρόσφατη επιστημονική έρευνα. Σύμφωνα με αυτήν, οι μέχρι τώρα παγκόσμιοι περιορισμοί λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού δεν θα έχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή.

Εντούτοις, οι περιορισμοί αυτοί θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μία εμφανή μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αναφέρουν οι επιστήμονες με επικεφαλής τον John Fyfe του Canadian Centre for Climate Modelling and Analysis στην Victoria.

Οι ερευνητές υπολόγισαν πάραυτα με την βοήθεια διαφορετικών μοντέλων ότι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις αυτής της μείωσης στην κλιματική αλλαγή μάλλον θα είναι μικρές και μάλιστα μη ανιχνεύσιμες.

«Τα αποτελέσματά μας αποσαφηνίζουν ότι ακόμη και οι μεγαλύτερες μειώσεις των εκπομπών θα έχουν πιθανώς μικρό και μη ανιχνεύσιμο αποτέλεσμα στο κλίμα, αν υφίστανται για μικρό χρονικό διάστημα», αναφέρουν χαρακτηριστικά οι επιστήμονες.

Για να μειωθεί η παγκόσμια υπερθέρμανση και σε τελευταία ανάλυση να σταθεροποιηθούν οι κατά μέσο όρο θερμοκρασίες, αυτό θα προϋπέθετε να μειώνονται χρόνο με το χρόνο στο 0 οι καθαρές εκπομπές.

Για τον λόγο αυτό, εξαρτάται από το τι είδους μέτρα λαμβάνουν οι χώρες παγκοσμίως για την αναθέρμανση της οικονομίας ως αντίδραση στην πανδημία του κορωνοϊού. Αυτά τα μέτρα θα μπορούσαν να έχουν είτε θετικές είτε αρνητικές μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στις εκπομπές και ως εκ τούτου να επηρεάσουν αποφασιστικά την πορεία της κλιματικής αλλαγής.

Οι επιστήμονες με επικεφαλής την Corinne Le Qur του Πανεπιστημίου East Anglia στην Μ. Βρετανία Βασιλείου, κατέγραψαν τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα το 2020 σε σύγκριση με το 2019, όπως περιέγραψαν σε ξεχωριστή μελέτη στο περιοδικό Nature Climate Change.

Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μειώθηκαν κατά 2,6 γιγατόνους σε 34 γιγατόνους το 2020 σε σύγκριση με το 2019, η μεγαλύτερη μείωση που έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα.

Οι ερευνητές ανέλυσαν επίσης, την εξέλιξη των εκπομπών σε διάφορες χώρες μετά την επικύρωση της συμφωνίας του Παρισιού το 2015 για το κλίμα και τις συνέκριναν με τις εξελίξεις πριν από πέντε περίπου έτη.

Στις χώρες με υψηλό μέσο εισόδημα των κατοίκων τους, οι εκπομπές μειώθηκαν κατά μέσο όρο 0,8% ετησίως από την έγκριση της συμφωνίας έως το 2019 και κατά 9% το 2020 λόγω των περιοριστικών μέτρων κατά του κορωνοϊού.

Η κατάσταση ήταν παρόμοια για τις χώρες με υψηλό έως μέσο εισόδημα, όμως οι εκπομπές εκεί μειώθηκαν μόνο κατά 5% το 2020.

Στις χώρες χαμηλού εισοδήματος, οι εκπομπές αυξήθηκαν κατά 4,5% μεταξύ 2015 και 2019 και μειώθηκαν κατά 9% το 2020.

Για να επιτευχθούν οι στόχοι της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα, οι παγκόσμιες μειώσεις θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 1 έως 2 γιγατόνοι ετησίως μέχρι το τέλος της δεκαετίας, αναφέρουν οι ερευνητές.

Θέλει πολύ δουλειά ακόμη, αλλά πάνω απ' όλα ριζοσπαστικά μέτρα που θα αφορούν κυρίως τους μεγάλους ρυπαντές. Ναι μεν οι μειώσεις αερίων του θερμοκηπίου έγιναν έστω και σε μικρό βαθμό, όμως συνολικά στην κλιματική αλλαγή δεν επέφεραν σημαντική διαφοροποίηση.

Η αποκατάσταση του κλίματος μάλλον είναι μη αναστρέψιμη όσο συνεχίζονται να μην λαμβάνονται αποφασιστικά μέτρα που θα αφορούν, όμως, όχι τον εγκλεισμό των πολιτών αλλά την καταστροφική για το περιβάλλον λειτουργία βιομηχανιών που ρυπαίνουν σοβαρά το περιβάλλον και συμβάλλουν κατά πολύ στην κλιματική αλλαγή.

Για αυτές τις εταιρείες, όμως, δεν υπάρχει διάθεση στο παραμικρό για επιβολή αυστηρών μέτρων. Κατά συνέπεια, το πρόβλημα είναι αλλού. Και πάνω απ' όλα, όπως ειπώθηκε παραπάνω, από το τι μέτρα θα ληφθούν για την αναθέρμανση της οικονομίας που έχει πληγεί σοβαρά.

Μέτρα, που αν μη τι άλλο, όμως, ενδέχεται σε κάποιες των περιπτώσεων να επιδεινώσουν περαιτέρω την κλιματική αλλαγή. Γιατί μέτρα για την οικονομία σημαίνει αύξηση της παραγωγής και με αυτό μεγαλύτερη κατανάλωση πρώτων υλών, κάτι που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην περαιτέρω περιβαλλοντική υποβάθμιση.