Του Φίλιππου Ζάχαρη (zachfil64@gmail.com)

Τραγικός και πάλι ο ετήσιος απολογισμός για τις δολοφονίες δημοσιογράφων παγκοσμίως σε έναν κόσμο που η δημοκρατία έχει απολέσει προ πολλού την σημασία της.

Την στιγμή που στην Ελλάδα πολλά ΜΜΕ παρουσιάζουν παραμορφωμένη την εικόνα των εκτυλιχθέντων γεγονότων, χωρίς καν ένα στοιχειώδες δημοκρατικό κριτήριο στις αναφορές και τα δημοσιεύματα, την στιγμή που η συνήγορος του απεργού πείνας Κουφοντίνα, αναγκάζεται να στείλει εξώδικο σε διάφορα τηλεοπτικά κανάλια για παραπληροφόρηση και παραποίηση της αλήθειας, στον υπόλοιπο κόσμο πολλοί δημοσιογράφοι που απλά θέλουν να κάνουν το καθήκον τους ενημερώνοντας με αντικειμενικότητα αλλά και ερευνώντας για σκάνδαλα και διαφθορά, πέφτουν θύματα επιθέσεων και δολοφονιών.

Ο απολογισμός του 2020 που έδωσαν στην δημοσιότητα οι Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα είναι αποκαλυπτικός της επικρατούσας κατάστασης. Με λίγα λόγια, για να μπορέσει κανείς σήμερα να εργαστεί απερίσπαστα ως δημοσιογράφος σε διάφορα μέρη του κόσμου, θα πρέπει είτε να εκπροσωπεί υπογείως άλλα συμφέροντα, είτε να χρηματίζεται και να αποσιωπά την αλήθεια, είτε απλά να αναπαραγάγει δελτία τύπου και αυτό να αποκαλείται δημοσιογραφία.

Οι δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα λοιπόν, καταγράφοντας τους αριθμούς στο δεύτερο μέρος του ετήσιου απολογισμού για το 2020 αναφορικά με τις απώλειες των δημοσιογράφων σε παγκόσμιο επίπεδο, αναφέρουν ότι τουλάχιστον 50 δημοσιογράφοι και βοηθοί των ΜΜΕ σκοτώθηκαν κατά την διάρκεια της εργασίας τους, οι περισσότεροι από τους οποίους μάλιστα δολοφονήθηκαν στοχευμένα, επειδή ερευνούσαν θέματα όπως διαφθορά,  οργανωμένο έγκλημα και καταστροφή του περιβάλλοντος.

Οι πιο επικίνδυνες χώρες για τους εκπροσώπους των ΜΜΕ ήταν το 2020 το Μεξικό, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, η Ινδία και το Πακιστάν.

Θάνατοι από κορωνοϊό

Ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο του δεύτερου αυτού μέρους του ετήσιου απολογισμού, είναι ότι εκατοντάδες δημοσιογράφοι πέθαναν το 2020 από Covid19. Πολλοί από αυτούς μολύνθηκαν κατά την διάρκεια της εργασίας τους.

Τουλάχιστον 3 δημοσιογράφοι κατέληξαν από κορωνοϊό λόγω ανεπαρκούς ιατρικής περίθαλψης, αφού μολύνθηκαν μάλλον στις φυλακές της Ρωσίας, της Αιγύπτου και της Σαουδικής Αραβίας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, πάντως, η αναλογία των δημοσιογράφων που έχασαν την ζωή τους σε περιοχές συγκρούσεων μειώθηκε προοδευτικά από το 2016, ενώ τουναντίον η αναλογία εκείνων που σκοτώθηκαν εκτός των περιοχών συγκρούσεων αυξήθηκε.

Δύο τρίτα λοιπόν, των συνεργατών ΜΜΕ σκοτώθηκαν το 2020 το χρονικό διάστημα μεταξύ 1ης Ιανουαρίου μέχρι 15 Δεκεμβρίου 2020 εκτός περιοχών που εξελίσσονταν συγκρούσεις. 

Μόνο ένας πέθανε στο εξωτερικό, οι υπόλοιποι πέθαναν στις πατρίδες τους. Τρεις από αυτούς ήταν γυναίκες, ενώ στις 12 Δεκεμβρίου καταδικάστηκε και εκτελέστηκε με θανατική ποινή συνεργάτης ΜΜΕ στο Ιράκ.

937 δημοσιογράφοι έχασαν τη ζωή τους από το 2011

Στο μεταξύ, στα δέκα προηγούμενα χρόνια σκοτώθηκαν παγκοσμίως τουλάχιστον 937 άνθρωποι εξαιτίας της δημοσιογραφικής τους εργασίας.

Αναλυτικά, οι αριθμοί των δημοσιογράφων που έχασαν τη ζωή τους κάθε χρόνο από το 2011 και μετά:

Το 2011 έφτασαν τους 78, το 2012 τους 147, το 2013  τους 143, το 2014 τους 110, το 2015 τους 114, το 2016 τους 81, το 2017 τους 74, το 2018 τους 87, το 2019 τους 53 και τέλος, το 2020  τους 50.

Μεξικό η πιο επικίνδυνη χώρα για δημοσιογράφους

Το Μεξικό παραμένει με 8 δολοφονημένους, η πιο επικίνδυνη χώρα παγκοσμίως για τους δημοσιογράφους.

Κάθε χρόνο από το 2015 δολοφονούνταν εκεί από 8 μέχρι 11 δημοσιογράφοι εξαιτίας της εργασίας τους.  

Ο απολογισμός είναι και πάλι μεγάλος. Μπορεί οι δημοσιογράφοι που έχασαν την ζωή τους το 2020 να μειώθηκαν παγκοσμίως σε σχέση με άλλα χρόνια, μπορεί ο αριθμός τους να απέχει πολύ από τους 143 το 2013, όμως σε κάθε περίπτωση το επάγγελμα μόνο ακίνδυνο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί.

Τα στοιχεία μπορεί να μην παραπέμπουν σε δολοφονίες και εξαφανίσεις στην στοιχειωδώς δημοκρατικά σκεπτόμενη Ευρώπη, εντούτοις υπάρχουν άλλοι τρόποι όπου ασκείται η δέουσα πίεση για να μην υπάρχουν αποκαλύψεις ή να συγκαλυφθεί το όποιο παρασκήνιο.

Μέσα όπως δωροδοκία, χρηματισμός και «εξυπηρετήσεις» παντός είδους, είναι σε ημερησία διάταξη.

Επίσης, παρακολούθηση της επικοινωνίας αλλά και απειλές απόλυσης συμπεριλαμβάνονται στις προσφιλείς μεθόδους της εξουσίας.

Αν μη τι άλλο, μιλάμε για ένα επάγγελμα που δεν έχει μέλλον αν η κατάσταση συνεχίσει ως έχει. Για τους δε ανταποκριτές στα διάφορα πολεμικά μέτωπα ή στις διεφθαρμένες χώρες, το τίμημα πληρώνεται με την ίδια τη ζωή.